Nieuwe Tijdinghen/1620/13 november (1)
| ← 6 november 1620 | Nieuwe Tijdinghe wt den Legher van zijn Ex. Marqvis Spinola ende hoe dat het Casteel Lans berch int Pfaltz Grauen Lant ouergegeuen is
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje S, [vrijdag] 13 november 1620 |
13 november 1620 [2] → |
Nieuwe Tijdinghe wt den Legher
Van zijn
EX. MARQVIS SPINOLA
Ende hoe dat het Caſteel Lanſ berch int Pfaltz Grauen Lant ouergegeuen is.
Eerst Ghedruckt den 13. November 1620.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde Veste inde gulde Sonne. 1620.S.
Met Gratie ende Privilegie.
Tijdinge wt den Leger van Marquis Spinola.
HEt Legher van zijn Excellentie Marquis Spinola is noch in ghoede Ordre, in t’Legher ist ghoeden coop leven, de Soldaten vercoopen haer Amonitie Broot ende gevent voor eenen stuyver oft Braspenninc het stuck, door de Abondancie die daer is, t’sedert de leste Placcaten, wt ghegheven van den Keyser, dat een yeder vry is, die de Sauvegarde begheeren te genieten, soo compter int Leger van den Marquis allen toevoer van Proviande dat de Boeren brenghen, van wijdt ende zijt, om het schoon ghelt dat in den Marquis Spinola Legher om gaet. [ 4 ]
Een Pattacon int Legher ghenoempt, dat is een stuck van 8. Schellinghen, doet hier 3. Gulden en 12. Stuyvers in Pfalts Lant, ende en wort de Soldaten niet hoogher ghegheven in betalinghe van haer Gagie als 2. Gulden 8. stuyvers, ende de Marquis Soldaten worden allen maenden betaelt.
Den Marquis Spinola, ende der Ghevnieerde Vorsten Legher hebben den 23. Octobris quartier ghemaeckt voor de Soldaten, om de Ghevangenen van d’eene zijde ende d’andere teghen malcanderen te moghen lossen.
1620. den 3. Nouember wt Legher van den Marquis Spinola by Creutſenach int Boſch.
DEn 26. October trock onsen Leger tot Scadeck by een vlecke ghenaempt Esseren, den Marquis dedet af branden, om datse dertich Ruyters hadden doot ghesmeten, met een Quartier Meester.
Den 26 quam ons secours by ons van Don Loys by een Dorp ghenaempt Vorsedum, fraey volc oock Italianen, het Regiment van Duc D’Arschot, ende Duc de Borneville.
Teghen den auont quamen wy in een cleyn stedeken, daer logheerden wy dien nacht.
Den 27. October trocken de Boots-ghesellen op [ 5 ]van Oppenheym van de brugghe, met 16. Backen, van de Brugghe, daer by was Cappiteyn Hengst, den wech is moeyelijck van marcheren, ende wy hadden groote moeyten om ouer de Riuierkens ende Wateren die wt de gheberchten komen, brugghen te legghen om de Waghens te marcheren, ende den wech te effenen.
Van den 26. October af zijn wy ghetrocken tot den 2. Nouember allen daghen een ure verre door Bosschen ende Bergen, wy zijn wederom na Altseym ghetrocken, daer heeft den Marquis 2. duysent soldaten in gheleyt, ende soo zijn wy met Legher ghetrocken op een vlecke ghenaempt Borst Veltin, in een bosch ghebleven 2. nachten lanck onder den blauwen hemel in een vlacke Campagnie, soo den Marquis hadde den sin naer Keysers Louter, ende wy trocken door Bosschen en Berghen.
Soo wy met den Legher maer acht uren van Keysers Louter en waren, soo souden wy wel acht daghen lanck moeten passeren hebben eer wy daer ghecomen hadden, ende dat door oorsake om datter maer eenen waghen in den wech seffens en coste passeren, ende maer een ure daechs. Als wy des smorghens met den legher wt trocken, soo wast sauonts thien uren eer t’leste van den Treyn int quartier was soo is zijn Exc. den Marquis met den legher ghe[ 6 ]keert naer Creutzenach, op een ure naer by, op een vlackte dat Pfalts-lant is, ende daer bleuen wy dien nacht ligghen, de Boeren waren al wech gheloopen sy verlieten allen haer goet, maer hadden t’beste int Bosch gheborghen, ende in de holen, maer de Soldaten wisten t’sommighe wel te vinden, de Kercken van de Calvinisten smeten sy al oppe.
Hier by dit Dorp staedt een Casteel een ure van Creutzenach daer volck op is vanden Pfalts, men vermeynt dat den Marquis t’selue sal in nemen.
Den 4. Nouember heeft den Marquis t’Casteel van Lansberch inghenomen met Appointement.
Den Marquis sal oock volck in Creutsenach legghen, wy trecken naer Binghen op den Rhijn, men vermeynt datmen Garnisoen op de staden van den Rhijn sal legghen, dat het hier 2. daghen ghereghent hadde, als wy naer Keysers Louter trocken, wy souden qualijck wech gheraeckt hebben wt het Landt, want het soude soo Moraschachtigh geweest hebben dat onmoghelijck soude gheweest zijn, wy zijn Meester van Campagnie met Godts hulpe, den Marquis heeft goede Coragie. Waer dat nv noch ghedijen sal en weten wy niet.
Tijdinghe van Staten Leger by Wesel.
Den Legher voor Wesel van de Staten is op ge[ 7 ]broken, waer ouer zijn Excellentie Pr. Mauritius is in den Haghe, ende quam binnen Rotterdam den 6. Nouember sachternoens tusschen 2. en 3. uren.
Den 7. Nouember quamen de oude Garnisoenen wederom binnen Breda ende Berghen op Zoom, ende naer den noene werden allen de Stoepen ofte Stoepschieters nieuwe aen ghenomen Soldaten af ghedanckt.
Ende tot Wtrecht waren 4. Compagnien Voetvolck oock wederom comen van Wesel, de 2. Compagnien waren van Graef Ernest van Nassouwen, de derde van Cappiteyn Sissel, ende de andere van Cappiteyn Corbe, waer ouer men noch meer verwachten.
Tijdinghe wt Ceulen.
Voorleden Sondach is hier een partije van staten Volck voorby Ceulen ghetrocken, comende van Wesel wt den Legher, ende zijn tusschen Bon getrocken, naer de nieuwe Schans soo te voet als te peerde, met 2. stucken Gheschuts, ende sommighe Waeghens met Provande ende Amonitie, daer waeren 3. Waghens onder heel toe. [ 8 ]
Den Gouverneur van de Schansse heeft bevolen datmen een yeghelijck soude laten passeren, sonder Licent af te nemen, dan wilt hem yemandt een Vereeringhe schencken mach gheschieden.
Zijne Catholijcke Cheur-Vorstelijcke Doorluchtigheyt van Ceulen laet tot Deffenseringhe des lants van Ceulen aen nemen 500. peerden, ende duysendt Musquettiers, heeft hier doen maecken menichte schuppen, Houweelen, Pijpegalen oft Cruywagens ende heeft plat teghen ouer de nieuwee schanse by Ceulen doen af teeckenen, ende besteken de plaetse om een schansse daer teghen op te worpen, welck besteeck al reede af geteeckent is. Men vermeynt hier dat de Wederpartije met de nieuwe Schansse die sy daer maken sullen varen ghelijck die van Mullem deden ouer eenighe Jaren, niet verre van Ceulen, den tijdt sal leeren.
FINIS.