Nieuwe Tijdinghen/1620/23 oktober (1)
| Verhael vanden Gefaillieerden Aenslach van den Hertoghe van Buillion op de Rijcxstadt van Besanzon, in Bourgoigne gheleghen. Met Relaes van verscheyden victorien in Bemerlandt, vercreghen door den Hertoghe van Beyeren, ende den Graue van Bucquoy
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje F, [vrijdag] 23 oktober 1620 |
[ca. 23 oktober] 1620 → |
Verhael vanden
Gefaillieerden Aenslach
van den Hertoghe van Buillion op de Rijcxstadt van Besanzon, in Bourgoigne gheleghen.
Eerst Ghedruckt den xxiij. October 1620.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, inde gulde Sonne. 1620. Met Gratie ende Privilegie.F.
_vignet.jpg)
VVt Dole in Bourgoigne, 8. Octobris.
DEn Hertoge van Buillion (Oom vanden Pals-Grave, ende die hem meest heeft verweckt, om soo ombedachtelijck te aenveerden de Croone van Bemen, door die Hertogen van Saxen, ende van Beyeren met redenen gherefuseert) heeft ouer ettelijcke daghen meynen in te nemen, ende surprenderen de Rijcxstadt van Besanzon, om den Marquis Spinola te diuerteren, oft te trecken wt Pals[ 4 ]lant. Maer Godt de Heere, ende den H. Martelaer S. Steven, Patroon der selver Stadt. Door seecker licht in de locht ghesien zijnde, hebben den Magistraet ende de Borgherije verweckt die nacht-wacht te dobleren, ende die Entreprise is alsoo ghefaillert. Geheel Bourgoingne is nu op de beenen, ende in wapen teghen alle vijanden.
VVt VVeenen 7. October.
Alsoo den Hertoghe van Beyeren, ende den Grave van Bucquoy zijn t’samen treckende naer Praghe, soo hebben zy inghenomen Graitz, Suanitz, Pudna, Prahadits, Piska, Winterberch, Schutterhoven, Wallem, ende andere Steden ende Casteelen.
Ende alsoo die van Piska bleuen opstinaet, soo zijn die Waelen ende Napolitanen met groote Furie inghevallen, ende hebben doodt gheslaeghen ses hondert Soldaten, ende een compagnie peerden, aldaer zijnde in het Garnisoen, ende de Stadt geplundert, zy nemen soo int passeren allen die steden ende Fortressen van Bemerlandt, om gheenen Vijandt achter te laeten. Wy hopen dat zy oock corts sullen komen binnen Praghe. Want den ghepretendeerden Coninck met die Gepretendeerde Coninginne, door vreese hebben Praghe verlaeten, ende te voren hadden zy haerlieden sone wech ghesonden na Berlin, zijnde het Hof van den Marquis Brandenburg, ende [ 5 ]van daer is hy ghesonden naer Denemarcken, ende alsoo naer Enghelandt.
Den Hertoghe van Saxen in brant gheschoten, ende inghenomen hebbende Pautzen, de Hooft-stadt van Lusatia, treckt oock vast naer Praghe met zijnen Legher.
VVt Milanen 10 October.
Inden Slach ende Victorie lest vercregen in Valtellina tegen de Kettersche Switsers ende Grisons heeft groote eere behaelt Don Hieronimo Pimentel, den welcken met twelf hondert Spaensche Infanterie, ende twee hondert vijftich Italiaensche Ruyterije, aldaer ghecomen zijnde tot assistentie van de Catholijcken, heeft verslaeghen vier duijsent Caluinisten van Berne, Zurich, ende andere steden. Soo dat op de plaetse in allens verslaeghen ende verdroncken zijn in de Riuier Adda, meer dan duysent mannen van den vijandt, sonder groote menichte van gequetste. Onder andere isser ghebleuen eenen Cornel ende vijf Capiteynen: ende van de Catholijcken zijn maer doot ghebleven twelf persoonen, waer onder is gheweest Octauiano Cuſtodi, Commissaris Generael vande Cauaillerie, ende 45. ghequetsten. Daerenboven heeft den vyandt verloren alles sijn Bagagie, ende meer dan 20. duysent Croonen in contant [ 6 ]gelt. In dese bataillie heeft hem oock seer vromelijck gedragen, ende is gequetst gheweest Don Philippe Spinola, Sone van den Marquis Spinola sijnde Capiteyn van peerden, maer de quetsure en is niet groot.
Sommighe willen segghen dat dit iaer geen goet Caluer iaer en is, maer het schijnt iae, aengesien soo vele Calueren op alle kanten nu worden doot geslagen.
Wt Oppenheym 9. October.
Alhier sijn ouer ettelijcke dagen ghearriueert twee duysent vijf hondert mannen, soo te voet als te peerde vanden Eertz-Hertoghe Leopoldus, aen den Marquis Spinola ghesonden. Ende hier worden oock verwacht noch 6. duysent mannen wt Nederlandt. Den Marquis heeft noch bataillie ghepresenteerdt aen die Princen van de Vnie t’sedert dat het secours van de Enghelsche Infanterie, ende Hollantsche Cauaillerie is tot Worms ghearriueert: maer den vyandt en derft die presentatie niet aenveerden.
Den Capiteyne Baron, zijnde Gouuerneur van Creutzenach, heeft met een Stratagema verrast ende inghenomen de Stadt van Kirberg, ghelegen in het Graefschap van Spanheym.
VVt Bruſſel 15, October,
Alhier is seecker schrijuen wt Weenen, dat den [ 7 ]Graue van Dampier, boven die ordinaris garnisoenen die op de Frontieren van Hongharijen seer versterckt zijn, heeft noch als Generael, eenen schoonen legher van veerthien duysent mannen, tegen die rebellen van Hongherejen, ende om te beletten Betlem Gabor, ende die Honghersche eenich secours te senden aen die van Bemen, ter wijlen den Hertoge van Beyeren ende den Graue van Bucquoy t’samen trecken naer Prage: alwaer zy binnen de stadt noch voor Alder Heylighen Feestdagh naestcomende, hoopen Misse te hooren met Godts gratie.
Van Genua is noch ghenegotieert op Antwerpen, door die Cooplieden, ontrent een Millioen, tot behoef vande Oorloghe van Duytslant: soo dat by memorie van menschen den Coninck van Spagnien noyt soo veel gelt heeft ouer ghesonden in soo corten tijde.
Den Coninck heeft daer-en-bouen noch dry hondert duysent Croonen gheremiteert op Milaenen, om te employeren tot dienst vande Catholijcken in Valtellina, soo verre van noode soude zijn.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt in’t Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck-Drucker binnen Antwerpen, te moghen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheyt, alle de nieuwe Tijdinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Trefues ſulcx niet te paſſe en compt. Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, Wederom op een nieuwe toegelaten te moghen Drucken, ſnijden, ende te vercoopen alle de Victorien, Belegheringhen, innemen van Steden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Morauien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck gheleghen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck-druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eeniger-hande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.