Manifest der Vereenigde Nederlanders en Luykenaers

Manifest der Vereenigde Nederlanders en Luykenaers
Auteur	Comité der Vereenigde Nederlanders en Luykenaers
Genre(s)	Manifest
Brontaal	Nederlands
Datering	1792
Bron	Deel 1 Deel 2
Auteursrecht	Publiek domein
Logo Wikipedia Meer over Manifest der Vereenigde Nederlanders en Luykenaers op Wikipedia

Deel I

MANIFEST

DER VEREENIGDE

NEDERLANDERS

EN

LUYKENAERS

DE VRYHEYD OF DE DOOD.

TE PARYS.

'T VIERDE JAER DER FRANSCHE VRYHEYD (April 1792).

DE VEREENIGDE

NEDERLANDERS EN LUYKENAERS

AEN ALLE VOLKEREN

VREDE EN VRYHEYD.

VOLKEREN der aerde, die nog zugt onder het juk van eene schandelyke slavernye; gelukkige VOLKEREN, welkers moedige poogingen het onregtveerdig en willekeurig bestier hebben overwonnen, welkers ketenen voor altyd verbryzeld zyn; FRANSCH VOLK boven al, aen wie de t'zaemen-gezwoôrne dwingelingen nog in deézen oogenblik betwisten den rykstaf, die hun ontvlied! 't is tot U, en niet tot de gekroonde geweldenaeren, die zig de Meesters der aerde noemen, dat wy onze klagten stieren; Gy zyt het, en niet de dwangvorsten de welke U verdrukken, die wy tot rechters van onze beroepingen aenstellen; 't is voor uwe vierschaer, 't is door de waepenen van de reden en van de eeuwige gergtigheyd, by nood ondersteund door de aenzienelyke verzameling van onze willen en van onze vereenigde kragten, en niet door de ydele verblindingen van eene dystere, listige en bedrigelyke staetkunde, day wy onze Regten en de uwe zullen verdedigen, Regten die te lang onkend en versmaed hebben geweest. (…)

In den naem der Belgische en Luyksche
Volkeren,
Het algemeen COMITÉ, zitting hebbende
te Parys.

Deel II

VERTOONING

AEN DE NEDERLANDSCHE EN LUYKSCHE VOLKEREN,

Van wegens en uyt den naem van 't vereenigd Comité der beyde Natien.

NEDERLANDERS, LUYKENAERS, ONZE LIEVE LANDGENOOTEN!

ZOo lang wy geweest hebben in het midden van U, zoo lang het ons geoorlofd was, zonder vrees en onder uwe oogen, ons over-te-geeven aen de geheyligde en zoo zoete pligten, welke het Vaderland aen alle zyne kinderen oplegt; Gy weet het, of wy die pligten met iever gekweeten hebben; of onze inzigten zuyver, of onze diensten onbaetzugtig waeren; of andere driften, dan de brandendste Vaderlands-liefde, ons aenmoedigden; of wy door anderen eerzugt, dan dien van onze Landgenooten voor altyd vry en gelukkig te zien, wierden ingenoomen.

'T is tegen alle slag van dwang-arbeid en geweldenarye, 't is voor eene Vryheyd, van welke de geregtigheyd en den wil der Natie moeten de eenigste paelen zyn; 't is, met een woord, voor de Oppermagtigheyd des Volks, dat wy gevrogt, dat wy gestreeden, dat wy geleeden hebben. Eylaes! onze bitterste ongenugten, onze gevoeligste droevigheden zyn, van gezien te hebben de kragteloosheyd van zoo vele poogingen, van gezien te hebben, dat den Hemle de zaek der onregtheyd, des gewelds, der dwingelandye begunstigde... Maer laeten wy ons wagten den Hemel te lasteren; hy is regveerdig, hy heeft ons misschien alleenlyk willen beproeven; misschien waeren wy nog niet ryp voor de Vryheyd; eene rampspoedige ondervindinge moest komen uytroeyen een overblyfzel van voor-oordeelen, die nog de overhand hadden; den tegenspoed en de ongelukken alleen konden doen verdwynen de verblingen van een onbedagt vertrouwen, en ons verligten wegens looze raedgeevingen, die ons bedroogen, misleyd en verlooren hebben.

