Het gouden Kalf.
Onder den titel: „le Centenaire de l'Emancipa tion des Juifs" is in het begin dezes jaars te Parijs een werk uitgegeven, dat hoogst belangrijk mag beeten. Van de daarvan verspreide exemplaren, slechts 150 in getal, is het ons gelukt er een machtig te worden, en wij kunnen niet anders getuigen dan dat de inhoud alle eer doet aan den scherpzinnigen schrijver, den heer Alexandre Weill, die als medewerker aan l'Alliance Israélite reeds lang onze volle sympathie heeft. Te recht wordt in het aangehaalde boek een strenge kritiek geoefend over het vooroordeel en de eenzijdigheid der anti-semitische richting, welke ons Nederlanders goddank geheel vreemd is. En waar de schr. de zich Christelijk noemende doch inderdaad zoo onchristelijk mogelijk optre. dende en handelende partijdigheid kastijdt, is hij tevens niet blind voor de gebreken zijner geloofs- genooten. Met kracht en verontwaardiging pro- testeert hij tegen de gehechtheid aan het stoffelijke, waarvan Israel in de laatste eeuw, ten gevolge zijner politieke emancipatie, heeft doen blijken. Meer dan ooit, zegt hij, heerscht weder de aanbid ding van het gouden kalt, en dat schrijit hij toe aan het loslaten der zuiver Mozaische leer voor de casuïstiek van den Talmud. Het verschil tus- schen beide is door den heer Weill helder in het licht gesteld met den Algemeenen Catechismus naar de Mozaische wet, aan het slot van zijn boek, waarin hij de kiem ziet van den godsdienst der toekomst.
Ieder ernstig en onpartijdig man, die met de geschiedenis te rade gaat, eerbiedigt de onbetwist- bare aristocratie van het zoo veel eeuwen op het Christendom voorhebbend Israel, terwijl ieder onbe- vooroordeeld Christen de Mozaïsche wet hul ligt als den oorsprong der Christelijke. Bekrompenheid en vooroordeel, kerkelijk despo- tisme en sectarische onverdraagzaamheid, afgunst en nijd, alle roerselen des harten, welke de Chris- telijke liefde overwint en overstemt, liggen dan ook alleen ten grondslag aan hetgeen nog overgebleven is van het oude antagonisme tusschen de Christen- heid en Israël. Dit wijkt dan ook gelukkig meer en meer, al flikkert de oude vete hier en daar nog eens op, en naar waarheid mag getuigd worden, dat de politieke emancipatie der Israelieten in Frankrijk meer en meer het karakter eener scciale heeft aan- genomen. Men denke slechts aan het huwelijk, dat onlangs de orthodox Joodsche Rothschilds ver- maagschapt heeft aan een der aanzienlijkste Chris- telijke families. Waar de oude naam der Zuylens in den jongen geslachtsboom der Rothschilds ge- grift is kunnen worden, daar blijkt het overoud vooroordeel eindelijk overwonnen door de alles effe nende liefde en genegenheid. zal wezen. men, was belangrijk. Het modern rocht heeft in INGEZONDEN STUKKEN. de Joden, juist door de hun door den heer Weill Indien ooit, dan heeft nu de inlandsche bevolking zoo euvel geduide Talmud-studie, zijn scherp. Waardeering van een Regeerings daad. zinnigste uitleggers en verdedigers gevonden. De medische wetenschap dankt haren vooruitgang voor een goed deel aan haar Israelitische be- oefenaren, en in de letterkunde en journalistiek van 't schoone regentschap Pasoeroean reden tot dank heeft het Semitisch genie van een Heinrich Heine de zaden der veelzijdigste en vruchtbaarste kritiek baarheid aan de Regeering over den nieuwen Regent, gestrooid. Zijn politieke emancipatie vergold Israël door Engeland een eersten minister te schenken als d'Israëli. Naar dit alles te oordeelen, is de emancipatie der Joden een der voornaamste oorzaken te achten van den socialen en wetenschappelijken vooruit- gang onzer eeuw. En nu moge het waar zijn, dat die vooruitgang meer van stoffelijken dan van moreelen aard is, toch is hij aan te merken als een uiting van het wereldbestier, als een door het causaal verband gestelde wet, waaraan de mensch- heid zich niet onttrekken kan, omdat zij daaraan is onderworpen, zonder or iets aan toe of af te kunnen doen. De strafpredikatie, door den heer Alexandre Weill tot zijn geloofsgenooten gericht, heeft dan ook naar onze overtuiging slechts een theologischen grondslag, want in hun materialisme zijn de Joden slechts kinderen van hun tijd, volgers van den alles meeslependen stroom, evenknieen hunner christelijke mede stervelingen. haar geschonken.
