HET VADERLAND. Donderdag 5 Januari 1899. No. 4. TWEEDE BLAD.
„Sumatra Couranten” tot den 8n van die maand.
Omtrent de werkzaamheden der Ziekenverpleging van de broeders uit het gesticht van den H. Johannes de Deo op de Plaats alhier wordt door „De Residentiebode” het volgende medegedeeld:
„Gemiddeld door elf of twaalf broeders werden 3468 nachten bij de zieken doorgebracht.
Het aantal zieken bereikte ’t cijfer van 153.
Van deze zieken, waarvan er 59 zijn overleden, behoorden er 73 tot den Katholieken, 74 tot den Protestantschen, 2 tot den Jansenistischen, 2 tot den Israëlietischen, 1 tot den Russischen godsdienst. Bovendien werd gedurende de inhuldigingsfeesten (waartoe het getal broeders tot 20 vergroot was) op 11 ambulance-posten aan zeer velen hulp verleend.
In het gesticht werden 32 grootere en kleinere verbanden gelegd gedurende de feesten.”
De Kiesvereeniging „Nederland en Oranje III” alhier zal Vrijdagavond een ledenvergadering houden in de Groen-van-Prinstererschool. Na afloop der huishoudelijke werkzaamheden zal de voorzitter, jhr. mr. T. A. J. Van Asch van Wijck, een inleidend woord spreken over art. 8 van het program der a.-r. partij.
De heer Ligthart ontving voor Kindervoeding nog van een onbekende ƒ 25 en van mevr. C. F. ƒ 5. Het totaal der ontvangsten is nu ƒ 143,92. Daarvan kon in de vacantie slechts uitgegeven worden ƒ 72,10 voor 721 middagmalen. Het restant van ƒ 71,82 is gezonden aan den heer C. Gebel, Heerengracht 15, penningmeester der „Vereen. ter verschaffing van warm voedsel aan arme schoolkinderen”.
Donderdag 12 Jan. zal in het feestgebouw Willemstraat een openbare vergadering worden gehouden vanwege de Christ. Werkliedenvereeniging „Onze Hulp is in den Naam des Heeren”, welke geopend zal worden door dr. D. J. Karres. Als spreker zal optreden ds. J. W. Berkelbach v. d. Sprenkel van Gouda over „Uit het Droomenland”.
Gisterenavond had in het Geb. voor K. en W. het gebruikelijke adelborstenbal plaats. Het was weder een opwekkend gezicht de lieve vertegenwoordigsters van het zoogenaamd zwakke en de stoere vertegenwoordigers van het sterke geslacht, toonbeelden van frissche jeugd, in blijde stemming bijeen te zien. De vertooning van een geestige parodie op een paar actes van de „Faust” viel bijzonder in den smaak. Maar de hoofdzaak bleef toch het dansen, waarvoor de meesten gekomen waren.
De hoofdzaak is ook, dat dit jaarlijksch feest steeds dienstbaar wordt gemaakt aan een philanthropisch doel, het steunen van de oude zeelieden der Prins Hendrik-Stichting, die sedert lang het dansen hebben, verleerd.
Deze collecte heeft ruim ƒ 750 opgebracht.
Heden wappert de driekleur van de in aanbouw zijnde steenfabriek „Kranenburg” aan de Beeklaan alhier. Het is de eerste fabriek hier ter stede, waar metselsteenen zullen worden vervaardigd van duinzand. Zij moeten in qualiteit kunnen concurreeren met de gebakken kleisteen.
In het Voorhout viel gisterenavond het paard van een vigelante; de voerman sloeg van den bok en bezeerde zich vrij ernstig aan gezicht en armen.
Te Dordrecht werd als dader van den onlangs gepleegden diefstal van geld in de pontonniers-kazerne aangehouden de milicien-pontonnier V., die vermoedelijk nog meer kleinere diefstallen aldaar gepleegd heeft.
Terwijl hij des nachts van het politiebureau naar de kazerne werd geleid, om nader geconfronteerd te worden, wist hij aan twee politieagenten te ontsnappen en ging hij aan den haal. Tot nog toe heeft men hem niet kunnen vinden.
Hedenochtend werd een man tuschen twee agenten en gevolgd door een deurwaarder over de openbare straat naar het Huis van Bewaring overgebracht, onder toeloop van een groot aantal nieuwsgierigen. Deze niet altijd gevolgde wijze van in bewaring stellen deed bij velen de meening ontstaan, dat een delinquent wegens een zwaar misdrijf was gearresteerd.
Intusschen bleek ’t te zijn een schuldenaar, die wegens slechte betaling in gijzeling werd gesteld.
Naar men verneemt, heeft de door den Min. van Kol. benoemde commissie — de heeren E. B. Kielstra, voorzitter, R. W. J. C. Van den Wall Bake, J. Th. Gerlings, J. Sluiter, J. C. Schippers, leden, mr. R. M. J. M. Beguin, secretaris — dezer dagen haar voorstellen omtrent de voorwaarden, waarop bij verder te verleenen concessiën voor den aanleg van spoor- en tramwegen in Nederl.-Indië deze door den Staat zullen kunnen worden genaast, aan de Regeering ingezonden.
De Minister van Waterstaat heeft afwijzend beschikt op het verzoek van de Kamer van Koophandel te Winschoten, om zijn medewerking te verleenen tot het toekennen van vrijstelling van port voor de verzending van mededieelingen, waarschuwingen, benoemingen enz., door autoriteiten of ambtenaren aan particulieren; onder opmerking, dat die stukken, voorzien van de aanwijzing „dienst”, en gewaarmerkt door de afzendende autoriteit, krachtens het bepaalde bij, art. 4 der postwet, slechts worden belast met het port, dat bij frankeering op den gewonen voet verschuldigd zou zijn.