Lieve Landgenooten! Onze bezondere gevoelens zyn niet veranderd; den zelven iever voor uwe gelukmaeking, de zelve heylige verrukking tot de Vryheyd, de zelve vierige liefde tot het Volk ontsteekt onophoudelyk de herten van uwe goede, van uwe waere vrienden. Verre afgeleegen van U, gelyk in het midden van U, hebben deze zoo dierbaere aedoeningen ons gevolgd; zy hebben meermaels onze smerten verzagt, zy hebben ons zelfs by-wylen vertroost, in de hoop, dat wy, naer dien tyd van beproevinge, alle wyzer zouden geworden zyn, alle bereyder, om in onze herten te ontvangen het weldoende zaed der groote grond-stellingen van geregtigheyd en gelykheyd, alle vlytiger en zorgvuldiger, om tydelyk uyt-te-rukken het doodelyk onkruyd, 't welk met 'er nog zoude tragten in-te-zaeyen.

Deeze denkbeelden hebben ons onderschraegd, en nooyt heeft de minste neerslagtigheyd in onze zielen plaets gevonden. Gekoozen hebbende voor schuylplaets eene vrye, vriendige en herbergzaeme Aerde, wy hebben de dagen van onze verbanninge niet versleeten in ydel en onnuttig verdriet; alle de stonden van ons lyden zyn tot baet van het Vaderland besteed geweest; alle onze wenschen hebben voor eenig oogwit gehad de spoedige verlossing onze Landgenooten...

In die dagen van beroerte en van wanorder, schier onvermydelyke gevolgens van eene sterke beweeginge, zullen 'er veele tot U komen onder bedrieglyke utywendigheden, met eene schynelyke zedigheyd: zy zullen de zuyverheyd van hunne Vaderlands-liefde verzeekeren; zy zullen zugten over de aenstooten, die aen uwe al-oude Staet-stellingen (Constitutien) zyn toegebragt; zy zullen zweeren U de zelve in alle hunne volmaektheyd weder-te-geven... Ach! mistrouwt hun; zy tragten niet dan de al te groote ligt-geloovigheyd des Volks te verleyden.. Zy weeten wel, dat die Staet-stellingen haest hunnen eerzugt zouden begunstigen, tot nadeel van de gemeyne Vryheyd... Zy zullen zig wel wagten U te zeggen, dat het maaetschappye-verdrag eens in eenig deel gebrooken zynde, ook in alle zynde deelen verbrooken is; dat 'er gevolgentlyk verzogd word een nieuw verdrag, 't welk nieuwe staets-vormen bestemme, 't welk nieuwe bewaerders van de verscheyde Vermoogens bepaele: zy zullen U niet zeggen, dat aengezien die Vermoogens eene uytvloeying der Oppermagtigheyd des Volks zyn, het Volk alleen het regt heeft van ze te verdeelen op al-zulke wyze het hem belieft, en aen wie het hem goed, nuttig en behoorlyk schynt.

Die zagtzinnige mannen zullen Uwe voor-oordeelen vleyen, Uwe herts-driften streelen, Uwe af-keerigheden scherpen: ach! wy erhaelen het: mistrouwt hun: het is om dat zy kennen alle de kragt der voor-oordelen; het is om dat zy weeten, dat wanneer Guy zult vervoerd zyn door de woede van Uwe herts-driften, hunne handel-wyzen door U min zullen na-gespeurd worden; het is om dat zy hoopen, by middel van de wanorders, welke de uytdryvende opgisting van Uwe afkeerigheden zal by-brengen, dat zy U zullen konnen verdeelen, en naer U verdeeld te hebben, de door de andere onder 't juk brengen.

