Naar inhoud springen

Nieuwe Tijdinghen/1620/20 november (2)

Uit Wikisource
Tijdinghe wt weenen in Oostenrijck, hoe dat den Boheemschen Legher is op ghebroken by Rockezan, met den nieuwen Ghepretendeerden Coninck, door de aencompste van s’Keysers volck. Ende hoe dat den Grave van Bucquoy de stadt Plan in Bohemen heeft inghenomen int ghesichte ende spijt van den Boheemschen Legher

[Nieuwe Tijdinghen], Boekje X, [vrijdag] 20 november 1620

27 november 1620
[ 1 ]
 

Tijdinghe wt
weenen in Oostenrijck, hoe
dat den Boheemschen Legher is op ghebroken by Rockezan, met den nieuwen Ghepretendeerden Coninck, door de aencompste van s’Keysers volck.

Ende hoe dat den Grave van Bucquoy de stadt Plan in Bohemen heeft inghenomen int ghesichte ende spijt van den Boheemschen Legher.

Nv eerst Ghedruckt den xx. November. 1620.

T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620.X.
Met Gratie ende Privilegie.

 
[ 3 ]
 


 

Tijdinghe wt weenen in Oostenrijck xxviij. Oct. 1620.

HEt vervolcht noch dat die twee Vorsten in der Wallachey ende Moldauw Heer Gratiaen ende Koretzky teghen den Turck ghevallen zijn, ende het Lant in des Conincx van Polen handen ghelevert hebben, waer over op beyder zijden groote ghereetschappe wort ghemaeckt, ende dese 2. Vorsten willen den Bethlin Gabor in Zevenburgen vallen.
Als gisteren auont zijn die Fransche Ambassadeurs van Presburgh hier wederom comen, die van Bethlehem Gabor wel ontfanghen hadden geweest, want den Bethlehem Gabor eenen vrede hadde versocht, [ 4 ]aen de Keyserlijcke Majesteyt, maer en wilde niet afstaen de Boheemsche bystant te doen, ende de Gheconfedereerde te quitteren, dan wilde met haerlieden in Tractaet blijven, waer ouer men vermeynt gheenen vrede en sal connen wesen.
Ende de Honghersche en willen den Grave van Tampiers Lichaem niet laten volghen, om datse terstont dat niet en hebben gheransonneert, ende de Honghersche doen ouer al groote schade, met wtloopen ende rooven, waer ouer ons Chrijschvolck oock met ghewelt daer teghen is, ende hebbense wederom te rugghe ghedreven, soo dat de Wijnen hier ontrent (Godt loff) inde stadt ghebrocht zijn.
Den Bethlehem Gabor heeft 5. November weder eenen Hungherschen Landtdach tot Presburgh laten beschrijven, ende heeft begheert datmen den Heer Graeff van Tampier tot Presburg soude begraven, naer het Keysers ghebruyck, ende en heeft geen rantsoen begheert, oft willen nemen.

VVt Cada in Bohemen 4. mijlen van Rackonits van 1. Nouember.

Die gheveer oft vreese in deser Landen neemt hoe langher hoe meer de ouerhant, van de Boeren die samen spannen, waer ouer gheen Borgher hier wt de Stadt naer zijn goederen en mach sien, hebben voor ghenomen allen de Edellieden doot te slaen diese vin[ 5 ]den oft wt de stadt comen, ende diese op den wech vinden plunderense ende roovense, nemen de huysen in, ende bestormen de Casteelen.

VVt de Stadt Buddiſsin den 2. Nouember, in Bohemen, die den Hertoch van Saxen nu leſt heeft in ghenomen.

Als heden is hier tijdinghe comen dat by Culich, tusschen Satz, ende Comethau, ouer de 7. duysendt Boeren by een versamelt zijn, de welck haere Heeren doot slaen diese crijghen connen, ende de Goederen plunderen, ter wijlen loopt ende rooft dat Keyserische Chrijschvolck by Saz, hier ende daer ende dat met sulcken fortse ende kracht dat niet te schrijven en is, alsoo dat den Grave van Bucquoy met den voorsz. Hertoch van Beyerens Volck, den Boheemschen Legher wt Rockensan daerse leghen hebben gedreven, ende hebben den vyant achterwaerts gheiaeght tot aen den Weissenberg by Praghe.
Dese stadt wort sterck gefortificeert, ende die Provintie Neder Lausnits heefdt haer meest onder den Hertoch van Saxen begheven, ende oock die voornaemste Stadt.
Des Sondaechs bevint den Hertoch van Saxen hem noch alhier, ende hier sullen noch 2. Regimenten volckx aenghenomen worden. [ 6 ]

VVt Praghe 18. October, 1620.