Naar aanleiding van het bericht over een adres aan de Tweede Kamer, waarin wordt aangedrongen op inkrimping van de bemoeiingen van den Staat met het incasseeren van wissels, deelt de „N. R. Ct.” thans mede, dat geen der Rotterdamsche kassiers zich geneigd heeft betoond dat adres te teekenen.
In aanvulling van het bericht van het weekblad „Maatschappelijk Werk” kan nog gemeld worden, dat ook de heeren mr. dr. W. C. A. baron Van Vredenburch, mr. H. J. A. Mulder en mr. L. A. Micheels als medewerkers zullen optreden.
In de gisterenavond te Enschedé gehouden Raadszitting werden de plannen voor den bouw eener nieuwe school aan den Kortendijk goedgekeurd. Een verzoek van de heeren J. C. A. Sepp te Enschedé en G. Van Dam te Amsterdam om de concessie voor het leggen van een tram van Gronau naar Almeloo voor een jaar te verlengen werd in handen gesteld van B. en W. om advies. De voorzitter zeide daarbij, dat thans ernstig diende te worden overwogen of de concessie nogmaals moest werden verlengd.
Maandag was het 25 jaar geleden, dat de heer C. J. Boele als sigarenfabrikant te Kampen optrad. Het 90-tal werklieden, waarbij het kantoorpersoneel voorging, bracht hem des avonds een serenade met de muziek der schutterij. De patroon zal bij gelegenheid van zijn 25-jarig huwelijksfeest in den a. s. zomer den werklieden een feest aanbieden.
De redactie van het Deventer Dagblad zal, naar wij vernemen, in andere handen overgaan. De heer J. V. Hendriks moet wegens redenen van gezondheid besloten hebben deze bestrekking neer te leggen.
Tot commies ter secretarie te Harderwijk is benoemd de heer A. H. Stolte te Sloterdijk.
Aan de werken voor het nieuwe Entrepôtdok en voor den kaaimuur aan de Rietlanden te Amsterdam doet zich het volgend arbeidsgeschil voor:
Van de acht heistellingen werken er zeven in aangenomen werk, de achtste echter is vast loon. Aan de arbeiders dezer laatste stelling nu wilden de aannemers Kalis en De Groot slechts een uurloon van 18 cent betalen en 23 cent aan den heihaas. De arbeiders weigerden voor dit loon te werken en eischten volgens het loontarief, indertijd bij de heierstaking behaald, 23 cent per uur en 28 cent voor den heibaas. De aannemers wilden dezen eisch niet inwilligen en ontsloegen de 5 heiers; de heibaas bleef voor het te lage loon aan het werk.
De gemeente-opzichter Sauseling, alsook de inspecteur der havenwerken De Graaff stellen de aannemers in het ongelijk. Zij verklaren, dat de heiers in ieder geval niet als sjouwers te beschouwen zijn, doch het middenloon van 20 cent moeten hebben. Den machinist Hermans kennen zij een ambachtsliedenloon van 23 cent toe. Ook dezen echter verkiezen de aannemers als sjouwer te beschouwen.
De werklieden zijn nu ontslagen, maar blijven niettemin, door bemiddeling der gemeenteambtenaren, het hun toekomend loon eischen.
Het comité tot onderzoek van de toestanden te Amsterdam in ’t kleermakers- en naaistersvak, bestaande uit de Kleermakersvereeniging „Eendracht maakt Macht”, Dameskleermakersvereenigingen „Eendracht”, „St. Martens” en de Naaistervereeniging „Allen Een”, tracht een nauwkeurig overricht te krijgen van de toestanden, welke in genoemde vakken bestaan, om zoodoende de vele misstanden eenigszins op te heffen, hetzij door minnelijke bespreking met werkgevers of door openbaarmaking.
Elken Dinsdagavond zal het daartoe in verschillende lokalen zitting houden.
De Horlogemakersvereeniging „Christiaan Huygens” te Amsterdam heeft ter herinnering aan haar 15-jarig bestaan twee prijsvragen uitgeschreven. De eerste, bestemd voor leerlingen beneden 17 jaar, bestaat uit het vervaardigen van een opwinidas voor remontoir-horloges (vergroote afmetingen). Antwoorden worden ingewacht vóor 15 Maart. De tweede prijsvraag, tot welker beantwoording alle uurwerkmakers in Nederland worden uitgenoodigd, bestaat uit het vervaardigen van een toestel, dat door middel van electriciteit uurwerken automatisch opwindt. Inzendingen vóór 31 December. De commissie van beoordeeling bestaat uit de heeren: J. D. Ketelaar, voorzitter; J. H. Kliek, secretaris; F. W. Eckmann, Th. Martens, J. Prinsen, E. Schalekamp en S. Van Dissel, leeraar in de natuurkunde.
Gisterenavond sprak te Zwolle in een vergadering der Sociaal-Democratische Arbeidespartij mr. Troelstra over „de sociale politiek der Regeering en de Arbeiderspartij”.
Ruim 160 personen woonden deze vergadering bij. Er werd gelegenheid voor debat gegeven waarvan geen gebruik werd gemaakt.
Men seint aan de „Temps”, dat een Fransch-Hollandsche Mij. een geregelden stoombootdienst voor passagiers en goederen zal gaan onderhouden tusschen Brazzaville en de Boven-Aubangin.
Het bestuur van het diaconessenhuis te Utrecht heeft van G. W. ƒ 1000 ontvangen en een legaat van ƒ 1000 van wijlen jonkvr. A. L. v. A. te Utrecht.