Die schynheylige zullen U nog zeggen, dat zy niet gewaepend zyn, dan voor de bescherming van den Gods-dienst Uwer voor-ouderen... Ach! 't is als dan bezonderlyk dat Gy hun moet mistrouwen. Den Gods-dienst heeft dusdanige beschermers niet noodig; den Gods-dienst is kragtig genoeg om zig zelven te onderschraegen... Maer ziet Gy niet, dat zy door deezen ongesleepenen strikt U willen regt-uyt leyden tot de onverdraegzaemheyd, door de onverdraegzaemheyd tot de bygeloovigheyd, door de bygeloovigheyd tot de onweetentheyd, door de onweetentheyd tot de slaeverny?

En behalven dat, wie dunkt 'er aenstooten te brengen aen den Gods-dienst? Waer van zoude ons die uytzinnigheyd komen van te willen vermengen de geheyligde zaeken met de belangens der menschelyke staetkunde? neen, lieve Landgenooten, hier gaet het nergens op uyt, dan op des Volks Regten, dan op des Volks Vryheyd, dan op des Volks Oppermagtigheyd. Het zyn gaeven van de natuer, van God zelve: den eersten Godsdienst is, van aen Gods werk geene benaedeeling te brengen. De vermeetelste godloosheyd is misschien, de weezentheyd der zaeken te vervalschen... En wy willen, en wy vraegen niet anders, dan onze Instellingen, onze Costumen, onze Gebruyken, onze Zeden tot de zelve weder-te-brengen.

Dat diensvolgens die zoo zuyvere, zoo godsdienstige, zoo regtveerdige mannen durven, gelyk wy gedaen hebben, opentlyk erkennen de Oppermagtigheyd der Natie, en dat deeze erkentenis niet meer onnuttig en onvrugtbaer zy! Dat zy van nu af, voor het tydstip, op welk de gemeene poogingen de tegenwoordige geweldigers zullen ontroont hebben, zig verbinden van niet te zullen bemagtigen, van niet te zullen gedoogen dat iemand, wie het ook zy, bemagtige het hoogste gezag ten zy dor den vryen keus, door den vryen wil, door den oppermoogende beveelen van het verzaemeld Volk! Dat zy plegtiglyk de Natie te zullen by-een-roepen, zoo haest de eerste onstuygmigheden en openbaer eerbewys doen aen de verklaering der Regten van den mensch! Eyndelyk dat zy durven eenen vasten voet houden ('t welk zy tot-hier-toe niet gedaen hebben), en day zy teekenen hetzelfde Verklaer-Schrift, 't welk gediend heeft tot grondvest van onze werkingen, tot proefsteen om ons te kennen, om osn zelve te oordeelen. (*) Ziet daer door welke teekenen zy daedelyk zullen toonen, day zy zuyvere en onbaetzugtige Vaderlands-beminnaers zyn; ziet daer hoezy konnen hoopen ons vertrouwen en het Uwe te verdienen... (…)

(…) Maer het Oorlogs-bazuyn heeft reeds geklonken; de Vaendels der Vryheyd zyn reeds ontvrouwen; een edelmoedig Volk roept ons op zyne voetstappen tot de Overwinning en de Vryheyd. Landgenooten, waepent U, helpt ons! wy hebben onzen aerbeyd, ons verdriet, onze droevigheden geslagt-offerd; heden offeren wy op, met een bly gemoed, onze goederen, onze armen, al ons bloed: wy gaen de waepenen opneemen, neemt-ze ook op; en laeten wy alle zweeren de zelve niet af te-leggen, dan wanneer wy zullen Overwinnaers en Vry weezen.

Het COMITÉ der vereenigde Nederlanders en Luykenaers,
Te Parys zyne zitting houdende.

