Nieuwe Tijdinghen/1620/27 november
| ← 20 november 1620 [1] | Waerachtich Verhael vande Victorie van sijn Excellentie den Marqvis Spinola, Van het innemen der steden in Pfaltz-Grauen Lant
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje X, [vrijdag] 27 november 1620 |
26 november 1620 → |
Waerachtich
Verhael vande Victo-
rie van sijn Excellentie den
MARQVIS
SPINOLA,
Van het innemen der ſteden in Pfaltz-Grauen Lant.
Eerst Ghedruckt den xxvij. November. 1620.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde Veste inde gulde Sonne. 1620.Y.
Met Gratie ende Privilegie.
VVt den Legher van ſijn Exc.
Marquis Spinola van 13. Nouember 1620.
SIjn Excellentie den Marquis Spinola, soo hy wederom quam van den wech Keysers Louter met den Legher soo quamen wy tot Lunem, met den heelen Legher, de voornoemde plaetse Lunem is toebehoorende Graef Lodewijck van Nassouw, daer bleuen wy dien nacht in Campagnie dat was den 11. Nouember.
Den 12. Nouember des smorghens vroech ten vier uren, soo werde ontboden den Cappiteyn Godevaer Anthonissen, Cappiteyn vande Boots-ghesellen, by mijn Heere Wijngaert, ende creech Ordre als dat hy met hondert Boots-ghesellen soude mede trecken, op den Tocht daerse souden marcheren met ses halue Cartouwen, waer datse trocken voor een [ 4 ]Casteel, dat op eenen hooghen berch leyt, waer dat onder den berch leyt een stedeken ghenoempt Lansberch, soo Graef Hendrick van den Berghe die hadde t’selue beleyt oft berent met 2. duysent peerden, ende hadde t’selue op gheeyscht voor zijne Keyserlijcke Majesteyt, maer die van binnen en wilden daer niet naer hooren, voor des smorghens vroech dat wy met de ses halve Cartouwen quamen, ende soo wy noch waren met de stucken op eenen hoogen berch, wel een quartier vrs van het Casteel, dat zy die stucken saghen, soo gauen zy haer ouer, daer waren 500. Musquettiers oppe, veel Boeren ende Landtvolck, ende daer was veel goets op ghevlucht, van allen de Vlecken oft Dorpen daer ontrent, soo onse Soldaten die waeren niet wel te vreden om dat zy haer soo ouer gauen, het is een sterck Casteel ende groot daer connen een duysent mannen in logeren.
Voorts zijn wy terstont wederom ghekeert met de ses halue Cartouwen, ende meynden te trecken na Binghen op den Rhijn, soo wy trocken met den heelen Legher op een ure naer by Altseym in een stedeken ghenaempt Olssem, wy hadden acht daghen te voren daer noch eens gheweest, alsoo het Pfalts volck op was ghetrocken met gansch haer macht, ende waren ontrent Altseym ghetrocken een Stadt, waer dat in leyt Monsieur de Balanson, met twee [ 5 ]duysent Borgoignons, soo dat wy den Legher van den Pfalts al naer volghen, soo trecken zy al voren wech, soo dat zy maer dry uren van ons en zijn.
Sijn Excellentie den Marquis Spinola haddese geerne in blancke Campagnie ghehadt, maer zy maecken hun al vore, ende ons Legher van den Marquis ligghen allen nachten in blancke Campagnie Godt lof wy hebben noch al goet weder ghehadt, men vermeynt zijn Ex. Marquis Spinola wilt zijn volck beginnen in garnisoen te legghen.
Sijn Excellentie Spinola deelt de Leenen van de steden al wech in Pfalts Graven Lant, de stadt Altseym heeft veel Dorpen onder hem Creutsenach van ghelijcken, soo dat de Boeren hier heel vet ende weeldich hebben gheweest, want zy in 80. Jaeren, oft mans ghedencken gheen Oorloghe en hebben ghehadt.
Voorders onse Ruijterije rijden allen daghe naer den Pfalts Legher, ende brenghen allen daghen veel peerden voor Buet mede.
Den Secretaris van den Marquis, ghenaempt Behaghen is in Poste hier in ons Leger comen, ende soomen verstaet den Sone van zijn Exc. Marquis Spinola neempt in Italien dry Regimenten volck aen.