De onlangs te Tolen opgerichte Vereeniging tot bevordering der belangen van de oester-, mossel-, botvisscherij enz. op de Zeeuwsche en Zuid-Hollandsche stroomen telt reeds een 40-tal leden. Binnenkort zal een vergadering gehouden worden tot verdere regeling van de zaken en zal een bestuur gekozen worden.
Volgens opgaaf van het bureau Veritas zijn in November 145 zeilschepen vergaan, omtrent 8 van welke zulks bij ontstentenis van alle tijding ondersteld wordt, te weten: 38 Engelsche, 23 Noorsche, 17 Amerikaansche, 17 Italiaansche, 11 Fransche, 10 Duitsche, 10 Russische, 10 Zweedsche, 2 Deensche, 2 Grieksche, 2 Nederlandsche, 1 Oostenrijksch 1 Spaansch, 1 Turksch.
Verder 51 stoomschepen, omtrent 5 van welke eveneens hoegenaamd niets bekend is, namelijk: 23 Engelsche, 8 Noorsche, 4 Amerikaansche, 4 Japansche, 3 Belgische, 2 Duitsche, 2 Deensche, 1 Spaansch, 1 Fransch, 1 Grieksch, 1 Italiaansch, 1 Zweedsch.
Te Heerenveen werd onder presidium van mr. H. Binnerts een algemeene vergadering gehouden om te komen tot oprichting eener vereeniging tot instandhouding der inrichting voor ziekenverpleging aldaar, een stichting van freule De Vos van Steenwijk. De vereeniging werd opgericht onder den naam „Het Ziekenhuis”. De ontwerp-statuten werden goedgekeurd. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren mr. H. Binnerts, ds. A. Vis, N. Cool, J. H. Bekkering en C. Gerritsma; tot dames-bestuursleden mevr. v. Beijma thoe Kingma Fontein, Van Heloma, Engelman en freule C. De Vos van Steenwijk, te Leeuwarden.
De welbekende „Road van Elf”, de ziel van de „Oeteldonksche Club” te ’s Hertogenbosch, heeft in zijn geheel ontslag genomen, zoodat er dit jaar van de carnavalfeesten daar ter plaatse wel niet veel terecht zal komen; onder deze omstandigheden dreigen de schoone dagen van Aranjuez plaats te zullen maken voor dagen van uitspatting en dronkenschap, ’t geen jammer zou zijn. Maar, waar een anderen „Road van Elf” te vinden die zijn mandaat zóo waardig weet te vervullen als de af getredene?
Met het maken van de nieuwe schipbrug over het Marinedok te Vlissingen is men klaar gekomen.
Behalve de „Bulgia”, die onlangs een vaste ligplaats heeft gekregen achter de brug, nabij de tonnenbrug, zijn al die loodsschoeners en andere vaartuigen, die tot dusverre achter de brug een ligplaats hadden, verlegd naar vóor de brug, waardoor de ruimte tusschen de brug en de tonnenbrug is vrijgekomen.
Zoodra de brug zal zijn opgeleverd, zal zij voor het publiek verkeer worden opengesteld.
In de Jacobusstraat no. 38 te Rotterdam, ten huize van den heer F. W. S., zijn een dezer nachten brutale inbrekers binnengedrongen.
De heer S., door eenig geraas in zijn slaapvertrek ontwakende, zag een vreemden indringer in de kasten rondsnuffelen. Hij sprong uit bed en greep den inbreker aan, die verzocht er geen „politiezaak” van te maken. De heer S., die deze vraag met het tegendeel beantwoordde, ontving daarop eenige vuistslagen in het gelaat, waarop de inbreker de trappen afrende, weldra gevolgd door den bewoner, die om politiehulp riep, doch niet kon vinden dan aan het politiebureau in de Witte de Withstraat.
Vergezeld van een rechercheur terugkomende zag men twee vreemde kerels, waaronder de eerste inbreker, uit zijn woning komen en wegijlen zonder dat het gelukken mocht hen te achterhalen.
In verband met deze zaak zijn door de politie reeds een 15-tal verdachte personen in verhoor genomen die op bewusten nacht in dat stadsgedeelte zijn opgemerkt.
Een koe van den landbouwer B., te Waalwijk, wilde wat meer zien dan haar stal, liep door de achterdeur een huis binnen en de voorkamer in, Hier zag zij haar beeld in een spiegel en werd hierdoor zoo vroolijk, dat zij op de tafel sprong en een pièce de milieu verbrijzelde.
De bewoners hadden intusschen het rumoer gehoord en wisten de koe met een zacht lijntje uit huis te krijgen, zoodat meerdere schade voorkomen werd.
Te Broekerhaven (N.-H.) hebben baldadigen de houten brievenbus in brand gestoken. Het vuur had zich reeds aan het gebouwtje, waartegen de bus stond, medegedeeld, toen het branden gemerkt en gebluscht werd. De inhoud van de bus is natuurlijk verbrand.
Tweemaal brand op éen dag en dat in Den Bosch, alwaar weken en maanden voorbijgaan zonder dat er van een brandje sprake is, dat is een bijzonderheid. Zoo’n bijzonderheid valt van Dinsdag 3 Jan. jl. mede te deelem; immers op den morgen, van dien dag werd het lompenmagazijn van den heer A. Leviticus — naar den vroegeren eigenaar meestal het pakhuis van Eekhof genoemd — met zijn geheelen inhoud door brand vernield, een brand die verscheidene uren aanhield en in den namiddag van dienzelfden dag werd de brandweer geroepen, om in de Kerkstraat hulp te verleenen, alwaar brand was ontstaan in het pas nieuwe en rijk voorziene meubelmagazijn van den heer Krijbolder. Gelukkig was men daar het vuur spoedig meester.