(*) VERKLAER-SCHRIFT

Geteekend door elk lid van het algemeyn Comité der Nederlanders en Luykenaers.

Wy onderschreevene, uytmaekende het vereenigd Comité der Nederlanders en Luykenaers, en ons voor eenig oogwit van onze beraedslagingen voorstellende de bekwaemste maet-regelen te neemen, ten eynde van voor altyd af te werpen het onverdraegelyk juk, onder 't welk onze ongelukkige Vaderlanden verzugten; van 'er uyt te jaegen de dwingelangen, door welke zy verdrukt worden, en 'er in hunne plaets te doen heerschen de Vryheyd, de Gelykheyd, en andere onverjaerbaere en onvervreemdelyke Regten, welke de natuer aen alle menschen gegeeven heeft, en eyndelyk de staetkundige en borgerlyke Wetten, welke den vryen wil des Volks zal hebben ingesteld en bekragtigd;

Erkennen de volstrekte, volkomende en onverdeelbaere Opper-magtigheyd des Volks, als den eersten grond-slag van alle staetkundige Maetschappyen in 't algemeyn, en in 't bezonder van die, welke wy wenschen te zien aenstellen tusschen de Belgische-Landschappen en het Land van Luyk,

Verklaeren gevolgentlyk, (…)

Wy verbinden ons, in geval het ons lukte in 't Land weder-te-keeren, (…)

Verklaeren nooyt te zullen gedoogen, dat de vreémde Mogentheden op ons eenigen invloed hebben, (…)

Beloôven noyt te zullen handelen dan met vrye Volkeren; (…)

Verklaeren, van nu af voor alsdan, trouwlooze aen hun woord, verraeders van het Vaderland, myeenige iegens het Volk, (…)
Tot bevesting van welke, hebben dit tegenwoordige geteékent, te Parys, in de maend Januarius 1792, &c, &c.

Omwentelings- (Révolutionnaire) -Magt

I. De Omwentelings- (Révolutionnaire) -Magt zal berusten in een midden Comité, 't welk zal bestaen uyt vyftig persoonen, genomen, onder die, de welke uytmaeken het vereenigd Comité der Nederlanders en Luykenaers, die de omwenteling (revolutie) bereyd hebben, welke persoonen zullen gekoôzen worden door het Comité zelve.
II. Alle de bezondere Comiteés, aengesteld of aen-te-stellen in de verscheyde plaetzen van 't Nederland en het Land van Luyk, zullen in onderhandeling treéden met het gezeyde midden-Comité.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.

Van de wyze, op welke het Volk moet by een geroepen worden, om zyne Vertegenwoordigers te verkiezen

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

Proef-Schrift over eene Staet-Stelling,

Om aangenoomen te worden door de Belgische Provincien en het Land van Luyk.

De Nederlanders en Luykenaers, vereenigd in een algemeyn Comité, overtuygd zynde, dat ,,de onkunde, de vergeetentheyd of de misachting der Regten van den Mensch en van den Burger, zyn de eenigste oorzaeken van de gemeene ongelukken, en van de bedorventheyd der Lands-bestieringen"; erkennende, van eenen anderen kant, als eene onbetwistbare waerheyd, dat de beste Staet-stelling is die, de welke de grootste over-een-komst heeft met de Regten van den Mensch; hebben beslooten, vooral-eer zy aenbieden eene staet-stellige Vorm, in eene kortbondige verklaering hunne bezonde gevoelens wegens de gezeyde Regten uyt-te-drukken.

Verklaering der Regten van den Mensch en van den Burger.