Terwijl die bevolking vroeger onder de eeuwenoude en door het Gouvernement gehandhaafde inlandsche familie regeering zuchtte, waardoor zij in betrekking tot hare hoofden een trouw beeld gaf van het door den heer Keuchenius gebezigd woord: "de in stilte dragende Javaan" kan en mag zij nu vrijmoedig hare grieven en bezwaren tegen het aloude doofpot-systeem der lagere inl. hoofden bij den nieuwen Regent voordragen en blootleggen.
Inderdaad moeten er thans, naar wij vernemen, heel wa: oude perkaras uit den doofpot te voorschijn gekomen zijn sedert de nieuwe Regent blijken gaf de man niet te zijn om het oor gesloten te houden voor rechtmatige klachten der bevolking, ook tegen hare hoofden. Wij wenschen niet in détails te treden omtrent den aard en den omvang dier klachten; wij wenschen slechts er op te wijzen hoe noodzakelijk het is, dat het Gouverne. ment een einde maakte aan de inlandsche familie-regee ring ten zegen der bevolking. Bedoelen wij hiermede de verdiensten des overleden De dageraad des heils echijnt gelukkig nu voor de bevolking aan te breken! En voor geheel Java hopen wij, dat de bevolking voor goed worde ontslagen van de duistere knellende banden der familie-regeering harer hoofden.
der bevolking van één enkelen dag vernemen, hij zou Kon de Gouverneur Generaal persoonlijk de zuchten huiverend terug deinzen en het kwaad vervloeken, door die familie regeering gesticht! Slechts van het klerikale standpunt valt Israël te beschuldigen, want het heeft de afgetrok- ken Mozaische orthodoxie verwaarloosd voor de Regents to miskennen? In geenen deele. Als ambte- meer praktische Talmudische casuïstiek. Het-aar en menech bezat hij vele deugden; doch de man zelfde valt echter van de christelijke orthodoxie was to oud om alles persoonlijk te onderzoeken en te te zeggen; ook zij heeft het grootste deel harer goedhartig om wantrouwen te koesteren tegen naar aanhangers verloren. Ook hierin was het modern zijne meening betrouwbare (P) rapporten zijner onder- Israël dus niet anders dan een kind zijner eeuw. geschikte ambtenaren. Hij wist niet hoe dikwerf de Gelijk de geheele beschaafde wereld, toonde en kleine man uit machteloosheid moest zwijgen!