Gisterenmiddag werd door de marechaussee te Arnhem ter beschikking van den officier van justitie gesteld de te Velp wonende arbeiders F. G. en J. G., wegens aanranding van het 17-jarig meisje J. H. te Arnhem.
Het meisje, verdwaald zijnde op den Velperweg, vroeg aan voornoemde personen de richting Arnhem, doch in plaats van den goeden weg op te geven, namen zij haar mede in de richting Velp en werd het niets kwaad vermoedend meisje door hen aangerand. Zij riep om hulp, waarop de in de nabijheid surveilleerende marechaussees kwamen toesnellen en de aanranders arresteerden.
Dinsdagochtend is te Vlissingen door het omvallen van een brandende petroleumlamp, die op een tafeltje voor de bedstede van P. F. stond, brand ontstaan, waardoor gemelde bedstede, waarin vrouw F. ziek te bed lag, in brand geraakte, terwijl met de zieke enkel tehuis waren een zoontje van 10 en een dochtertje van 7 jaren.
Door spoedige hulp van de bovenbuurvrouw De J. is vrouw F. uit bed gehaald en in een deken gewikkeld bij een buur gebracht, terwijl door inmiddels bijgekomen hulp van den heer V., loodgieter, en eenige andere personen de brandende stroozak uit huis is verwijderd en de binnenbrand gebluscht. De schade is niet groot.
Twee werkvrouwen, die belast waren met school B te Vlissingen schoon te maken, zijn door de politie aangehouden, elk met een emmer vol steenkolen, die zij uit het kolenhok in die school hadden ontvreemd. Tegen deze vrouwen is proces-verbaal opgemaakt.
Oudejaarsavond, omstreeks tien uur, trek het de aandacht van een voorbijganger, dat er in de pas gerestaureerde Groote Kerk te Hattem licht scheen. Bij onderzoek bleek een achtergelaten stoof brand te hebben veroorzaakt, die, dank zij de spoedige ontdekking, tot een paar stoelen kon beperkt worden.
Gisterenavond, ongeveer kwartier na zevenen werd de hulp der brandweer ingeroepen voor een brandje in den Stadsschouwburg te Amst. Door ’n gebrek aan de elctrische geleiding was brand ontstaan in een kleedkamer. Natuurlijk, dat op het alarm van „brand Stadsschouwburg” alle beschikbare materiaal uitrukte naar het Leidsche Plein. Alle stoomspuiten en kleiner materiaal kwamen aangesneld, doch niets behoefde dienst te doen. Er verbrandde niet anders dan een raamgordijn. De kommandant der brandweer was mede ter plaatse. Op het plein uitteraard een groote menigte, en vooral in de Mamixstraat, daar de kleedkamer gelegen is aan het bekende steegje achter den Schouwburg.
De voorstelling kon ongehinderd plaats hebben.
Te Hoogezand is een boomhakker uit een boom gevallen en op de plaats doodgebleven.
Door tot dusver onbekende oorzaak brak hedennacht te 2 uren te Leiden een felle brand uit in de benedenverdieping van een perceel aan de Haarlemmerstraat, waarin gevestigd een magazijn van naaimachines van de firma Blom. Het vlug en krachtig optreden der brandweer droeg er toe bij dat de brand tot het aangetaste perceel beperkt bleef. Het magazijn brandde niettemin uit, waarbij een groot aantal naaimachines verloren ging.
De aangrenzende woningen bekwamen belangrijke waterschade. Alles was door verzekering gedekt. In den vroegen morgen kon de brandweer inrukken.
Te ’sGrevelduin Kapelle hebben 4 jonge kerels een boer uit een huis gelokt en hem toen een messteek in den hals toegebracht en een naar sneden over ’t gezicht. — De burgemeester van Hurwenen, de heer v. d. W., is in een sloot verdronken gevonden. — Te Harkema-Opeinde zou de 70-jarige T. Weening een bos vlas bij de kachel drogen. Het vlas vatte vuur, en toen de oude man het zou blusschen, vatten zijn kleederen vlam en bekwam hij zulke hevige brandwonden, dat zijn toestand hoogst zorgwekkend is. — Dinsdagochtend is in een der grachten van het landgoed „Dennenbroek”, te Bameveld, het lijk van een wegwerker gevonden, die vermoedelijk reeds den vorigen avond te water geraakt is. De man maakte meermalen misbruik van sterken drank. — Uit de Singelgracht te Utrecht is opgehaald het lijk van een 24-jarigen jonkman, die in den nacht van Zaterdag op Zondag was verdwenen en van wien Zondagochtend enkele kleedingstukken in het plantsoen waren gevonden. Men vermoedt, dat hij uit teleurgestelde liefde zich van kant heeft gemaakt. — De boerenplaats, bewoond door den heer P. Kossen, staande in het Koegras, gemeente Kallantsoog, is met inboedel geheel afgebrand. Het vee kon nog worden gered. — Een werkman te Stiens, die bezig was een put te graven, is onder de instortende aarde bedolven geworden. Men heeft hem niet kunnen redden. — Een klompenmaker uit Vianen is te Heicop te water geraakt en daarin omgekomen. — Gisterenavond is te Rotterdam een vrouw in haar woning in de Doelstraat door een man mishandeld en door de ruiten geworpen. Zij kreeg een ernstige wond in het gezicht. Zij werd naar het ziekenhuis gebracht.
Er was eenigen tijd geleden sprake van het mogelijk verdwijnen van „De Arbeider”, het Groningsch vrij-communistisch weekblad. De redacteur Kaspers was afgetreden. Nu evenwel meldt het blad, dat zijn voortbestaan verzekerd is. Er blijkt ook een nieuwe redactie gevonden te zijn.
