Nieuwe Tijdinghen/1620/16 oktober (2)
| ← 16 oktober 1620 [1] | Nieuwe Tijdinghe vanden grooten Slach gheschiedt inde Grysons, tegens de Calvinische Cantons, alwaer de Catholijcken de Victorie hebben behouden, ende veel vanden Vyandt hebben doot gheslaghen, ende ouer de 70. duysent guldens Contant Gheldt ghekregen, met anderen Buet
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje B, [vrijdag] 16 oktober 1620 |
17 oktober 1620 → |
Nieuwe Tijdinghe Vanden grooten Slach
gheschiedt inde Grysons, tegens de Calvinische Cantons, alwaer de Catholijcken de Victorie hebben behouden, ende veel vanden Vyandt hebben doot gheslaghen, ende ouer de 70. duysent guldens Contant Gheldt ghekregen, met anderen Buet. Overghesedt wt het Italiaens in onse Nederlantsche sprake. Ghedruckt den xvj. October 1620. _p_1_illustration.jpg) T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. Met Gratie ende Privilegie.B. |
wt Amsterdam ix. Oct.
DEn Coninck van Vranckrijck doet al hier maecken vijf schoone groote Oorloch schepen. Bernheurus Vezekius, een Arminiaen Predicant, sidt noch ghevanghen, seer strickelijck in Tucht ende Rasphuys tot Haerlem. Samuel de Prince, ende Joannes Gerenius, desghelijckx Arminiaensche Predicanten worden oock noch ghepatibuleert in het Tucht-huys alhier: waer af den eenen, om dat hy ghepredickt hadde binnen Wesel, is alhier ghestelt in dese eeuwighe gevanckenisse, volghende het rigoreur Placcaet van de Heeren Staten Generael, ghedateert in s’Gravenhaghe den 1. Februarij 1620. Die vergaederinghe der Arminiaenen worden alhier ende heel Hollandt door seer dickwils verstoort, ende sy moeten seer dickwils bloeyen in de borse. Nochtans die van Rotterdam en verliesen daeromme gheen courage, hoe wel zy overvallen ende gheplaeght zijn met twelf Vendelen Soldaten.
Vele vande Heeren Staten murmureren seer alhier, datmen by nae allen de Cauaillerie heeft ghesonden soo diep in Duytsland, ende datmen dese [ 4 ]landen alsoo is blootende meer ende meer dagelijcx van allen oude Officiers ende Soldaten, ende oock van middelen. Segghende daerenboven dat die danghereuse Resolutie by den Pals ghenomen, meest is door ghedreven ende nu oock gevoedt wort door sijn Ooms. Wy vreesen dat ten lesten allen die lasten sullen op onsen hals vallen, ende dat wy al hier noch meer Voester-kinderen sullen krijghen.
Tot Creutzenach ende in andere steden van het Graefschap van Spanheim wordden dagelijcx in Possessie ghestelt die kinderen van Eduardus Fortunatus, wijlen Marquis van Baden.
Wt Olmitz in Morauia 1. October.
Inde Maent Februario lestleden hebben de Calvinisten alhier seer tirannelijck ghetracteert ende omghebrocht eenen Goddelijcken Priester Joannem Sarcander, van Scoczouia, Pastoor tot Holoschovia, den welcken is ouerleden inden Heere met een groote patientie ende stantvasticheyt tot groote stichtinghe van alle Catholijcken alhier. De welcke zijn lichaem seuen daghen naer dat hy was ghestorven hebben bevonden gheheel ende wel rieckende, ende daer naer begrauen in onse L. Vrouwen Kercke: alwaer men nu seydt vele wonderlijcke teeckenen ende miraeckelen te gheschieden. Mirabilis Deus in ſanctis ſuis. [ 5 ]
Wy verstaen alhier dat die Hertoghen van Saxen ende Beyeren, ende den Grave van Bucquoy vast marcheren naer Praghe. Het welcke alhier maeckt een groote vreese onder het volck. Den Cardinael Dittersteyn onsen Bisschop is noch tot Weenen by den Keyser.
Wt Colen 9. Octobris.
