ſteld. De Ingenieur Vauban bevind ſich nog hier, en neemt inſpectie van alles ontrent deſe stad en langs den Ryn, ſullende naer men ſegt, eenige ſchanſen hier en daer aengelegd worden, waer aen de boeren en Soldaten ſullen moeten werken.
Berlyn den 22 July. Giſteren is de Ceurvorſtinne, en heden ten 2 uuren namiddag de Ceurvorſt hier weder aengekomen. d’Engelſe en Deenſe Miniſters de Heeren Stepney en Alevelt zyn hier ook gereverteert. Of nu de Ceurvorſt, wanneer de Koning van Groot Brittannien na Zell gaet, met ſijn Majt. ſal aboucheeren, of na Cleef gaen, is nog onſeker, en zyn de ſentimenten daer ontrent verſchillende. Men ſegt dat de Grave van Dona het Opper-Krygs-Commiſſariſſchap ſoude hebben bekomen, maer ſulks vereiſcht confirmatie.
Frankfort den 24 July. Te Philipsburg is de Generael van Thungen beſig om alles in goeden ſtaet te ſtellen, de Magazynen met geſchut, ammunitie en proviand te voorſien, en de buytenwerken te doen repareeren. De Franſchen hadden de affuyten en verſcheydene andere dingen mede genomen. De Vorſt van Naſſau Siegen, welke met de Gravin van Hohenlo gehuuwlykt is, is van Ments alhier aengekomen, en vervolgens na Weenen vertrokken om de Campagne in Ongeren by te wonen.
Ceulen den 25 July. De Baron de Roſt, die onlangs van Luyk tot Bon is aengekomen, en aen den Keurvorſt geklaegd heeft dat het Kapittel te Luyk hem niet als Gouverneur van Huy had willen erkennen, is met nader bevel en recommandatie van den Keurvorſt weder te rugge gegaen. De Graef van St. Maurice maekt ſich gereed, om als Ceur-Ceulſche Extraordinaris Envoyé zyne reyſe na Vrankryk voort te ſetten; doch men wil dat hy eerſt na Brussel ſal gaen om eenige Instructien van den Keurvorst van Beyeren te ontfangen, ’t en ware de Keurvorſt van Ceulen ſelf derwaerds ging, om met zyn Heer broeder te aboucheeren. Giſteren zyn de Munt-Conferentien alhier voor de eerſtemael begonnen, en eenige preliminaria opgeſteld, doch door ’t invallen van eenige Feeſt-dagen, ſal niet voor toekomende Maendag met de Conferentien vervolgd, en als dan het Munt-Reces van den 4 July 1695 geexamineerd werden: waer na men ſtaet te ſpreeken van een nieuwe Bank en Borgondiſche Ryksdaelder en andere kleyner Munt te ſlaen. Maendag heeft de Keurvorſt van de Palts, na ’t monſteren van eenige troupen, het geruineerde Slot Hambach, dat door de Franſchen verbrand is, beſigtigd; en ſtaet het ſelve weder opgebouwt te werden.
Koppenhagen den 22 July. Het Hof is nog te Jagersburg, doch ſtaet binnen weynig dagen na Fredriksburg te gaen, en van daer na Kroonenburg.
Hamburg den 25 July. Giſteren was de Burgery weder vergaderd, om het raport van de 12 Gedeputeerden, die in ’t Woud zyn geweeſt om de afgehouwene boomen te noteeren, te hooren, en onderſoek deſwegen te doen: en wanneer de Loper, die de ſtempel gehad heeft, waer mede de bomen, die afgehouwen worden, moeten gemerkt zyn, verſcheenen was, heeft deſelve ſig heimelyk weeten weg te maken, ſoo dat men niet wiſt waer hy gebleven was. Daer na wierd de Raedsheer Rover ontboden, en geexamineerd; hy poogde ſich te juſtificeeren, met te ſeggen dat ’er een valſche ſtempel was gemaekt en gebruykt; doch geen ſatisfactie gevende wierd na de Schryvery gebragt, en in ſijn ampt geſuſpendeerd. Vervolgens wierd de Raedsheer Meyer ontboden en ondervraegd; en dewyl ſich niet tot genoegen verantwoordde, na de Kamer van audientie geſonden. De ſuſpenſie van den eerſten is door den Raed geapprobeerd.
POOLEN PRUYSEN, &c.