Het weekblad „De Katholieke Werkman” zal na 1 Febr. worden uitgegeven voor rekening van het consortium, dat het dagblad „Het Centrum” exploiteert.
De uitgaaf van „Het Vliegend Blad”, voor Utrecht, Zeist en omstreken, is van den heer A. W. Bruna overgegaan op den heer A. Van Winkoop te Utrecht.
Wij meenen onzen lezeressen, die haar voorraad van linnen en aanverwante artikelen moeten opdoen of hem moeten aanvullen een goed adres te kunnen geven, door te wijzen op de stoomweverij van J. H. Molkenboer Jr. te Oldenzaal.
De linnens bestaan uitsluitend uit de vezels der vlasplant. De halflinnens bestaan uit katoenen ketting en linnen inslag; terwijl alle goederen, zoowel katoenen als linnen stoffen „ongepapt” zijnde, zich gemakkelijk laten verwerken.
Als men daarbij weet dat de levering in iedere hoeveelheid, zelfs de kleinste, geschiedt, en tweedens dat de firma J. H. Molkenboer Jr. haar prijzen stelt in verhouding tot de prijzen der grondstoffen, dan zullen, dunkt ons, vele lezeressen met belangstelling kennis nemen van de bijzonderheden, in de annonce en de prijscouranten, die op aanvraag gratis verkrijgbaar zijn, vermeld.
AGENDA.
Kon. Holl. Schouwburg.
Vrijdag 8 u. „Schulden” en „De bruiloft van Kloris en Roosje”.
Fransche Opera.
Donderdag 8 u. „Carmen”.
Zaterdag 8 u. „La Belle Hélène”.
Zondag 8 u. „Salammbô”.
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen.
Donderdag 8 u. Ned. Opera: „Traviata”.
Vrijdag 8 u. Ital. Opera: „Carmen”.
Zondag 8 u. Ital. Opera „Faust”.
Diligentia.
Zondag 8 u. Spiritistische séance.
Haagsche Kunstkring.
Tentoonstelling van Aquarellen, Teekeningen enz. van werkende leden. Open dagelijks van 10—4 u. Sluiting Zaterdag 4 u.
VEREENIGINGEN.
OCCULTISTISCHE CONFERENTIE.
Donderdag ll. waren de vereenigingslokalen van den Oocultistenkring op de Houtmarkt 20a, voor het eerst te bezichtigen. Ook zou dien avond de verdeeling der leden in secties plaats hebben, hetgeen echter door de uiterst geringe opkomst werd verhinderd.
Vrijdag ll. was er in het „Keizershof” een vergadering voor leden en introducés, ten einde een debat te houden over de hypnotische geneesmethode.
Door enkele der aanwezigen werden als bezwaren tegen genoemde geneesmethode aangevoeld, dat zij met gevaren vergezeld ging voor het physisch organisme, en, door de suggestibiliteit te verhoogen, de wilskracht en dus ook de moraliteit zou doen afnemen. Ter voorkoming van ongevallen werd een wetsbepaling wenschelijk geacht, waarbij de toepassing der hypnose slechts aan geneeskundigen zou worden toegestaan.
Hiertegen nu kwam de heer Bruck, bestuurslid der Vereeniging, ten sterkste op, en verzekerde, dat de hypnotische behandeling op zichzelf niet het minste gevaar opleverde. Verhooging der suggestibiliteit zou geenszins een verdooving van het ethisch bewustzijn ten gevolge hebben. Integendeel was het redelijk gevoel in hypnotischen slaap veel fijner en dieper, dan in wakenden toestand, en geen gehypnotiseerde kon tot eenige handeling, in strijd met zijn karakter, worden gedwongen. Een wet op de hypnotische geneeswijze, zooals er inderdaad een in België is bekrachtigd, zou geheel nutteloos blijken. Een geval van misdaad door suggestie moest nog worden geconstateerd.
Toch viel het niet te ontkennen, dat het hypnotisme in onbevoegde handen verderfelijk zou werken, vooral wanneer het monopolie er van aan de geneesheren zou worden toevertrouwd. Immens een diploma van medische bekwaamheid waarborgt geenszins kennis der occulte wetenschappen en evenmin, wat in dezen boven alles wordt vereischt, moraliteit.
Spreker oefende een scherpe critiek uit op de officieele geneeskunde en veroordeelde in krachtige bewoordingen de houding der medici, die, na eerst het hypnotisme met opzet te hebben geïgnoreerd, thans zich ook op dit gebied de alleenheerschappij aanmatigden. En toch waren juist zij hiertoe het minst bevoegd en brachten zij, door hun materialistische zienswijze, het zielkundig onderzoek maar al te vaak op een dwaalspoor. Zoo is her o. a. aan de verkeerde proefnemingen van Chancot te wijten, dat de hypnose door velen als een ziekelijke toestand wordt beschouwd.
Met dat al echter neemt de nieuwere psychologie, ondanks tegenwerking en dwaling, een steeds grootere vlucht. En mag men afgaan op de schitterende resultaten door mannen als Liébault en Ragazzy verkregen, dan zal weldra het hypnotisme als de geneeswijze bij uitnemendheid worden erkend.
Na re- en dupliek werd de openbare vergadering gesloten en ging men tot een onderling samenzijn over.
Financieele berichten.
Vanwege de gemeente Groningen wordt thans overgegaan tot de uitgifte van de eerste serie, groot ƒ 150.000, van de 3½ pCts. leening ten behoeve van uitbreiding der gasfabriek, rioleering van straten, de betaling van de ten laste der gemeente komende helft der bouwkosten van het nieuwe ziekenhuis, het bouwen van een openbaar slachthuis en eenige andere openbare werken. Die leeining is gesteld op een bedrag van ten hoogste ƒ 1.300.000 en voor de amortisatie verdeeld in drie rubrieken, nl. een van ƒ 210.000, aflosbaar in 20 jaren, een van ƒ 650.000, aflosbaar in 40, en een van ƒ 440.000, aflosbaar in 50 jaren.