Die Confraterniteyt van het Heylich Cruys alhier inghestelt int Jaer 1613. om te ontfangen, ende met middelen te assisteren alle soorten van persoonen die de Lutersche, Calvinische, oft andere Ketterijen verlatende, comen tot het oudt waerachtich Catholijck Gheloove, wort daeghelijckx meer ende meer versterckt van middelen, ende van persoonen: ende dat principalijck door den grooter iuer ende sorchvuldicheyt van den Graue van Hohenzoller, Domprost alhier: Het is een groote blijschap ende vreugde om sien allen die treffelijcke soo mans als vrouwen persoonen, ende principalijck Jonckmans, soo Studenten als Artisans, die door dese Broederschap worden voorts gheholpen ende gheassisteert.Het volck van Spinola heeft inghenomen Bacharach, Chub, Paltsentoren, ende ettelijcke andere plaetsen.
Wt Spier van 8. October.
Eenighe vande Magistraedt alhier hebben ghetracht in dese Stadt Garnisoen van de Protestante [ 6 ]Princen der Vnie te brenghen: maer den President ende Raedts-Heeren van de Camere Imperiale alhier, hebbent beledt, ende daer tegen gheprotesteert.
Die van Worms, Heydelbergh, Franckendael, ende andere steden van Palslandt, zijn seer benaut, ende klaghen seer ouer die quaelijck ghefondeerde Ambitie van haeren Prince, dat sy nv die soo dier moeten betalen Quidquid debirant Reges, plectuntur Achiui. Want het Landt wort hondert mael meer bedoruen ende afgheloopen door het volc vande princen der Vnie, (midts dat sy seer qualijck betaelt worden) dan door het volc van den Marquis Spinola, die promptelijck alle maenden doet volle betalinghe ende houdt ouer alle goede Ordre, so wy hier verstaen.
Naer dat den Heroghe van Beyeren ende den Grave van Bucquoy hadden t’samen innegenomen de stadt Horn, soo sijn sy ghetrocken naer een ander Stadt, genoempt Quam, ende van daer recht naer praghe, vervolghende den Vyandt die hem heeft geretireert tot by praghe.
Don Balthasar de Moradas, nv versterckt sijnde met zeuen duysent mannen, die hem den Bisschop van Wirtzburgh heeft ghesonden, is van Budweyz ghetrocken heel diep in Bemerlandt. [ 7 ]
Wy verstaen alhier dat den Hertoghe van Saxen heeft innegenomen Bautzen, die principaelste stadt van Lusatia, ende dat hy nv recht treckt naer prage. Men verwacht oock noch ghroodt volck vanden Eertz-Hertoghe Leopoldus.
VVt Antwerpen.
Alhier zijn sekere Auisen comen, dat die Vlote van West-Indien, ende oock van Oost-Indien nv zijn in Saluo.Mijn Heere de la Motterie, Gouverneur van Maestricht, treckt op naer Duytslant met acht duysent mannen.
Wt Milanen 4 Octobris.
Alsoo die van Berne, Zurich, ende andere Calvinische Cantons, gheassisteert met het gelt der Venetianen, waren ghevallen met ettelijcke duysent mannen in Valtellina, soo is Octauio Cuſtodi Commissaris Generael vande Cauaillerie, met 300. peerden ende 1500. Infanterie, ghevallen op den vijant, ende heefter deerst 800. ende daer nae noch 1500. verslaghen. Boven den buet die seer groot is gheweest, hebben wy noch ghenomen vanden vyant ontrent 60 oft 70. duysent Guldens in contant Gelt. De reste van den vyant is naer Bormio de bergen op geloopen: alwaerder vele van miserie zijn ghestoruen, daer anders niet dan cruyt vindende: soo dat nu in dese [ 8 ]heele Valleye niet eenen vyant meer en is.
Den voorseyden Octauio heeft dese victorie met zijn Bloet ende doot besegelt, met een Musquet geschoten zijnde: hoe wel in alles van ons volck maer ghebleuem 10. oft 12. persoonen, ende ontrent 20. ghequetst zijn.
Alhier is aencomen een out Tertio, oft Regiment Soldaten van Sardeigna, ende wordt alhier volle ghemaeckt, om te senden naer Valtellina.
Allen de Gheestelijckeyt alhier, ende door heel Italien gheeft tot de oorloghe van Duytslandt, ses dienden, dat is van hondert betaelt sestich, binnen dry Jaeren. Waer op die Negotianten van Geneva daghelijcx gelt anticiperen. Men schrijft oock dat allen de Gheestelijckheyt van Spaingnien heefdt gheaccordeert den theinden penninck totten seluen eynde.
FINIS.
Met Gratie ende Privilegie.