Courante uyt Italien, Duytſlandt, &c.
VVt Venetien, den 20 November, 1620.
MEn verneemt dat die Spanjaerden, so wel in Voltolina als andere plaetsen, der Grysons hoe langer ende stercker inwortelen: Ende dat daer noch 1600. Spanjaerts ende 1200. Napolitanen souden ghescheept werden. Ende soude oock de Gouverneur van Mylanen uyt Spangien bevel becomen hebben dese occasie wel waer te nemen, ende sich so veel moghelijck, van alle passagien Meester te maecken, wat nu die Switsers, Venetianen, Savoyen ende Vranckrijck, die alle dieswegen schijnen seer malcontent te wesen, voornemen sullen, leert den tijdt.
De Hertogh van Savoyen heeft een Schattinge op alle zyne Onderdanen, soo wel Gheestelijcke als Wereltlijcke ghelegt, met Comminatie soo verre yemandt deselve niet goedtwillich opbrengt ende betaelt, by executie daer toe gedwongen te sullen worden.
VVt VVeenen, den 22 November.
Voor 4. daghen is des Hertoghs van Beyeren Opperste Camerlinck van Praeg alhier aencomen, dewelcke den Keyser tydinghe ghebracht, dat de ghenoemde Hertogh Praegh inghenomen heeft, maer te voren eenen Slach te samen ghehouden, dat ten beyden zyden over 7000 Mannen, daer onder treffelijcke persoonen doodt ghebleven zijn.
Dewyle die Pest tot Presburgh seer toe neemt, soo heeft sich Betlem Gabor met de Hungersche Standen van daer nae Tyrna begheven, die versamelen noch daghelijcx veel volcks, ghelijck dan voor 4. daghen weder 6000 Hungheren over den Wittenberg nae Moravien ghetrocken zijn, ende souden derselven noch eenighe duysent volghen, die hebben onlanghs Kits-zee, Drel ende Nieuwkercken gantsch afghebrandt, daer inne veel Corens verdorven is, die Hungheren souden den Turck Waitsen overghegheven hebben, nu hebben sy eenen aenslagh op Nieuwheusel, onder den schijn, dewyle Bethlem hem sulcx inruymt, dat hy niet teghen den vrede met den Keyser en handele, soo is nu een vrye passagie door Moravien naer Bohemen, aldaer die Gheconfedereerde de Turcksche hulpe begheeren, die sy op het voor-jaer verwachten.
Den 18. deses syn 5. Cornetten Ruyters, met een goet deel voet-volcks ende allerhande gereetschap om te stormen naer Gratsensteen in Moravien ghesonden, doch met verlies van 200 Mannen weder te rugge ghedreven worden.
Op den Landt-dach tot Lints heeftmen die Oostenrijcksche Standen ghearresteert, dewyle sy dat Beyersche volck niet alle Maenden betalen en willen.
Aenwyſinghe des ghemaeckten Treves tuſſchen des Keyſers, ende Conincks volck in Bohemen.
Gheen deel soude sich niet onderstaen den anderen, teghen naer volgende plaetsen, als Pilsen, Heiden, Rockensan, Retserau, Rosendal, Klingenbergh, Tabor, Sabislau, Wittengau, Neuhaus, Carlsteen ende diergelijcke, die noch in des Conincks ghewelt zijn, yet vore te nemen, ’twelc oock met des Keysers plaetsen also sal gehouden werden.
Item salmen van een Guarnisoen ofte plaetse tot de andere, sonderlijcx van Weithoven, tot op Waltsaxen naer Praegh, ende van daer derrewaerts, een open passagie alleen ofte net Troupen henen ende weder te reysen, ende allerley Victualien toe te voeren, oock alle beswaernissen te verhoeden.
Voorder is gheaccordeert, de welcke sich eerst aen een passagie bevint, ende ten eersten voort reysen, die andere ondertusschen stille houden, ende gheen deel d’ander yet toevoeghen soude, alles sonder bedroch, oprecht, ende sonder eenich wederroepen.
Dese vereeninge sal een Maent lanck dueren, in welcken tijdt men sulcks tracteren mach, wat van nooden sijn sal, ’twelck oock van beyde deelen verveerdicht werden soude.
VVt VVorms, den 30 dito.
Wp meynen toecomende weecke (dewijle men niet meer verrichten can) ons quartier inde stadt Worms ende omliggende plaetsen te nemeu, de Heere Generael sal oock tot Worms logeren.
Den roep heeft ghegaen, dat de Marquis Spinola 2000 Soldaten in Ydenheim gebracht hadde, maer ten vervolgt niet, alleen dat de Bisschop van Spier eenich 100 Lant-volck daer in gelegt sich oock desweghen by den Heere Stadthouder gheexcuseert, met vermelden, het gheschiede in dese periculeuse tyden tot defensie der Onderdanen.
Voor 5. dagen is de Heere Marck-grave van Dourlach van hier verreyst, om opsicht te nemen dat de Bisschop van Spiers niet en tenteert.
De Marquis Spinola soude noch qualijck te passe, ende van meyninghe syn, sich naer Brussel te begeven.
Voor weynich dagen heeft de Luytenant Paf eenen Spaenschen Courier met veel Spaensche Brieven hier binnen ghebracht, ende hebben ooc onse Ruyters 50. Spaensche Soldaten, dewelcke een Dorp plonderen wilden, aenghetast, ende meestendeel doot gheschoten.
VVt der Bergſtraten, den 2. December.
Der Gheunieerden Crijghsvolck treckt seer dp dese zyde van den Rhyn: Voorleden Sondach avont syn 18. Cornetten, van Grave Heyndrick van Nassauw Ruyters, tot Bensheym aencomen, van daer sy hun naer Averbach (den Lant-Grave van Darmstadt toebehoorende) begeven hebben, ende des nachts quartier begheert, maer van de Boeren (als zy ten deele tot Bickenbach op de Marckt zijn gheweest, ende eenen dronck hadden) is gheweygert worden, soo hebben die Ruyters dat Dorp met ghewelt aenghegrepen, 9. Boeren doorschoten, veele verwont, ende dat Dorp gheplondert.
In dat Bisdom Spier is een groot vluchten, naer die Stadt Spier, ende is voor ghisteren in de nacht tot Idenoeimb eenen Allarm gheweest, want men meynde dat Grave Heyndrick Frederick van Nassau voorhanden was.
Van Ceulen den 5 December.
Wt Franckfoert wert van den 3 deses geschreven, dat Grave Heyndrick Frederick van Nassauws voick ontrent Hanauw verwacht wert, so den roep ginck, soude weder afwaerts trecken.