Warschau den 11 July. Verleden Sondag wierd hier een Steekſpel in preſentie van den Koning gehouden. Dingsdag voer ſijn Majeſteit over na ’t Leger, en monſterde de troupen. Den 8 geſchiedde de vernieuwinge en confirmatie van ’t Brombargs verdrag, en ’s anderendaegs de recognitie wegens Lauwenburg en Butow; zynde de Koning onder een Gehemelte, en de Senatoren geſeten, wanneer de Baron van Hoverbek, Brandenburgſche Miniſter, verſcheen; waer op dan de Ryks-Cancelier de beleening voor las. Syn Majeſteit heeft de verkieſing in Samoiten van den Heer Oginsky geapprobeerd, ’t welk de gedisaffectioneerde party niet behaegt; dog men arbeyd dagelyks tot een accommodement.
NEDERLANDEN.
’s Gravenhage den 27 July. Eergiſteren zyn dertig van des Konings Lyfguardes na Loo vertrokken. De Karoſſen van ſijn Majeſteit zyn na Honslardyk, en word Hoog gemelde ſijne Majt. in ’t kort te gemoet geſien. De Heeren Staten van Holland en Weſt-Vriesland, die tot giſteren middag by een zyn geweeſt, ſullen aenſtaende Dingsdag weder vergaderen. De Heer van Dykvelt word in 1 a 2 dagen van Bruſſel verwagt. De Tranſportſchepen met des Konings paerden zyn uyt Engeland aengekomen, en gaen de tachtig Lyfguardes morgen of overmorgen vanhier, om in de tranſportſchepen na Engeland ſcheep te gaen. Deſe voormiddag is de Envoyé van Portugael de Heer Pachieco van Utrecht weder alhier aengekomen. Wegens den Raed van State zyn tot de verpachtinge genomineerd de Heeren de Vicq en van Renſwou na ’s Hertogenboſch en andere plaetsen op de Maes, en de Heeren de Lange en Eeck na die van Vlaenderen, werwaerts zy in d’aenſtaende maend ſullen vertrekken. De Heer vander Clouſen is vertrokken, om de beſtedinge van de aerde Fortificatiewerken tot Zutphen en Swol, nevens andere Heeren Gecommitteerden van den Raed van State by te woonen. De Generael Zales, Gouverneur van Breda, is alhier aengekomen, en worden in ’t kort noch meer Generaels en andere Heeren verwagt, onder anderen de Hertog van Holſtein Pleun. De Brigadier en Opper Jagermeeſter van den Koning is uyt Engeland aengekomen.
Amſterdam den 28 Iuly. Volgens de brieven van Hamburg, waren op de Elf gearriveerd de ſchepen van Nonne Totſon van Dronthem, Cornelis Corneliſz. van Koningsbergen, Tobias Carſtens van Rouan, Klaes Moller van Vlekſtrand, een kleyn ſcheepje uyt Schotland, en de Propheet Elias, Commandeur Ian Brugge, met 6 viſſen en een dood, te ſamen 290 vaten Spek, uyt Groenland, in 4 weken uyt ’t Ys, brengende tyding van de vangſt der volgende Hamburger ſchepen; de Groote Vreede 7 viſſen, de Witte Paerl 4 v., 307 quarteelen ſpek; de Sevenſtar 2 v., de Gouwe Leeuw 3 v., d’Olyphant 9 v., 430 quarteelen, Hans Beukelman 2 v., de drie Honing Korven 5 v., de St. Pieter, Ian Hanſz. 5 v., de Schakelaer 2 v., Pieter Hever 2 v., Richmer Riemerſz. 5 v., en Pieter Larens 4 v., doch deſe laetſte was den 4 Iuny gebleven. Van de Hollanders had Aldert Aldertſz. 14 v., Douwe Gerritſz. 