Nieuwe Tijdinghen/1620/ca. 23 oktober
| ← 23 oktober 1620 [2] | Verhael vande groote Victorie ende Slach, gheschiet in Duytslant, vercreghen teghen de Rebellen van den Keyser, ende Bethlehem Gabor. Ende hoe dat de Cosacken xiiij. Vendelen hebben ghenomen vanden Vyandt, ende die ghebrocht voor den Keyser tot Weenen, ende veel duysent vyanden hebben doot gheslaghen
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje I, [ca. 23] oktober 1620 |
27 oktober 1620 → |
Verhael vande groote
gheschiet in Duytslant, vercreghen teghen de Rebellen van den Keyser, ende Bethlehem Gabor.
Ende hoe dat de Cosacken xiiij. Vendelen hebben ghenomen vanden Vyandt, ende die ghebrocht voor den Keyser tot Weenen, ende veel duysent vyanden hebben doot gheslaghen.
Eerst ghedruckt int lest van October.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620. Met Gratie ende Privilegie.I.
Victorie ende Slach gheschiet in Duytslandt, teghen de Honghersche Rebellen.
hebben ghebrocht tot Weenen aen ſijn Keyſerlijcke Majeſteyt, dieſe genomen hadden van den vyant, ende veel doot gheſlaghen.
Wt Weenen den 7. Octobris.
MEt Brieven van 7. Octobris schrijven van Weenen dat den Graef van Bucquoy had ingenomen met stormender hant de stadt van [ 4 ]Pisca, ende dat al de Soldaten in nombre van 1500. te nedergheslaghen ende veel vande Inwoonders, ende alleenlijck van zijne verloren 16. persoonen.
Don Baltazar de Maradas had oock in ghenomen de Steden Vschitz, Stockenitz, En Glattouw in Bohemen.
Den Hertoch van Beyeren mocht alreede voor de Stadt Boronne zijn, 3. mijlen van Praghe, desgelijcx oock Conte Bucquoy, wantse vertrocken waren vande Stadt Pisca den eersten Octobris, d’welc maer elff mijlen van Praegh en is, Het schijndt den Palatin wilt vertrecken naer Silesien, al waer den meesten deel van zijn Meublen heeft doen henen vueren, sommighe segghen naer Moravien niet willende verwachten de Keyserlijcke Heyrkracht.
Den Hertoch van Saxen hadde inghenomen de Stadt Bautzen, ende doen hanghen 40. vande principaelste Rebellen.
Den Hertoch van Beyeren heeft noch ingenomen de Steden Thaus, Cladra, Tachau, Meis, ende Frauwembergh, ende andere, voorts daer naer, de Stadt Pilsen beleghert, alwaer hem bevint in persoone den Bastaert van Mansfelt.
Den dach van Sint Jeronimus heeft den Graef Dampier, ende Seignor Esterhazi voor d’eerst aenghevallen de gherebelleerde Honghersche die het Ca[ 5 ]steel Lackenbach belegert hadden, d’welck was toebehoorende aen een [j]onck Catholicq Honghers Baron, en heefter ontrent 2. duysendt verslaeghen, en vercreghen 14. Cornetten en Bannieren de welcke te Weenen ghebrocht zijn den 3. ditto deur de Cosacken ende ghepresenteert voor de voeten vande Keyserlijcke Majesteyt: ende de selve ter eerder vindende heeftse met de voeten overtreden.
Den Betlehem Gabor heeft daer naer belegert de Stadt Hambourgh, maer verloren hebbende 5. stormen met verlies vande duysenden van zijne is gheretireert met schanden, ende wasser bycans selver op de plaetse ghebleuen van eenen scheut, welcken bal hem zijn cleederen verbranden, heeft daer nagesonden 2. ingheseten van Doenbrugh, alwaer hy is met eenen Trompetter aende Fransche Ambassadeurs, het schijnt om met hun te tracteren, siende dat zijn beginsels van oorloghen gheenen goeden voortganck en hebben, heeft niet alleen gheleden de Neerlaghe voor Lackenburch, maer met schande oock moeten verlaten het belegh van Haimbourgh, dan voorsz. Seignor Esterhazi vertrocken wesende op een zijn sterck Casteel, soo is Betlehem Gabor meester gheworden van Lackenbach daer hy van te voren gheslaeghen was.
Den 6. octobris arriveerden tot Weenen een Ex[ 6 ]traordinaris Courrier van Polen die waerachtighe Tijdinghe aen de Keyserlijcke Majesteydt is brenghende, hoe dat die van Moldauien ende Walachien hun begeven hebben tot deuotie vanden Coninc van Polen, noch oock den Schandar Bassa door middelen ende toedoen van eenen Gaspar Gratiaen die Catholicq is, ende Present Hertoghe van Moldauien, soo heeft den voorschreuen Bassa den Naem des Christelijcken Gheloofs aenveert, ende hebben onder malcanderen, te weten, den Hertoge Caspar Gratiano, ende der Moldawer Fursten, ende den voorsz. Bassa eene heymelijcke Intelligentie met den Coninck van Polen, ende Pollacken, voorghenomen teghen den Turck, alst nv blijckt, waer ouer op den seluen voet 40. duysendt Cosacken in Turckijen gheuallen zijn de welcke extraordinaris groote schaede zijn doende, want den Turck tot Constantinopelen hadde den Coninck van Polen een openbare Oorloghe verclaert, door Jalousie die van polen des Keyser assisteerden teghen Bethlehem Gabor, ende Rebellen van Bohemen.
Want op den 12. Augusti lestleden, soo waren de Tartaren, ende Turcken, op den middach den pollacker int Lant ghevallen, soo het volck besich was int veldt met den Ooghst, ende datse costen berennen namense ghevanghen, ende dreven de Christenen so [ 7 ]met menichte voor hun wech te Lande wt ende tot Slaven ghemaeckt, ende in groote miserie ghestelt.
Waer ouer de Cosacken van Polen op de beenen zijn ghecomen, ende haelen nv hare Revengie op de vyanden, ende den Turck in zijn voornemen te beletten, waer ouer den Bethlehem Gabor ghenoodtsaeckt sal wesen in Sevenburghen hem te begeuen.
Den xi. October, alsoo de Leghers in dry hoopen ghedeylt sijn, den eenen vanden Graef van bucquoy den anderen vanden Hertoch van beyeren, den derden vanden Hertoch van Saxen, om de Stadt praghe aen te grijpen, so deden die van prage een brugge ouer de Riuiere legghen, daer compt veel volckx int stadt ghevlucht, int midden van de weke quamender 531. Wagens met goet, meestendeel van Adeldom in, ende t’sedert den Churvorst van Saxen verboden heeft gheen soudt meer in praghe te laeten comen, soo ghelter een kuyp Sout thien Daelders, daer is binnen prage gepubliceert, dat allen t’Lant man voor man hem inde wapen soude begeuen, om den Keyser te wederstaen.
Den 14. October wt Leipzig, so den Hertoch van Sachsen Bautzen inghenomen heeft, soo willen de Steden ende plaetsen in der Lausnitz oock met hem accorderen.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt in’t Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I[.] de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck-Drucker binnen Antwerpen, te moghen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheyt, alle de nieuwe Tijdinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Trefues ſulcx niet te paſſe en compt. Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, Wederom op een nieuwe toegelaten te moghen Drucken, ſnijden, ende te vercoopen alle de Victorien, Belegheringhen, innemen van Steden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Morauien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck gheleghen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck-druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eeniger-hande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.