Den 7. Nouember vertrock Don Carlo N. in Po[ 6 ]ste van Altseym naer Spagnien, zijn Ex. dede hem wtgheleyde.
Den 7. ditti quamp een Trompetter aen zijn Excellentie den Marquis Spinola, met brieven van den Jonghen Prince van Nassouw, waer ouer Cappiteyn Godevaert Anthonissen een Cappiteyn van de Boots-ghesellen hem vraechde waer den Jongen Prince met zijn volck al lach oft was, by antwoorde dat hy maer dry uren van hier en lach, soo vraechden hy hem wederom, waerom dat zy by nachten waren op ghetrocken, op een Dorp daer wy daechs te voren in quamen, maer hy antwoorde dat om de voeyeragie wille was, maer wy vondender voor den Marquis volck ghenoech, maer zy waren voor den Marquis vervaert, den Trompetter gaf aen den Cappiteyn voor antwoorde dat den Jongen Prince van Nassouw niet en socht te slaen tegen den Marquis, welck ick oock wel gheloove, den Marquis voetvolck dat leyt al wt op de Dorpen, het Voedtvolck dat den Jonghen Prince van Nassouwen by hem heeft leyt hier ende daer oock al op de Dorpen, de Enghelschen die hy hier int lant ghebrocht heeft ligghen oock al op verscheyden Dorpen hier ende daer verspreyt, ende steruen als mest, d’welck oock doen de nieuwe Italianen, die te veel van den nieuwen most drincken. [ 7 ]
Den 10. Nouember zijn wy op ghetrocken van Olssum, ende zijn ghecomen wederom in een vlecke oft plaetse ghenoempt Filsem dat Pfalts-Graven Lant is, wy hadden daer ouer acht dagen noch eens ghelogheert.
Den 9. Nouember des auonts soo trock oppe Sr. de Meſſia Maiſtre de Campo van een Regiment Spagniaerts met 3. stucken gheschuts, ende eenen Mortier, Den Cappiteyn Godevaert Anthonissen hadde Ordre van zijn Excellentie van Marquis Spinola, dat hy hen soude 50. Boots-gesellen mede gheven, soo soude hy zijnen Luytenant met den Stierman van Cappiteyn Fop Janssen, met de voornoemde Boots-ghesellen, ende soo trocken zy alle den nacht, tot dat zy smorghens quamen voor een sterck Casteel ghenoempt Pickelen, soo hebben zy des sanderdaechs den 10. Nouember smiddaechs daer oppe beginnen te schieten, met 3. halve Cartouwen tot sauonts de clocke thien uren, sy hebben op het Casteel gheschoten een hondert ende dertich scheuten, ten lesten soo hebben zy van binnen haer ouer ghegheven op Misericordia van den Marquis, op ghenade oft onghenade.
Het Casteel was heel sterck, daer en waren maer 50. Musquettiers op, de welcke alle gevangen zijn, daer was groot goet op ghevlucht, soo dat de Sol[ 8 ]daten goeden buet hebben ghemaeckt.
Daer bleuen 10. oft 12. Spagniaerts voor t’Casteel doot, ende 15. oft 16. ghequetst, met eenen Commissaris een heel cloeck man, die in zijn been ghequetst was.
Voorders is den Maistre de Campo noch al voorts getrocken, ende heeft den 11. nouember noch een Casteel in ghenomen, met een stedeken genaemt Efelburch.
Does is Don de Messia noch voorts getrocken, naer een ander plaetse oft Casteel daer 2. van ons volck ghequetst werden des sauons ten thien uren, met noch eenen Constabel.
Den 12. nouember des sauons ten thien uren soo gingherder 3. stucken Geschuts af ontrent Altseym ende een ure daer naer soo schoten wy oock 2. stucken los, soo quam dien nacht den heelen Legher van den Marquis Spinola by den anderen, ende bleuen soo staen tot smorghens ten thien uren in slachoorden, ende hier quam tijdinghe dat den Prince van Espinay wt de Ghevanghenisse soude comen.
Voorders oft den Legher nu in Garnisoen sal ligghen, salmen haest weten, dit is t’principaelste datter ghepasseert is.
FINIS.