toont het zich toegankelijk voor de wijsbegeerte en hierdoor was en is het ontvankelijk voor het door haar voorgeschreven empirisch onderzoek. Van daar ook in Israël, het bij alle gezindten in Europa en Amerika op te merken verschijnsel, dat zijn wereldbeschouwing aan de scholastiek en dog- matiek ontsnapt, niet meer strookt met die zijner Kerkvaderen van eeuwen geleden. Met deze evo lutie is Israël echter in de laatste eeuw de richting genaderd, welke in de beschaafde wereld de over- hand heeft, zoodat zijne fusie met de buiten de Synagoge staanden, zelfs op religieus gebied al meer en meer waarschijnlijk is geworden, De godsdienst- ijver jaar moge hierover weeklagen, de theologie daarentegen, voorgelicht door scherpzinnige critici als een Ernst Renan en zijne medestanders, verklaart zich dit verschijnsel ten volle en merkt het aan als een teeken dat nà de kolossale hervormingen, welke het staatswezen en de maatschappelijke verhoudingen in de laatste eeuw ondergaan hebben, ook op het gebied des geloofs belangrijke veranderingen te verwachten zijn, tenzij de beschaving in haren cirkelgang op haren weg terugkeere en de politieke emancipatie van het individu weder plaats make voor politieke overheersching en kerkelijken dwang. Nederlandsch
Indië. Batavia, 1 Maart 1888 de Engelsche mail naar Batavia. Het stoomschip Amboina vertrok heden morgen met Het stoomschip Drenthe is gisteren te Rotterdam ge. arriveerd. Volgens hier ontvangen telegrafische berichten is de taxatieprijs voor de in de volgende week door de Handel- Maatij. in patria te houden Java-koffie-veiling 361/ cent. Eene dame stapte gisteren avond omstreeks 8½ uur ter hoogte van Sawa-Besaar in een huur dos-à dos, waarop onmiddelijk de voerder de zweep op het paard legde, dat vertre-a-terre er van door ging. De dame, die kwaad vermoedde, sprong de dos-à-dos uit, ten gevolge waarvan zij vrij onzacht met den grond kennis maakte, gelukkig echter zonder ongelukken. Dit feit, na het onlangs in een hotel voorgevallene is van zeer ernstigen aard en doet het algeheel gemis eener straatpolitie op nieuw sterk gevoelen. majoor der genie B. W. Hoffmann, is als overcompleet in zijn rang bij zijn wapen op nonactiviteit gesteld. De onlangs van verlof uit Nederland teruggekeerde Gisteren morgen werd een vrouw uit Buitenzorg, die per spoor herwaarts gereisd was om hare familie te bezoeken, toen zij even weggereden was, in de kar verrast door de geboorte van een kind. van het station Weltevreden Onze berichtgever voegt er bij, dat moeder en kind heden morgen welvarende waren. De Duitsche regeering gaf dezer dagen een bizonder blijk van waardeering. Zij schonk n.1. een tom vau 2500 aan de bemanning der reddingsboot van de N. Zuidhollandsche Redding maatschappij te Nieuwediep en de opvarenden der sleepboot Hercules als blijk van erkentelijkheid voor de reeds in vorig mailnieuws ver- melde redding van 28 der opvarenden van het in Deo. 11. verongelukte Duitsche schip Renown. Heele, halve en kwart Radhens pochten vroeger op hunne verwantschip met den overleden Regent van Pa soeroean; onder hen zijn nu nog ambtenaren (van de zonen niet gesproken) en partikulieren, vliegende prokureurs, militaire kringen verhaald, plan bestaan den commandant allen vroeger door de inlanders ontzien. In arrogante taal en manieren moet daar de wedono van het district Pasreppon het 't verst hebben gebracht, uit diep besef zijner verwantschap met een Pangeran, die nota bene de nederigheid zelve was. De overleden Regent was ook verwant met den regent van Bangil, die op 15 Februari is overleden. Moge de Regeering en zegen van den kleinen man eene goede keuze doen voor diens vervanger. Wanneer wij dit opmerken, dan is het omdat de polemiex, waarin ook de heer Alexandre Weill getreden