I. Alle Menschen worden gebooren en blyven gelyk in Regten.
II. De natuerlyke en onverjaerbaere Regten van den Mensch zyn de Vryheyd, de Veyligheyd, den Eygendom en den Wederstand aen de verdrukking.
III. De oeffening der natuerlyke Regten van elken Mensch, heeft geene andere paelen dan die, de welke verzeekeren aen de andere Menschen, zyns gelyke, de genieting der zelve Regten.
IV. Het oogwit van alle staetkundige Maetschappye, en van weldanig Landsbestier het zy, moet zyn de behoudenis van deeze Regten.
V. Den algemeenen Wil van een Volk, of van eene Natie, kan alleen invloeying hebben op de vorming van haere Staet-stellinge, 't is te zeggen, van den Act, die de gedaente van haere bestieringe beschikt, de verscheyde Vermoogens bepaelende; en die aenstelt de grond-wetten der Maetschappye.
VI. De Natie heeft ten allen tyde het regt van de Staet-stelling, welke zy zig gegeeven heeft, door een besluyt van den algemeenen wille, te veranderen en te verbeeteren.
VII. De OPPERMAGTIGHEYD berust weezentlyk in de Natie; Zy is volstrekt, volkomen, onverdeelbaer en onvervreemdelyk. Verovlgens kan geenen bezonderen persoon, geen Genootschap, eenig gezag oeffenen, 't welk 'er niet van voorts-komt.
VIII. Alle die, de welke, van wegens de Natie, eenig gezag oeffenen, zyn haere Amptenaeren, haere Bewindhebbers; en moeten Haer gevolgentlyk rekenschap geeven van hun bestier.
IX. Om te beletten, dat deeze Amptenaeren, die bezonderlyk, aen welke is toe-betrouwd de Wet-geevende en de Uytvoerende-Magt, niet worden de verdrukkers der Natie, Zy heeft het regt van hun, op tyd-stippen, bepaeld door de Staet-stelling, te doen wederkeeren tot den gemeenen Staet.
X. Het Maetschappye Verdrag moet de GELYKHEYD voor grondvest hebben; gevolgentlyk moet allen Burger konnen aengenoomen worden tot de openbaere bedieningen.
De onderstelling van geboorene Koningen, Wet-geevers, Raeds-lieden, Overheden, is eene ongerymdheyd in gezonde staetkunde.
XI. Dewyl de Wet eene uytwerking is van de Oppermagtigheyd, zy moet zyn de uytdrukking van den algemeenen Wille: allen Burger heeft dan het regt van door zig zelven, of door zyne Vertegenwoordigers, mede-te-werken in haere vorming.
XII. De Wet, 't zy dat zy bescherme, 't zy dat zy straffe, moet de zelve zyn voor alle de Burgeren.
XIII. De VRYHEYD, in het Burgerlyk-Gemeenschap, bestaet in alles te moogen doen, 't welk een ander niet be-nadeelt: zy heeft geene andere paelen dan die, de welke door de Wet zyn voor-geschreeven.
XIV. Al wat door de Wet niet verboden is, kan ook niet belet worden; en niemand kan verpligt worden iets te doen, 't welk de Wet niet gebied.
XV. De Wet kan niet verbieden, dan de daeden die schaedelyk zyn aen de Maetschappy; en zy kan niet voorschryven, dan het geene haer voordeelig is.
XVI. Niemand moet ontrust worden om zyne gevoelens; en hunne vrye mede-deeling, op welke wyze het zy, kan niet belet worden.
XVII. Twee, of meer persoonen, hebben het regt van zig ten allen tyde te verzaemelen, om raed te pleegen over het gemeene-best; en elken Burger, 't zy alleen, 't zy in genootschap, mag aen de Vertegenwoordigers der Natie doen toekomen verzoek-schriften (petitien), door een iegelyk in 't bezonder geteekent zynde.
