[ 1 ]Frankrijk heeft in Victor Cousin, wiens dood wij meldden, een zijner grootste literarische celiebriteiten verloren. Victor Cousin was geboren 28 Nov. 1792 te Parijs; werd den 7 Dec. 1815 de opvolger van Royer Collard bij de Sorbonne; deed in 1817 zijne eerste reis naar Duitschland; behield in 1819 en 1821 zijn eerste voorlezingen over duitsche filosofie, ten gevolge waarvan hem in 1822 de leerstoel van de Sorbonne en aan de normale school ontnomen werd, gaf vervolgens huisonderwijs aan den zoon van maarschalk Lannes, vertaalde Plato, toen bij geen staats betrekking waarnam, bezocht in 1824 en 1825 Duitschland voor de tweede maal, kreeg in 1827 de hoogleeraarsbetrekking terug; werd oppositie man en schreef in liberalen geest het bekende historisch-filosofische werk. De Julij-revolulie vond in Cousin een voorzigtigen politicus; de burgerkoning overlaadde hem hiervoor met eerbewijzen en Cousin werd weldra officier der orde van het legioen van eer, pair van Frankrijk, lid der fransche akademie, lid van den raad van state, direkteur der normale school, enz, In 1840 werd hij minister van openbaar onderwijs in het kabinet Thiers: de februarij omwenteling vond in hem een republikein in den geest van Cavaignac. Sedert verdween hij uit het politieke leven, na lang te voren het vak van onderwijs te hebhen vaarwel gezegd, om te vlijtiger boek te schrijven. Zijn voornaamste werken betreffen de geschiedenis der filosofie, en verscheiden daarvan beleefden vele herdrukken: van de Histoire générale de la philiosophie verscheven zeven uitgaven, en van de Fragments philosophiques de Philosophie moderne en de Philosophie contemporaine, vijf. Cousin had een vast geloof in de zege der verlichting en der filosofische kracht. Hij dweepte met een sentimenlele zamensmelling van godsdienst en filosofie. In den laatsten tijd deed hij veel van zich spreken door zijn verdediging der vrouwen, die onder de Fronde een rol gespeeld hadden, voornamelijk trad hij op als kampioen voor mad. de Longueville, en de warmte, waarmede hij voor haar partij trok, verschafte hem den bijnaam van l’amant de mad. de Longueville. De overledene was langer dan gewoonlijk te Parijs gebleven, en wel om voor de nieuwe uitgave van zijn Historie générale de la philosophie te zorgen. Daarna aarzelde hij tusschen Pau en Cannes, doch koos eindelijk laatstgenoemde plaats tot winterverblijf, omdat hij
[ 2 ]daar gewoonlijk het ruwe jaargetijde doorbragt en er ook door de tegenwoordigheid van lord Brougham, Mèrimée en Barthélemy Saint Hilaire werd aangetrokken. Naauwelijks was hij er of hij overleed. — In Nederland is de heer Cousin vooral bekend door zijn werk sur l’instruction publique en Holland.
