andere uit de oude wereld; het eene, om aan te toonen, hoe de veranderingen door wegneming der bosschen te voorschijn geroepen, weder verdwijnen, wanneer het houtgewas zijne oude plaats heeft ingenomen, het andere, om te doen zien, hoe door onkunde en verkeerde handelwijze der bewoners, midden in het beschaafde Europa zich eene ware, ongenaakbare woestenij kan vormen.
Volgen wij vooreerst boussingault op zijne reis door Venezuela.
Eene der belangrijkste landstreken van Venezuela is zonder twijfel het dal van Aragua. Op geringen afstand van de kust gelegen en bevoorregt door een warm klimaat en een grond van weergalooze vruchtbaarheid, vereenigt het de meeste cultuurgewassen der tropen. Op de heuvels midden in het dal ziet men niet zonder verbazing akkers, die aan den Europeschen landbouw herinneren. Ten noorden begrensd door de bergen der zeekust; ten zuiden door eene bergketen van de Lhanos gescheiden, wordt het dal van Aragua ten oosten en westen door eene rij van heuvels volkomen afgesloten. Ten gevolge dezer bijzondere ligging, brengen de rivieren, die op de hoogten ontspringen, hare wateren niet naar den Oceaan; zij vereenigen zich in het laagste gedeelte van de vallei tot het schoone meer van Tacarigua of Valencia, hetwelk 4.39 meters boven de oppervlakte der zee gelegen, het meer van Neufchatel in grootte overtreft.
Toen alex von humboldt het dal van Aragua bezocht, waren de inwoners zeer bezorgd over de aanhoudende opdrooging van het meer sedert de laatste 30 jaren. Die langzame daling van den waterspiegel bleek uit allerlei verschijnselen. Oviedo, die op het einde der 16de eeuw het dal zoo dikwijls had doorkruist, zegt bepaald, dat Nieuw-Valencia in het jaar 1555 eene halve mijl van het meer gelegen is, en v. Humboldt vond die stad 2560 meters van het strand verwijderd. Onderscheiden heuvels, die zich nu in de vlakte verheffen, dragen nog den naam van eilanden, gelijk vroeger, toen zij door het water omspoeld werden. Een gewigtig strategisch punt, eene op het eiland Cabrera in 1740 gebouwde vesting, bevond zich toen op een schiereiland. Von humboldt vond op twee granieteilandjes in het meer op eenige meters boven het niveau des waters, midden tusschen de struiken, fijn zand met Heliciten gemengd.