is, ons toeschijnt alle actualiteit verloren Wij voor ons zijn overtuigd, dat het een zegen is voor te hebben, wijl de verbroedering tusschen Joden en Dat hiervoor gevaar bestaat, valt niet te ont- Java en zijne inl. bevolking, wanneer het stelsel van Christenen overal vorderingen maakt, en dank zij kennen, en dat wel juist door de te sterk ont- overplaatsing van Europeesche ambtenaren ook worde toe- het Staatsonderwijs en den in alle landen op den wikkelde en hierdoor tot aanbidding van het gou-gepast op de inlandechs ambtenaren. Want door familie voorgrond tredenden algemeen en dienstpl.cht, weldra den kalf overgeslagen materialistische richting. regeering te voorkomen bezit de bevolking meer vrij in geheel de beschaafde wereld een voldongen teit Hoe zij een volk kan verbasteren en zijn regee moedigheid om hare grieven en bezwaren tegen de ring kan verlagen leert de geschiedenis der tegen lagere hoofden bij den regent voor te dragen en bloot Tot die verbroedering heeft niet weinig bijge-woordige republiek in Frankrijk. Geheel ontzenuwd te leggen, terwijl die hooofden er van zullen worden dragen wat de heer Alexandre Weill zijn geloofs- door de veilheid harer vertegenwoordigers en regen- teruggehouden om van hunne positie misbruik te maken, genooten als een hoofdzonde aanrekent. Door zijn ten, ten prooi aan den naijver der verschillende gehechtheid aan het stoffelijke, gepaard aan zijne staatspartijen, dreigt zij meer en meer ineen te hetgeen nu overal helaas nog te veel gebeurt. ongeëvenaarde behendigheid om er partij van te storten en plaats te maken voor de ijzeren hand trekken, heeft Israël zich de eenige in onze eeuw der absolute monarchie. geldende macht, die van het geld, verzekerd, en bierdoor heeft het zich opgericht uit den staat van verguizing, waarin het eeuwen lang, ten gevolge van onmenschelijke onderdrukking en overheersching De ongehoorde uitgaven, welke de tegenwoordige staande legers in Europa nà zich slepen, zijn in gansch Europa een bedreiging van het staatskiediet zowel als van den internationalen vrede. De PASOEROEAN, 21 Febr. SASTRA WINOTO. Monsieur le Rédacteur. anciennes maisons de cordonnerie de notre ville, sous cieren in het Militsir Invalidenhuis Bronbeek als ver- Er is sprake van om ook eenige gepensioneerde offi- pleegden op te nemen. Ook zou er, zoo wordt in van Bronbeek een hoofdofficier toe te voegen als tweede commandant. niet vlotten. Dit schijnt de regeering ook te begrijpen, Met de werving voor het O. I. leger wil het maar want, zoo wordt uit goede bron verzekerd, met ult. Febr. e.k. sullen de oud-officieren belast met de aanwerving, van hunne functien worden ontheven. Dat er zoo weinigen werden aangeworven mag niet geheel toegeschreven worden uit gebrek aan lust om soldaat te worden, want waren allen aangenomen, die zich aanmeldden, dan zou het Ind. leger eenige honderden meer tellen. Over het algemeen werd en wordt nog luide geklaagd over de strenge keuring door de officieren van gezondheid. Ware men in het afgeloopen jaar met de nieuwe Grondwet, wat het VIIIe hoofdstuk betreft, iets verder gegaan en laidde art. 183 aldus: De dienet. plichtigen zijn bestemd om te dienen in en buiten Europa," enz. dan was de quaestie opgelost. Jaarlijks zouden dan vrijwilligers voor de zeemilitie met 4-jarige diensttijd en vrijwilligers voor eene reserve brigade met driejarigen diensttijd van elke categorie bijna 1000 man kunnen worden gevraagd. Naar wij vernemen heeft Mr. J. C. Immiuk, 20 commies bij het Departement vau O. E. en N. zich per rekest tot de regeering gewend om te worden ge- plaatst bij de rechterlijke macht. Nous lisons dans votre journal d'aier, qu'une des plus l'influence des circonstances, à été obligée de suspendre ses payements. Nous sommes