XVIII. Het Regt van EYGENDOM brengt mede, dat allen Mensch vrylyk mag beschik maeken van zyne roerende en onroerlyke goederen, gelyk ook van zynen persoon.
XIX. Geenen Burger mag van zyne eygendommen beroofd worden, ten zy wanneer de gemeene noodzaekelykheyd, wettiglyk beweezen zynde, zulks blykelyk vereyscht, en onder de voorwaerde van eene regtveerdige en voor-afgaende schaedeloos-stellinge.
XX. De VEYLIGHEYD vereyscht, dat allen Burger het regt hebbe van wapenen te draegen, voor zyne eygene verdediging, en voor de bescherming van den Staet.
XXI. Geenen Burger mag op-gehouden nog gevangen worden, ten zy in de gevallen, die bestemd door de Wet, en volgens de wyze, welke zy heeft voor-geschreeven.
XXII. Die, de welke willekeurige beveelen af-vorderen, de zelve uytvoeren of doen ten uytvoer brengen, moeten gestraft worden: maer allen Burger, die, uyt kragt van de Wet, geroepen of aen-gehouden is, moet terstrond gehoorzaemen; den tegenstand maekt hem plichtig.
XXIII. Dewyl allen Mensch voor onschuld gehouden wordt, tot dat hy pligtig verklaert is, by-aldien het on-nalaetelyk geoordeeld wordt van hem vast-te-neemen, alle stengheyd, die niet zoude noodzaekelyk zyn om zig te verzeekeren van zynen persoon, moet door de Wet kragtelyk afgeweerd worden.
XXIV. Eenen Burger, in alle vervolg voor misdaed, heeft het regt van door zig zelven door zynen raed onder-hoord te worden; van te vraegen de oorzaek en de natuer der beschuldinge, die tegne hem is in-gebragt; van tegen de getuygen gehoord te worden; van voor-te-brengen alle de bewyzen, die hem konnen voordeelig zyn; van te eysschen eene spoedige, onzydige en openbaere instelling der zaeke: en niemand kan gedwongen worden tegen zig zelven bewyzen voor-te-draegen.
XXV. De Wet moet geene straffen op-leggen, dan die, de welke oogblykelyk noodig zyn; en niemand mag gestraft worden, dan uyt kragt van eene Wet, die voorgaendelyk aen het misdaed aengesteld en verkondigd, en aen het zelve wettiglyk is toe-gepast.
XXVI. De bevryding der Regten van den Mensch en van den Burger noodzaekt eene gemeene Magt: deeze Magt is gevolgentlyk in-gesteld tot het voordeel van alle, en niet tot het niet van die, aen welke zy is toe-betrouwd.
XXVII. Voor het onderhoud der gemeene Magt, en voor de onkosten der bestieringe, is eene gemeene schatting onverzuymbaer: deze schatting moet gelykelyk verdeeld worden tusschen alle de Burgeren, na evenredigheyd van hunne middelen.
XXVIII. De Vertegenwoordigers des Volks hebben het regt van zig bewys te doen geeven van de noodzaekelykheyd der gemeene schattinge; van de zelve vryelyk toe-te-stemmen; van des zelfs hoeveelheyd, oplegging, ontfang, en duering te bepaelen, en 'er van den aen-leg na-te-zien.
XXIX. By-aldien eenen of meer persoonen, zonder de uytdrukkelyke toestemming der Natie, de Staet-stelling wilden veranderen; by-aldien eenen, of meer persoonen het Gezag wilden bemagtigen, om hunne Landgenooten te verdrukken en t' onderwerpen; den tegen-weêr en den opstand zouden niet alleenelyk een regt zyn, maer zelfs de geheyligste der pligten.