Goede bysondere Vriendt N. hebbe v schrijuen ontfanghen, ende daer wt verstaen dat ghy mijn schrijuen niet en hebt ontfanghen, dat is als datter twee Posten sijn afghesedt gheweest onder wegen ende hun brieuen van de soldaten ghenomen zijn, voorts ghy schrijft om te weten hoe dat met de Geestelijchz hier gaet, ende met den krijch (dat is, slecht genoech Godt wille ons alhier bewaren, wy staen in groot ghevaer van lijf ende goederen te verliesen, dan den Keyser en den Hertoch van Beyeren, ende Hertoch van Saxen die ligghen by Praghe 10. mijlen van hier, ende onsen Legher des Ghepretendeerden Coninckx 8. mijlen van Prage, Godt Almachtich wilder in versien, het Keysers volck leyt om Pilsen, alsmen van Praghe naer Neurenbeurcht reyst, den Hertoch van Saxen heeft die Stadt Bautzen in ghenomen.
De Minnebroeders ende de Cappucinen by S. Jacob, ende Sint Thomas, ende op Strooy-Hoff Heeren dat zijn Heeren als de S. Michiels Heeren t’Hantwerpen, hebbende de Orden van S. Norbertus, zijn (Godt lof) noch wel te passe soo langhe alst duert, maer men heeft alle Gheestelijcke Goederen inde gantsche Croon Bemen vercocht, ende tot den Crijch aenghewent, die Slot-Kercke is Caluinus [ 7 ]ende alle die Autaren ende Crucifixen zijnder uyt ghenomen ende wech ghedaen vande Calvinisten, Godt wille ons vrede verleenen dat wy wel mogen bidden dat onse Moeder de Heylige Roomsche Kercke mach floreren.

Noch wt Praghe van 28. October.

Van hier derfmen qualijck meer schrijven, want tot twee dieversche Posten ende Boden zijn gevangen gheworden onderweghen van het Crijsch volck van den Hertoch van Beyeren, waer onder 2. Posten waren van de Ghepretendeerden Coninck, de welcke Brieven hun alles zijn af ghenomen, ende gebrocht in Beyersche Quartier, Ende des Keysers volck heeft in den Pilsner Creiz groote schade ghedaen met roouen ende branden ende t’volck doot slaen, hebben Weisz ende Tausz in ghenomen met andere Stedekens, ende die met volck besedt.
Ende den 24. smorghens vroech van oudt Pilsen Craitz ghetrocken, ende hebben hun in hen Landt den Satzer Creiz begheven, ende hebben de Stadt Satz oock in ghenomen, met alles te vermoorden watse vonden ionck ende out, sommighe meynen datse met den Hertoch van Saxen souden vergaeren ende sommighe meynen dat den Leger voor Praghe sal comen, soo datmen hier in grooter ghevaer is.
Den Grave van Bucquoy met den Hertochs van [ 8 ]Beyeren volck, hebben de stadt Plan in Bohemen in ghenomen oock niet verre van hier, in’t ghesichte van de Bohemen, ende den Ghepretendeerden Coninckx Legher. De Bohemen en costen de Stadt niet ontsetten, dan quamen van achter aen in den steert ende schermutseerden een wijle met malcanderen.
Den 23. ditto quam den Enghelschen Ambassadeur hier binnen Praghe met 20 persoonen, van den Ceurvorst van Saxen, ende hadde des anderen daechs by de Coninginne Audientie.
Den 24. ditto des savonts quam den nieuwen Gepretendeerden Coninck met den Grave van Thurn met 30. peerden hier binnen ende gaf den 25. Audientie aen den Ambassadeur van Enghelandt ende sal wederom naer t’Legher trecken.
Den Hertoch van Beyeren heeft aen den Gepretendeerden Coninck wederom gheschreven dat hy soude met de Ghesanten tracteren, ende vermanen van de Boheemsche Croone af te legghen.
Des Sondaechs savonts zijn hier binnen Prage noch 3. Vendelen Soldaten in gecomen om de stadt te meer te versekeren, ende den selven ditto naer noen is een Hungarische Ghesanter hier comen van Betlehem Gabor met 9. peerden.
Den Graeff van Mansvelt wilt met zijn Volck oock by den Ghepretendeerden Coninck comen, ende Pilsen met volck wel beset laten, denckende dat den Legher met ghewelt de stadt wel mocht aen tasten.

FINIS.

I.Z.V.H.