De koers van toewijzing wordt door B. en W. bepaald.
De Raad der gemeente Wildervank heeft besloten tot het uitschrijven van een leening, groot ƒ 15.000, voor den aankoop en verbouw van het bestaande armenhuis van de Ned. Herv. kerk.
Volgens het Weekblad voor Incourante Fondsen, zijn door de heeren Broekman & Honders verhandeld:
Aand. Alg Mij. tot Espl. v. Onr. Goederen 108 pCt.
„ Northwestern & Pacific Hyp.-Bank 50 pCt.
Aand. ’s Gravenh. Hypotheekbank voor Nederland 10 pCt. gef. 164 pCt.
„ Groninger Waterleiding 145 pCt.
„ Utrechtsche Hyp-Bank, 2e uitgifte, 175 pCt.
„ Zuid-Holl. Hypotheekbank 254 pCt.
„ Landbouw-Mij. „Manang” 117 pCt.
„ Billiton-Mij. 1e rubr. te ’s Gravenhage ƒ 1100.
„ Koetei-Compagnie te Rotterdam 160 pCt.
„ Mij. „Suriname” te ’s Gravenh. 70 pCt.
„ Fransch-Holl. Oliefabr. „Calvé Delft” 51 pCt.
„ Baarnsche Koudewater-Geneesinricht. 135 pCt.
„ Pacific Coast Comp. Gert[.], gew., 43—44 pCt.
Opr.-bew. Ned.-Amerik. Stoomvaart-Mij. ƒ 59.
„ Northwestern & P. Hyp.-bank, Rest. Cert. ƒ 9.
Commissiebank, te Amsterdam. — Volgens het Weekblad van de Commissiebank zijn in de week, geëindigd 3 Jan., onder meer door tusschenkomst dier Bank verhandeld:
5 pCt. Oblig. Middelburg 104 pCt.
2½ pCt. Oblig. „Eigen Hulp” afd. Zekerheidstelling voor Ambtenaren en Beambten 94½ pCt.
Aand. Landbouw-Mij. „Manang” 117 pCt.
„ Spiegel- en Lijstenfabriek „Atlas” 20 pCt.
5 pCt. Oblig. Amsterdam Rijnbeurtvaart 100 pCt.
Aand. Ned. Verzekering-Mij. „Protector” 9½ pCt.
UITLOTINGEN.
PORTUGAL. 4 pCt. 1888. 30 Nov. — No. 20031 Reis 4.500.000; no. 56487 Reis 450.000; nos. 11126 16736 en 115106 elk Reis 180.000; nos. 360 14350 36671 47812 73161 146616 en 150968 elk Reis 90.000.
MEININGEN. HYP.-BANK. 4 pCt. Th. 100. 1871. 2 Jan. — Serie 3712 no. 3 M. 105.000; s. 299 no. 6 M. 30.000; s. 834 no. 13, s. 2396 no. 11, s. 3697 no. 19 en s. 3712 no. 22 elk M. 3000.
SAKSEN-MEININGEN. 1870. 2 Jan. — Seriën 38 63 172 336 505 508 659 715 876 889 924 933 1074 1201 1331 1370 1386 1387 1452 1469 1523 1528 1548 1619 1684 ? 1678 ? 1701 1809 1922 1931 2119 2246 2394 2416 2508 2632 2732 2797 2827 2978 3021 3351 3470 3478 3742 4014 4134 4136 4143 4406 4443 4464 4577 4651 4727 4864 4893 5011 5037 5194 5197 5218 5465 5545 5797 5810 5893 5921 5947 5981 6109 6682 6702 6868 6905 6954 6977 7020 7059 7121 7261 7367 7432 7507 7652 7652 7661 7699 7716 7756 7816 7940 8009 8021 8024 8101 8233 8361 83E88 8555 8639 8656 8867 8944 8977 9023 9389 9406 9619 9761 9824 9830 9844 9866 9918 en 9971. Premietrekking 1 Febr.
WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN.
MAANSTAND IN JANUARI.
L.K. 5 vm. 4 u. 22 m. — N.M. 11 nm. 11 u. 50 m.
E.K. 18 nm. 5 u. 36 m. — V.M. nm. 8 u. 32 m.
Den Haag, 4 Januari.
| ’s Morgens 8 uur th. F. 42 | Barom. 764 | |
| ’s Namidd. 1 uur th. F. 44 | Barom. 765 | |
| ’s Namidd. 5 uur th. F. 43 | Barom. 766 |
| Plaatsen. | Luchtdrukking. | Temperatuur. | Windrichting, kracht en bewolking. |
regen | |
| Stand. | Afw. | ||||
| Groningen | 762.4 | + 0.7 | + 0.1 | zo. 3 betr. | |
| Den Helder | 60.6 | 3.5 | 1.6 | z. 2 reg. | 1 |
| De Bilt | 81.5 | 3.5 | 2.9 | zzw. 3 regen. | 1 |
| Vlissingen | 62.3 | 5.6 | 3.6 | zw. 4 betr. | 2 |
| Maastricht | 64.3 | 4.0 | 2.8 | z. 2 mist. | |
Het Ned. Meteor. Instituut meldt:
Op het vasteland van Europa is de barometer bijna allerwege sterk gerezen. De hoogere drukkingen worden gevonden boven Frankrijk en het Noorden van Scandinavië, waartusschen zich een streek met lagere drukkingen bevindt, waarin boven West-Rusland en bij Schotland twee diepressiën worden aangetroffen. In de laatstgenoemde depressie bevinden zich twee kernen, een ten Noorden van Schotland en een ten Noordwesten van Ierland, welke te Belmullet storm uit het Zuidwesten veroorzaakt. In Groot-Britannië steeg de temeperatuur, op het vasteland daalde zij over het algemeen.