11 of 12 v., Owke Berders 10 v., Ian Dirkſz. van de Velde 6 v., en de Oude Viſſer 3 viſſen. Tot Hamburg ſprak men dat noch 3 ſchepen uit Groenland voor de Elf waren. ’t Schip de Meermin, Schipper Twen Anderſon, is nevens verſcheide Noordvaerders van Gottenburg tot Duynkerken gearriveert, alwaer op den 22 Iuly ook 2 Galleyen met ruym 1000 menſchen van Brest waren aengekomen. Tot Vliſſingen zyn de ſchepen de Criſtina, Capt. Abram van de Pol, de 2 Gebroeders, Capt. Gerrit Warnik, en ’t ſchip Geersdale van de Kuſt, en ſederd den 13 Iuny van Curaçao gearriveert met den Hr. Donker (geweeſene Directeur) en desſelfs familie, welkers lading beſtaet in Huyden, Cacao, en veele Contanten: Deſelve brengen tyding dat het ſchip de Tarter, Volkert Hendrikſz., 14 dagen voor haer vertrek nog in goeden ſtaet op de Kuſt lag te handelen; dog dat de meeſte ſchepen om de ſlechte Negotie van daer na de Marſenilles, de beneden Kuſt, en Cuba gezeilt waren; dat 2 groote Spaenſche ſchepen, van Vera Crux tot Porto Cavalho aen de Carakes om Cacao gekomen waren, die deſelve wederom na Vera Crux ſoude brengen, om van daer te lande verder op Mexico te tranſporteeren: Verder dat het Jagje de Stadhouder van Vriesland met 96 Slaven van de Kuſt van Guinea op Curaçao was gekomen, alwaer ’t schip de Helena, Schipper Abraham vanden Broek , in 6 weken van deſe ſtad ook was gearriveerd. ’t Schip de Jonge Iſaak was den 7 Juny met Fruyten van Genua vertrokken, en den 21 July in Zeeland gearriveerd, hebbende ’t Rotterdams Convoy, en dat met de ſchepen van Allikanten herwaerds gedeſtineerd, den 25 Juny buyten ’t Naeuw van Gibralter gelaten. ’t Schip Brandenburg, Jan Marchal, is voorleden Donderdag van Suriname in Teſſel binnen gekomen, en ſedert tot voor Pampus genadert. ’t Schip de Meerman, Hillebrant Hillebrantſz., is van Curaçao, Willem Walles van Londen, en de Jonge Jan, Schipper Gerrit Hendrikſz., van Bourdeaux voor deſe ſtad gekomen. Schipper Jurgen Klaeſz. is uyt Noorwegen tot Harlingen gearriveerd. Schipper Barent Kleet, is van Koningsbergen en Dantſick voor de ſtad gekomen.
’s Gravenhage den 28 Iuly. De Prins van Ooſt-Vriesland, de Graef van Ottingen, de Graef van Noyelles, Gouverneur van Bergen op Zoom, de Prins van Auvergne, de Heer Keppel, Broeder van de Graef van Albemarle, en andere Heeren, zyn hier aengekomen. Met Brieven, deſe morgen gekomen, heeft men tyding dat de Koning morgen tot Marigat ſal ſcheep gaen, en dat d’uytheemſe Miniſters, die ſijne Majeſteyt herwaerts ſtaen te volgen, van daeg van Londen ſouden vertrekken. Eenige van de Lyfguarde zyn na Honslaerdyk: De andere die na Engeland ſullen embarqueeren, ſullen niet gaen, voor aleer de Tranſportſchepen met hooy en haver ſullen voorſien zyn. Eenige Officieren van de blaeuwe Guardes, die aldaer in ’t Ryk ſullen blyven, zyn alhier aengekomen.
Pieter vander Slaert, Boekverkoper tot Rotterdam, ſal op Dingsdag den 29 July 1698 en volgende dagen verkopen, in den Houttuin, naeſt de ſtad ter Veer, verſcheyde rare en uitgeleſene Boeken, van alderley Faculteyten, ſoo in de Latynſche, Franſche als Nederduytſche Tael; twee Cabinetten met horentjes en Zeegewassen. Eenige Spiegels, Orologien, Antique en Moderne Penningen, ſoo goude, zilvere als kopere, en meer andere Rariteyten, breder by de Catalogus te ſien, nagelaten by de Hr. en Mr. C. Speelman, in ſijn Ed. leven Ridder Baronet. De Catalogi zyn alomme in de ſteden by de voornaemſte Boekverkopers te bekomen.