à même de vous faire connaître ces circonstances que vous avez oublié de relater: c'est que, si l'on avait payé à la dite maison les 75,000 florins qui lui sont dus, mais plupart non recouvrables, elle aurait facilement pu tenir pachter te krijgen in plaate van den achterstalligen zuchtte. Door zijn materealisme heeft dat zelfde Israël gespannen verhouding tusschen naburige staten, de baan geopend en geeffend voor de ontwikke- welke de herziening der handelstarieven schept, ling van het maatschappelijk leven. De uitbrei- omdat ieder ten koste van zijn nabuur op zijn ding van het crediet, de versterking en het ver- voordeel belust is, draagt er niet weinig toe bij om snellen der circulatie van het kapitaal, de wissel- den oorlog te doen ontbranden. De welvaart ein- arbitrage, kortom het gansche beursverkeer is delijk lijdt in alle landen door de onzekerheid sedert hun politieke emancipatie door de Joden wasrin de handel verkeert, en door de buitenge- ontworpen of in overeenstemming gebracht met wone speculaties, waaraan de hebzuchtigsten zich ses engagements. de hooge eischen der naar stoffelijken vooruitgang wagen. Ziedaar inderdaad de droeve uitkomst strevende christenheid. Dank zij zijn geldmacht, van de materialistische richting, waardoor onze heeft Israel in onze eeuw den stoot gegeven aan eeuw zich progressief heeft onderscheiden. den aanleg van spoorwegen, aan de uitbreiding der Dat hieruit een geweldige ommekeer van zaken, stoom vaartlijnen, met andere woorden aan het een totaal verlies van het verkregene op stoffelijk geheele versneld verkeer. Zonder de Pereires, de en moreel gebied kan voortvloeien, wie zal het Crémieux en hunne medestanders zou Frankrijk ontkennen? nimmer als met een tooverslag in zoo korten tijd in het bezit zijn gekomen van een zoo reusachtig spoorwegnet, als dat waaraan het thans een goed deel van zijn voorspoed dankt. En Turkije, hoe zou het ooit spoorwegen hebben gekregen indien het niet een Hirsch gevonden had, die het krediet, den nervus rerum, wist te bezorgen? Wel beschouwd kan hetzelfde gevraagd worden van de meeste groote ondernemingen, welke in onze eeuw zijn tot stand gebracht, want voor het negotieeren van het daartoe noodig kapitaal heeft men steeds de hulp noodig gehad der Israëlitische bankiers. Zelfs voor de staatsleeningen was dit het geval, en wanneer de zeldzame eer van Hoffähig verklaard te worden den Weener Rothschild te beurt is gevallen, niet alleen voor zich zelven, maar ook voor zijne echtgenoote, en als bankiers gelijk Bleich röder te Berlijn, en wijlen Stieglitz te St. Petersburg in de diepste staatsgeheimen ingewijd en in de keizerlijke kanselarijen toegelaten worden, dan blijkt hieruit hoe onmisbaar Israël zich heeft weten te maken, niet alleen door zijn zucht naar het stoffelijke, maar vooral door zijn diepe kennis der materieele belangen. Reeds hierdoor hebben de Joden zich hun po litieke emancipatie waardig getoond, maar niet min- der hebben zij zich verdienstelijk gemaakt op het gebied van den geest. Der wijsbegeerte heeft het onder Israël niet ont- broken aan waardige navolgers van Mozes Mendels- sohn. Het deel door Israël na de invoering van het parlementair stelsel aan de wetgeving geno. Uit dien hoofde hebben de vermaningen van Particulier Telegram VAN HET pour la De resident ter zee te Mechelen heeft, volgens de Loc., persoonlijk ijverige pogingen gedaan om een anderen opiumpachter te Solo. De Loc. meent, dat het gevolgde stelsel om de pachtsɔmmen zoo hoog mogelijk op te drijven, oorzaak is, dat zoo vele pachters aan hun ver- plichtingen niet kunnen voldoen en vraagt, zonder daarop een definitief antwoord te geven, wat met den tegen- woordigen pachter moet worden aangevangen. Wij hebben onlangs, toen een der Bataviasche