Grootste barometerafwijkingsverschil in Nederland:
Gisterenavond 7 uren, Den Helder boven Maastricht 1,3; hedenochtend 8 uren, Groningen boven Den Helder 1,5; hedenochtend 11½ uur, Maastricht boven Den Helder 2,0; barometer te De Bildt, 11½ uur, 761,6.
Verwachting: matige Z.W.lijke wind, bewolkt, mistig, weinig verandering in temperatuur.
LAATSTE BERICHTEN.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter in de Rechtbank te Almeloo mr. A. Croockewit, thans kantonrechter te Helder.
Bij Kon. besluit is aan A. M. Van Drongelen op verzoek ontslag verleend uit zijn bettekking van notaris te Klaaswaal.
Bij Kon. besluit is de heer J. H. Roelants, arts, met 16 Jan. benoemd tot off. van gez. 2e kl. bij de zeemacht.
Bij Kon. besluit zijn met 16 Jan. bij de Kon. Ned. Marine-reserve bevorderd tot luit. ter zee 2e kl. de adelborsten 1e kl. H. K. Van der Goot en G. P. Baum, en tot adelborst 1e kl. de buiteng. adelborst J. De Koning.
Bij Kon. besluit is met 16 Jan. A. Klaassen, te Leeuwarden, benoemd tot bureelambtenaar 3e kl. van den Rijkswaterstaat.
De luit. ter zee 2e kl. J. A. M. J. Beretta, geplaatst in de rol van Hr. Ms. wachtschip te Willemsoord en gedetacheerd aan boord van Hr. Ms. schoener „Dolfijn”, Wordt 20 Jan. op non-act. gesteld en vervangen door den luit. ter zee 2e kl. G. A. H. Van der Stok.
Stbl. no. 268 bevat het besluit van 19 Dec. jl., betreffende een nadere wijziging van het reglement op het geneeskundig onderzoek omtrent de geschiktheid voor den krijgsdienst van vrijwilligers voor het reservekader. De wijziging bestat hierin, dat onder no. 190 sub b van de bijlage, beboerende bij het Kon. besluit van 31 Maart 1894, Stbl. no. 52, in plaats van „5” zal gelezen worden „7”.
De „St.-Ct.” no. 3 bevat de statuten der Vereeniging Vechelsche Spaarbank-Vereeniging, te Vechel.
H. M. de Koningin-Moeder heeft ƒ 150 geschonken aan het politiefonds alhier.
De Minister van Justitie, daartoe gemachtigd door H. M. de Koningin, openbaarheid wenschende te geven aan het verslag van den procureur-generaal bij het Gerechtshof te Leeuwarden en het advies van dat Gerechtshof betrekkelijk de requesten om gratie ten behoeve van de gebr. Hogerhuis, gelast de plaatsing van afschriften dezer stukken in de „Ned. Staatscourant”, waarin zij heden zijn opgenomen.
De heer C. Von Boeschoten, secretaris van legatie 1e kl., zal als zaakgelastigde der Zuid-Afrikaansche Republiek in Europa, optreden tijdens het verblijf van dr. Leijds in Transvaal.
Door eenige burgers is gisterenmiddag een 17-jarig meisje uit het water aan de Prinsegracht gered.
Een 19-jarig jongmensch is in den afgeloopen nacht naar een der politiebureelen overgebracht, omdat hij in eenigszins te vroolijke stemming een schildwacht had bemoeilijkt.
Statistieken.
In 1898 zijn bij de afdeeling van den Raad van State voor de geschillen van bestuur aanhangig gemaakt 314 zaken en wel betrefiende burgerlijke pensioenen 20. militaire pensioenen 92 personeele belasting 63, Rijksbijdragen, krachtens de wet op het lager onderwijs (art. 54bis) 32, gemeentezaken 3, gemeente-geldleeningen 3, gemeentebegrootingen 3, gemeenterekeningen 3, regeling van de financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten 6, onderwijszaken 4, oprichting van scholen 2, het lidmaatschap van gemeenteraden 4, domicilie van onderstand 6, stuiting van collecten 1, bruggelden 1, uitgifte van gronden in erfpacht 1, aanvaarding van legaten 1, liggers van wegen en voetpaden 3, militiezaken 2, polderzaken 7, waterstaatszaken 2 en fabriekszaken 55.
In 1898 werden te Amsterdam gewisseld 217.400 communale en 7567 intercommunale telephonische gesprekken.
In ’t vorige jaar zijn door de sluizen van het Voornsche Kanaal te Hellevoetsluis geschut 3860 schepen met een inhoud van 253.128 M3, tegen 3765 met een inhoud van 243.180 M3 in 1897.
Over 1898 werd aan het kantoor van den waarborg en de belasting op gouden en zilveren werken te Schoonhoven aan belasting en essailoon ontvangen ƒ 30.046, tegen ƒ 29.030 in 1897.
RECHTSWEZEN.
Het O. M. bij de Rechtbank te Amsterdam vorderde tegen Neeltje Deb, costuumnaaister en café-chantant-houdster in de Dirk Van Hasseltsteeg, een jaar gevangenisstraf, wegens diefstal van kostbaarheden bij de families Eik en Debooije, te Halfweg.