Alsoo op den 3 Decemb. 1697. binnen de ſtad Delft is komen t’overlyden Wernaert Wilkers, gegageert Sergeante, en overmits tot nog toe niemand van ’s moeders zyde, den overleden beſtaende, ſig als Erfgenamen hebben opgedaen, en dat Pieter Coel Not. en Proc. binnen Delft voorn: als door de Ed: Gro: Achtb: Heeren van den Gerechten aldaer is aengeſteld tot Sequeſtor, ſoo laet den ſelven op ſpeciale ordre van haer Achtb: een iegelyk weeten, dat die den overleden van ’s moeders zyde is beſtaende, nette behoorlyke bewyſe ſig voor den 1ſten Febr. 1699. aenſtaende kan addreſſeeren by den opgemelde Sequeſtor, op peene dat naer verloop van de voorſz. tyd, by haer Achtb: anders ſal werden gediſponeert over de voorſz. Erfeniſſe.
Tot Leyden by J. Hackius, C. Bouteſteyn, D. vander Aa, en J. Luchtmans, is gedrukt en is te bekomen Joh. Jacobi Hofmanni SS. Th. Doct. Profeſſ. Hiſtor. & Græc. Ling. in Academ. Baſil. Lexicon Univerſale, Historiam Sacram & Profanam omnis ævi, omniumque Gentium; Chronologiam ad hæc uſque tempora; Geographiam & veteris & novi Orbis; Principum per omnes terras Familiarum ab omni memoria repetitam Genealogiam; tum Mythologiam, ritus, ceremonias, omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiæ fontibus hauſtam; virorum, ingenio atque eruditione celebrium Enarrationem copioſiſimam; præterea Animalium, Plantarum, Metallorum, Lapidum, Gemmarum, nomina naturas vires, explanans. Editio Abſolutiſſima, præter Supplementa, & Additiones, antea ſeorſum editas, nunc ſuis locis ac ordini inſertas, uberrimis acceſſionibus, ipſius Auctoris manu noviſſime lucubratis, tertia parte, quam antehac, auctior, locupletior: Indicibus atque Catalogis Regum, Principum, Populorum, Temporum, Virorum & Feminarum illuſtrium, Animalium, Plantarum; tum præcipue nominum, quibus Regiones, Urbes, Montes, Flumina, &c. in omnibus terris, vernacula & vigenti hodie ubique lingua appellantur; cæterarum denique rerum memorabilium, accuratiſſimis inſtructa. fol. 4 voll. dito werk is tegenwoordig by haer nog te krygen voor twee-en-veertig guld. ongebonde, zynde ſoo als de Inteekenaers daer voor hebben betaelt; die genegen is een ofte meer exemplaren daer van te hebben, kan die voor de ſelfde prys bekomen; doch ſoo haeſt nog driehondert vyftig ingeſchreven ſullen weſen, ſullen de reſteerende niet minder als tot vyftig gulden werden verkogt. Wie hier af gelieft gedient te zyn, kan ſig addreſſeeren aen een van die voornoemde Drukkers, ofte in andere ſteden by de voornaemſte Boekverkopers.
t’Utrecht by François Halma en Wilhem van de Water, Boekverkopers, is gedrukt en werd uytgegeven het leven van Benedictus de Spinoſa, met eenige aentekeningen over ſijn bedryf, Schriften en gevoelens: door den Heer Bayle, Leeraer der Wyſbegeerte te Rotterdam; nevens een kort betoog van de waerheit der Chriſtelyken Godsdienſts; en twee verhandelingen, 1 van de Ziel, 2 van Gods Weſentlykheit. Door den Heer Iaquelot, Leeraer der Franſche Kerke in ’s Gravenhage. Vertaelt door F. Halma. De Voorreden behelſt eenige aenmerkingen tegens ’t Levens vervolg van Philopater, in 8.
Uyt ſeekere Weyde buyten Utrecht, onder de Heerlykheyt van Oudewulven, zyn vermiſt 2 ſwarte Merry-paerden, beyde gelyk van tand, d’eene met een kol een handpalm groot, aen het linker been een ſpat, zynde wyders wat hangoorig en vaelharig; de tweede pik ſwart, ſonder kol, langhalſig en klein van hooft, achter in het draven wat mydende. Die deeſe paerden op het huys Oudewulven, leggende onder het dorp Houten, by de Heerlykheyt Heemſtede te regt brengt, ſal hondert gl. tot een vereering hebben, en ſijn naem ſal verſweegen werden.
Tot Amſterdam, by Willem Arnold en de Wed: Oossaan, op de hoek van de Beurs-ſtraat, aen den Dam, daer deſelve ook verkogt worden, den 29 July 1698.
