Herinnering aan Holland

Een literaire parodie is een nabootsing waarbij de formele kenmerken en de inhoudelijke idee van de oorspronkelijke tekst grotendeels gehandhaafd worden. Door overdrijving kan het literaire voorbeeld zelf bespottelijk gemaakt worden, zoals in de negentiende eeuw de dichter Piet Paaltjens karikaturen maakte van de sentimentele romantische verzen van zijn tijd. Maar de basistekst kan ook gebruikt worden voor een hekeldicht of kan spotten met een zaak of persoon vallend buiten het onderwerp van de oorspronkelijke tekst. Gerrit Komrij handhaaft hetzelfde metrum en rijmschema en neemt zinsneden en rijmwoorden uit het gedicht Herinnering aan Holland van Marsman over. Hij hekelt de Hollandse economische en politieke actualiteit anno 1981, en laat dus het onderwerp landschap geheel varen. Een tweede parodie op Herinnering aan Holland van August Agasi uit 2017, weerspiegelt ook de vormkenmerken van het oorspronkelijke vers. Zinsneden zijn eveneens overgenomen, terwijl alle rijmwoorden intact zijn gelaten. Zijn parodie heeft wel een boodschap aan het onderwerp van het gedicht van Marsman, want het tekent de teloorgang van het Hollands landschap zoals Marsman dat nog gekend heeft.

Origineel Hendrik Marsman	Parodie Gerrit Komrij	Parodie August Agasi
Herinnering aan Holland Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hooge pluimen aan den einder staan; en in de geweldige ruimte verzonken de boerderijen verspreid door het land, boomgroepen, dorpen, geknotte torens, kerken en olmen in een grootsch verband. de lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam in grijze veelkleurige dampen gesmoord, en in alle gewesten wordt de stem van het water met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord. Hendrik Marsman (1936)	De binnenring van Holland Denkend aan Holland zie ik waardepapieren snel door begerige vingers gaan, rijen op koopwaar geile batavieren als zedeprekers op de kansel staan; en in de geweldige bankcatacomben de tankerdollar en de krugerrand, biljetten aan toonder, bigotte mores, Menten, Verolme, in een groot verband. De lucht hangt er laag en de geest wordt er langzaam in parlementarische dampen gesmoord, en op alle terreinen is de stem van de koopman met zijn ethische krampen het meest aan het woord. Gerrit Komrij (1981)	Herinnering aan Holland Denkend aan Holland zie ik getemde rivieren verveeld door verkaveld laagland gaan, rijen windmolens zwaaiend als gekken het noodlot bezwerend aan de einder staan; en in de overvolle ruimte diep gezonken de vinexwijken verspreid door het land, bedrijfsterreinen, megastallen, rotondes ruimtelijk geordend in een groots verband. de lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam in dampen van gier en files gesmoord, en in alle gewesten wordt de stem om meer asfalt voor onbegrensd rijden geloofd en gehoord. August Agasi (2017)