Pagina:Album der Natuur 1858 en 1859.djvu/762

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
234
HET MELKSAP DER PLANTEN.

der levensbeginselen van de plant, en komen veel algemeener voor, dan men gelooft, doch men heeft hun bestaan voorbijgezien, omdat in vele gewassen het melksap een waterhelder vocht is, waarin enkele bolletjes drijven. Schultz geeft dan ook dat melksap den naam van levensvocht of latex, en de kanalen, waarin het bevat is: levensvaten, (vasa laticis), terwijl hij het verschijnsel der rondstrooming Cyclose noemt. Hij vergelijkt dit rondstroomen met de beweging van het bloed der dieren, en het levensvocht is hem het bloed der planten, dat zelfs in de bolletjes, welke het troebel maken, de vertegenwoordigers bevat van de dierlijke bloedligchaampjes. De grootste overeenkomst is, volgens hem, aanwezig tusschen de bloedcirculatie bij de wormen en de rondstrooming van het levensvocht der planten.

Toen eenmaal dit denkbeeld bij hem gerijpt was, heeft hij voortdurend getracht dit te ontwikkelen en nieuwe bewijzen daarvoor bij te brengen. Met een ijver en volharding, eener betere zaak waardig, heeft schultz ongeveer 20 jaren lang aan den opbouw van zijn systeem gearbeid, en hiervan herhaaldelijk rekenschap gegeven in onderscheiden meest zeer uitgebreide werken, waarvan een door de Fransche Akademie met den gouden eereprijs bekroond is. Hij heeft daarbij menige belangrijke bijzonderheid van het melksap aan het licht gebragt, doch met al zijn streven is het hem niet mogen gelukken, zijne meeningen bij de corypheeën der wetenschap ingang te doen vinden.

Reeds meijen, treviranus en decandolle hebben zijne voorstellingen bestreden. De laatste heeft een tal van bedenkingen daartegen aangevoerd, zoo als b.v., dat het melksap slechts bij betrekkelijk weinige planten voorkomt, terwijl het als levensvocht algemeen moest gevonden worden; dat het in zijne scheikundige zamenstelling innig verwant is met gomharsen, die toch niet anders dan als afscheidingsproducten kunnen beschouwd worden; dat de beweging van het melksap veel plaatselijker is, dan met het begrip van levensvocht vereenigbaar moet geacht worden, en dergelijke meer.—De groote slag aan de theorie van schultz is echter toegebragt door hugo von mohl, die bewezen heeft, dat de geheele voorstelling uit de lucht gegrepen en onwaar is.

V. Mohl heeft in het ongeschonden, nog aan de moederplant ge-