Theo van Doesburg/Brief aan Antony Kok/1

Uit Wikisource

Brief aan Antony Kok,
5 [of 18?] mei 1919

Auteur Theo van Doesburg
Genre(s)
Brontaal Nederlands
Datering 2006
Bron Lieske Tibbe, Een revolutie gaat aan gekijf ten onder. De Stijl en de 'Russische kwestie', najaar 1919, 2006.
Auteursrecht Publiek domein

[1]


Beste Kok,
Je geruststellende brief in dank ontvangen.
Gelukkig dat er niets is. Ik stem met alles in wat je schrijft over den vredeszwendel. Ik geloof echter dat "het" nog beter zal gaan als duitschland wèl teekent. Het geheele volk zal daar dan tegen op komen en door een nieuwe Revolutie elk verdrag vernietigen. Ik heb van die firma Wilson en Co nooit veel - of eigenlijk in 't geheel - géén verwachting gehad. Het mooiste van alles is het feit dat de oude, verroeste economische constructie niet meer aan elkâar te lijmen is. Ik ben het grondig met dien grooten mensch uit het oosten eens: de oude staats machine moet eerst radicaal kapotgeslagen worden, wil er sprake zijn van een nieuwe en betere. Tegenover de gewapende bourgeoisie, het beschermde kapitaal, moet zich het gewapende proletariaat stellen, de beschermde Arbeid.
Alle gedachten van vredelievende of parlementaire oplossingen beschouw ik als utopieën. Ik heb de zaak grondig bestudeerd alvorens ik met zekerheid het wereldproletariaat een fel: Wapent U ! kon toeschreeuwen. Er is een door de eeuwen heen ingekankerde haat tusschen twee klassen: verdrukkers en verdrukten. De eerste hebben zich tegen de tweede beveiligd door soldaten en politie onder voorwendsel ze juist te beschermen. Waar radicale afschaffing van soldaten en politie zou beteekenen afschaffing van het privaat-kapitaal daar spreekt het vanzelf dat de arbeiders slechts in het bezit van de macht en tot opheffing der klassen kunnen komen door zelf de wapens in handen te nemen om daarmee de oude staatsverhoudingen te vernietigen. Een anderen weg is er niet. Deze taktiek die thans wordt beoefend geeft de bourgeois-pers natuurlijk stof

[in de linker kantlijn: Heb ook nog een vers gemaakt]


[2]


tot stooken tegen de bolsjewistische revolutie. Vergeten de "Christenen" dan dat Christus de bolsjewiek gezegd heeft: ik ben niet gekomen om vrede maar om het zwaard. Christus is immers niets anders dan het symbool van de waarheid dat elke vernieuwing gepaard gaat met destructie. Welnu wij leven Christus. Het Evangelie wordt: daad, wordt zaak, wordt werkelijkheid. Ieder die daar tegen is bewijst van kleine liefde te zijn en vijandig aan de Waarheid. Individueel gezien is het zeer zeker verschrikkelijk dat er zulke bloedbaden noodig zijn om tot betere verhoudingen te komen, mar universeeel gezien bewijst het dat ons lichamelijk, individueel leven van nul en gener waarde is waar het gaat om de waarheid te doen zegevieren over het bedrog en de leugen. Wij leven in een religieus uur. Er is weer een Idee in de wereld om voor te leven en te strijden en dat is wat elk uur zoo belangrijk maakt. In hoeverre dit alles verband houdt met de nieuwe beelding van Europa zul je zelf beseffen. Eveneens welke plaats wij daarin dienen in te nemen. De nieuwe kunst staat uit haar aard immers vijandig tegenover het particulier bezit van losse schilderijtjes, tegenover alle apartheid. Zij eischt het geheel en niet een deel. Daarin is alles dunkt mij uitgesproken.
Mondeling hoop ik dit alles nog uitvoeriger met je te bespreken.
Beekman heeft dit zeer helder ingezien. Hij is een groote kracht voor onze beweging en heeft reeds practisch daarvan blijk gegeven. Hij zal je nog nader schrijven over onze voorbereidende werkzaamheden. Voor ons vak zijn we gereed.
Je schreef mij onlangs dat het zoo heerlijk zou zijn als we internationaal iets bereiken konden. Welnu, thans kan ik je mededeelen dat het er nu alle schijn van heeft of deze gedachte gaat in vervulling. Eenige dagen geleden kwam bij mij een duitscher uit München. Hij kwam uit naam der duitsche kunstenaars om mij van mijn groote zending te overtuigen. Als neutrale in een neutraal land konden wij door de kunst het meest essentieele der volkeren met


[3]


met elkaâr te verzoenen. Ik heb mij direct bereid verklaard en ben nu met hem in correspondentie. Gisteren kreeg ik bezoek van den italiaan Romani Guarneri, die mij ongeveer hetzelfde te zeggen had. Hij wil mij de italiaansche taal leeren, waarvoor ik 1x per week naar den Haag ga, ten einde mij nog beter op de hoogte te kunnen stellen. De grondbedoeling van dit alles is: wisselwerking van geestelijke waarden, wederkeerig bevruchtende Kultuur gemeenschap.
Wat ik met den duitscher besproken heb zul je spoedig in De Stijl lezen. hij heeft althans het plan om in een open brief zijn denkbeelden uit een te zetten. Hij was zeer opgetogen over ons manifest. Het is naar aanleiding daarvan, dat hij het idee heeft opgevat van een open brief. Ziezoo nu ben je ingelicht.
Het ontbreekt mij geenszins aan scheppingslust. Ik heb een nieuw ding afgemaakt. XVIe Kompositie met dissonanten. Ben nu aan het uitvoeren van mijn Rag-time (dans V.) Voorts heb ik veel aanteekeningen klaar voor mijn groot werk: "Beeldend Europa". In mijn hoofd zijn nog voorradig: "Kristus de Bolsjewiek" en "De Electrische Mensch". Ik hoop den tijd te vinden deze denkbeelden uit te werken. De drukproeven van mijn boekje (drie voordrachten over Beeldende kunst) in de Wereldbibliotheek heb ik al gehad. Dit zal dus gauw verschijnen. Ik ben ontzettend geladen overigens! Ben benieuwd te vernemen hoe jij het maakt met je werk. Wat je schrijft verwonderd mij niet meer. Dat zij uit geheel persoonlijke overwegingen


[4]


de waarheid in alle opzichten verraden zou heb ik al voorzien. Daarbij heeft ze nog een paar centjes te verliezen ! Laat haar voor wat ze is ! Dan Lena ! Ze werkt dag en nacht mèt en voor onze idealen ! Altijd stil, rustig, zeker en zuiver !
Nu kerel, vriend, hartelijjk gegroet tot een spoedig weerzien !
Je vriend
D
O
E
S.