Voor de Amsterdamsche Rechtbank stonden terecht twee wevers uit Hilversum, die den veldwachter van Kortenhoef mishandeld hadden. Zij werden door den veldwachter betrapt op het stelen van aardappelen, vielen hem aan, sloegen hem met zijn eigen stok op zijn hoofd, drukten hem tegen een boom aan en zetten hem een mes op de keel. In den uitersten nood zocht de veldwachter naar zijn revolver, die hem in de worsteling op den rug was geschoven, vond ze en loste twee schoten. De kerels gingen daarop op de vlucht en werden later gearresteerd.
Tegen den een werd éen jaar gevangenisstraf geëischt, tegen den ander een jaar en drie maanden.
INGEZONDEN STUKKEN.
[Voor den inhoud stelt de Redactie zich niet aansprakelijk.]
Geachte Redactie!
Vergun mij een paar woorden slechts om te verklaren, dat ik niet voornemens ben mij door het stuk van den heer Van Rossen Hoogendijk in uw blad van heden te laten verlokken om af te wijken van het voornemen aan het slot van mijn artikel van 28 Dec. te kennen gegeven. Ik verklaarde daarbij, dat het onderwerp zich uit den aard der zaak tot verschillend inzicht leent, doch dat ik mij van debat zou onthouden, van meening, dat mijn standpunt voldoende was toegelicht.
Met betrekking tot hetgeen de heer v. R. H. thans schrijft vestig ik er slechts de aandacht op, dat door u in uw blad van 1 en 2 Jan. mijn beschouwingen worden genoemd „een bezadigde en wel overwogen tegenspraak”, welke het vraagstuk der brandblussching op „objectieve wijze” behandelt.
Dat was inderdaad mijn bedoeling en ik begrijp niet, dat die beschouwingen dermate de verbolgenheid van den heer v. R. H. hebben opgewekt.
Ware het niet, dat ik bij ondervinding weet, dat een courant, als zij door een nieuwe is vervangen, niet meer wordt gelezen, dan zou ik belangstellenden, die een wederlegging van zijn beweringen wenschen, eenvoudig willen verzoeken mijn schrijven van 28 Dec. nog eens over te lezen.
Den Haag, 4 Jan. 1898.
Laatste Telegrammen.
KAAPSTAD, 4 Jan. — Uit Jobannesburg wordt geseind dat de feestdagen aldaar stil en zonder eenige staatkundige agitatie zijn voorbijgegaan.
HANDELSBERICHTEN.
AMSTERDAM, 4 Jan. — Tarwe en rogge zonder handel; Raapolie vl. 24½; id Mei 23¾; Lijnolie vl. 175/8; id. Jan.Mei 175/8; id JJuni-Aug. 177/8; id. Sept.-Dec. 175/8.
SCHIEDAM, 4 Jan. — Noteering van den Brandersbond. — Moutwijn ƒ 103/8 à ƒ 10½ per HL., zonder fust en zonder belasting.
PARIJS, 4 Jan. — Raapolie Maart—April 50,25; idem 4 md. van Mei 50.75; Stemming gedrukt; Lijnolie, Januari 42,75; idem Februari 42,75; idem Maart—April 42,75; idem 4 md. van Mei 43,25; Spiritus, Januari, 43,25; idem Februari 43,25; Stemming gedrukt; Spiritus, Maart—April 43,50; idem 4 md. van Mei 43,50; Suiker, 8o dadelijk 27,75 à 28,75; Stemming kalm; witte no. 3 Januari 29; idem Februari 29,75; idem 4 md. v. Maart 29,75; idem 4 md. v. Mei 30,25; Steming prijshoudend; dito geraffineerd 103 à 104.
Meel, 12 merken Jan. 45,30; idem idem Febr. 45,50; idem idem Maart/April 45,75; idem idem 4 md. v. Maart 46; stemming vast Tarwe, Jan. 20,90; idem Febr. 21,25; idem Maart/April 21,50; idem 4 md. v. Maart 21,60; stemming vast; Rogge, Jan. 14,40; idem Febr. 14,40; idem Maart/April 14,40; idem 4 md. van Maart 14,40; stemming kalm. Weersgesteldheid regen.
KEULEN, 4 an. — Raapolie, dad. 53,50; id. Oct. 50,80 flauw; weersgesteldheid bew. lucht; Rijnhoogte 2. 61 M.
LONDEN, 4 Jan. — Vreemd etarwe 66.000 qrs; Eng. gerst 9000 qrs; vreemde id: 126.000 qrs; Eng. haver 7000 qrs; vreemde id. 428.000 qrs. Sstemmingen tarwe gedrukt; gerst vast; haver gedrukt; mais kalm,; meenl gedrukt.
LONDEN, 4 Jan. — Straits tin 88.17.6, 3 m. 89.15.0; Chili koper 58.26, 3m. 58.10.0.
GLASGOW, 4 Jan. — Gietijzer 49/8. In de vorige week zijn 7082 ton verscheept, tegen 4329 ton in dezelfde week van 1897.
BEURSBERICHTEN.
FRANKFORT, 4 Jan. — 5 pCt. Papierr. Mei 101,30; dito Zilverrente Januari 101,20; Oostenr. Bank-Actiën 156; dito Credliet-Actiën 227; Fr. Oost. Spoor 155; 5 pCt. Douane Turken 98,90; 4 pCt. Hong. Goudrente 100,50; 4 pCt. Spanje 45,50; 4 pCt. Russen 1880 in goud 100,80; idem Rush Binenl. leening 100,40; Wissel Parijs k. zicht 81; dito Londen 20,41; dito Weenen 169,50; dito Amsterdam 168.70; Plaats. Disconto 45/8.
MADRID, 3 Jan. — Binnenland 55; Buitenland 59,60.
BUENOS-AYRES, 3 Jan. — Goud-agio 108,20.