Van de gedaente der nieuwe Republieke.

I. De Belgische, voortyds Oostenryksche Provincien, en het Land van Luyk, zullen in het toe-komende maer eenen eenigen Staet uytmaecken, onder de benaeming van Belgische Republieke.
II. Deeze Republiek zal zyn eene vertegenwoordigde Volks-regeering: de Vertegenwoordigers zullen weezen het Wet-Geevende Genootschap en den Raed.
III. Haere Lands-uytgestrekheyd zal verdeeld worden in Districten, en de Districten in Gemeyntens.
IV. Alle de Inwoonderen der Republieke, die de hier-naer verzogte hoedanigheden hebben om Werklyken Burger te zyn, zullen kiezen de Vertegenwoordigers, aen welke de Natie voor eenen tyd toebetrouwt 't zy de Wet-geevende, 't zy de Uytvoerende, 't zy de Regterlyke Magt.
V. Alle Werkelyke Burgeren, de welke elk District of Gemeynte uytmacken, zullen het regt hebben, van onder hun te verkiezen, volgens de wyze, die hier naer zal bestemd worden, de persoonen, de welke, onder de benaeming van Burgerlyke (Municipaele) Ampt-mannen, of Bedienders der Gemeyntens, geduerende eenen tyd zullen gelast zyn, om waer-te-neemen de bezondere belangens van de onderlinge Districten of Gemeyntens.

Van de Hoedanigheden, welke verzogt worden, om Werkelyken Burger te zyn.

I. De verzogte Hoedanigheden, om Werkelyken Burger te weêzen, zyn:
1^o. Van te zyn Burger der Republieke.
2^o. Van den ouderdom te hebben van 21 voltallige jaeren.
Zyn Burgers der Republieke alle de Mans-persoonen, geboôren in het Nederland of in het Land van Luyk, en aldaer hunne wooning hebbende.
Worden Burgers der Republieke alle Vreémdelingen, die in haere uytgestrektheyd zullen gewoond hebben ten tyde van twee na-een-volgende jaeren, is 't dat zy 'er daer-en-boven onroerlyke goederen bekomen, eene Nederlandsche of Luyksche Vrouw getrouwd, of eenige opregting van Koophandel of van Landbouw aen-gesteld hebben; en dat zy zig hebben laeten inschryven op de rol (register) van hun Gemeynte, als begeerende te genieten het regt van Werkelyken Burger, ten minsten zes maenden voor den keus der Vertegenwoordigers.

Van de algemeene Vermoogens.

I.
II.
III.
IV.

Van de Wet-geevende Magt.

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.

Van den Raed of de Uyt-voerende Magt.

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.

Van de Goed-keurige of Sanctie der Wetten.

I.
II.
III.
IV.

Van de af-kondiging der Wetten.

I.
II.
III.
IV.
V.

Van de Regterlyke Magt.

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.

Van de Veranderingen, aen welke de Staet-stelling (Constitutie) onderworpen is.

I.
II.
III.
IV.
V.

Van de wyze der Verkiezinge en Stem-verzaemelinge.

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.

E Y N D E.

Redactionele noten (Wikisource)

Deze tekst is waarschijnlijk oorspronkelijk geschreven in het Frans en veel woorden en uitdrukkingen zijn letterlijk naar het eind-18e-eeuwse Zuid-Nederlands vertaald, met de destijds gangbare spelling. Het woord Staet-stelling komt van Constitution en betekent "Grondwet"; bestier(ing) betekent "bestuur", oppermagtigheyd betekent "soevereiniteit"; vertegenwoordigde Volks-regeering betekent "representatieve democratie"; maetschappye verdrag betekent "sociaal contract" enzovoort.

Vergelijk ook de "Verklaering der Regten van den Mensch en van den Burger" uit deze tekst met de Noord-Nederlandse Verklaring der Rechten van den Mensch en van den Burger, die op 31 januari 1795 werd gepubliceerd na de oprichting van de Bataafse Republiek (18 januari 1795) met Franse militaire steun. Tekstueel komt de Noord-Nederlandse "Verklaring" veel dichter bij modern Nederlands taalgebruik en spelling. Inhoudelijk is er een groot aantal overeenkomsten te vinden, maar ook veel verschillen; zo heeft de Nederlands-Luikse "Verklaering" 29 artikelen en de Noord-Nederlandse "Verklaring" slechts 18.