speel- pachters verklaarde niet langer de pachtsom te kunnen betalen, gewezen op de wenschelijkheid, dat tot het een verstandig en gemoedelijk man als Alexandre BATAVIAASCH HANDELS BLAD. verkrijgen van waarborgen des pachters tot naleving Weill de waarde van profetieën, even als zulks het geval is met die in de encyclieken van den tegen- woordigen Paus. DJOKJA, 1 Maart 1888. Pangeran Ario Met het volste recht mogen wij onze eeuw eene Djojokoesomo, kapitein-adjudant en zoon van den strevende noemen. Iedereen jaagt naar genot en weelde, en aast daarom op het bezit van geld. regeerenden Sulthan, is heden in het fort Vreden Hoe daarmee echter de individueele levensvreugdeburg alhier geïnterneerd. De geïnterneerde is bedorven wordt, de samenleving haar aantrekke- veroordeeld tot ballingschap, te ondergaan te lijke gezelligheid verliest, en tevens de meesten Muntok, werwaarts hij reeds morgen moet ver- hun doel missen, en in stede van voorspoed slechts trekken. Voortdurende verkwisting en grenzen- jammer en ellende oogsten, hiervan kunnen wij loos schulden maken is oorzaak dezer straf. ons in onze kleine, maar het gouden kalf zoo vurig aantiddende Indische Maatschappij een even droevig als juist denkbeeld vormen. Officieële Berichten. Erkend en toegelaten: Van al dat streven en de daaraan verbonden rustelooze concurrentie laat zich intusschen nu reeds het einde voorspellen. Hoe verouderd de Mozatsche, even harde als rechtvaardige wet ons De heer F. A. Scharpff, als vice consul van Zweden ook toeschijne, toch is het duidelijk, dat zij op nieuw en Noorwegen te Makasser (Celebes en Onderhoorigheden.) der naar weelde dorstende menschheid zal worden ingescherpt door de met rassche schreden nade- rende ervaring, dat zij tevreden moet zijn met het dagelijksch brood. In dit licht beschouwen wij, evenals de heer Alexandre Weill, de zuiver Mozatsche Catechismus als die der toekomst. H. Civiel Departament. Belast: Met de waarneming van den civiel geneeskundigen dienst en het opzicht over de vaccine in de afdeeling Soemedang (Preanger-Regentschappen, de geneesheer J. W. A. Doorenbos. Militair Departement. Verleend: Een tweejarig verlof naar Europa, wegens twaalf jaren onafgebroken dienst in Nederlandsch-Indië aan den kapitein der infanterie W. Baron van Heeckeren van Molecaten. zijner verplichtingen nevens de persoonlijke borgstelling var twee personen, het storten in 's lands kas verplichtend gesteld werd van een waarborgkapitaal ten bedrage van den pachtechat over 2 of 3 maanden. Het opbrengen van het waarborgkapitaal zal geen bezwaren doen ont- staan, want ofschoon deze bepaling het aantal sollicitanten voor den opiumpacht zal verminderen en daardoor een hooge pachtsom zal worden verkregen, zullen degenen die overblijven grooter vertrouwen verdienen, terwijl bij eventueële ontbinding van het contract wegens het achter- stallig zijn met de betaling van de pachtsom, de regeering verhaal heeft of de gestorte waarborgsom. Dan zou de minder hooge pachtsom, welke het storten der waarborgsom ten gevolge zal hebhen, kunnen worden voorkomen, wanneer tegelijkertijd de duur van den pachttijd verlengd werd, met de bevoegdheid der regee- ring om het contract, na drie maanden voorafgaande opzegging, met het einde van elk jaar te ontbinden, ingeval de pachter de pachtschat met geregeld betaalt of zich aan handelingen schuldig maakt, welke in het contract verboden zijn. Het is ons bekend, dat, wat wij vroeger opmerkten omtrent de wenschelijkheid van het storten eener waar- borgsom door de pachters, de aandacht getrodken heeft van den resident te Mechelen. Moge het daarbij niet blijven, want het is hoog noodig, dat de regeering waar- borgen neemt tegen verliezen, welke zij wegens het niet voldoen der pachtsommen lijdt.
