slot schrijft de correspondent: Es hat Leute gegeben in Holland, die in edler Selbstlosigkeit und in aller Stille Riesensummen für Wagner-Aufführungen gestiftet haben. Und nun, nachdem ich diese jonge hingebungsvolle Schar Die Geschöpfe des Prometheus habe verkörpern sehen, scheint mir die Möglichkeit nicht mehr so feme liegend, dasz wirklich eines Tages das grosze weihervolle Beethoven-Monument seine machtvollen, ernsten Mauerflächen in den endlosen Himmel am Meere emporrecken werde.
— Men schrijft aan De Tel.:
De declamator en treurspeler Vogel, die na zijn ontslag als officier uit den militairen dienst bij de reserve overging, is thans voor eenige weken onder de wapenen opgekomen bij zijn korps, het regiment grenadiers en jagers, ten einde vóór zijn kunstreis buitenslands te voldoen aan de alsnog op hem rustende verplichting. De artist, die in den laatsten tijd meer gewoon was bij zijn voordrachten of type-vertolking zich in het losse kleed der Grieken, Romeinen, of van andere klassiek volken te bewegen, ziet men thans in den uniform van 1n reserve-luit. bij het keurkorps. De gladgeschoren tooneelspelerskop, die Vogel zich sedert hij het pad der kunst betrad gegeven heeft, steeks nogal vreemd boven zijn officierskleeding uit.
— „Daar ben ik weer!” En...... daar kwam Bachigaloupi Tourniaire — òf zooals de vrienden kortweg zeggen: Loepi — ten tooneele, weer geheel hersteld, na maanden lang rustkuur te hebben gehad.
Hartelijk en welmeenend begroette hem het publiek. En toen hij eenige oogenblikken later, vóór hij weder het tooneel verlaten zou, zei: „Maar mijn grootste geluk is, dat ik weer vroolijk en gezond bij jelui ben!”, toen barstte de geheele zaal in blij gejuich uit, omdat allen die woorden op hem zelf toepasten en toonen wilden hoe dankbaar zij waren dezen grooten kunstenaar weder volkomen hersteld voor zich te zien.
En Tourniaire speelde weer als vanouds: prettig, vroolijk, voornaam, opgewekt en geestig zijn oude rol van George Richter in Moser’s blijspel Ultimo. En zóó verwonderlijk jong, dat het een wonder is! Dezelfde rol speelde hij al vóór meer dan 25 jaar. En toch is Tourniaire jong in die rol, en zal geen der jongeren het hem verbeteren.
— Naar aanleiding der vertooning van Antigone werd opgemerkt: „Louis Bouwmeester was niet rolvast, maar wel spelvast”, waaraan woorden van groote waardeering voor het meesterlijke en klassieke spel werden toegevoegd. Nu eerst verneemt het N. v. d. D. van Bouwmeester zelf, dat hij dien avond zeer ongesteld was en het spelen hem zwaar viel. „Dat verklaart de schijnbare niet-rolvastheid. Maar hoe bewonderenswaard blijft dan, bij ongesteldheid, zulk kernachtig en klassiek spel! „Och, — zei Bouwmeester — „dat spel is ons, mij, mijn zuster en Frits, die dood is — bijna aangeboren en...... ook aangeleerd. Mijn vader liet ons het treurspel zeggen, en die wees ons dan aan, hoe het zijn moest, en hoe Andries Snoek het deed. Soms gebruikten wij een boezelaar voor een Grieksch kleed, om het „mantelwerpen” te leeren. Doch op zeggen kwam het aan, op eenvoudig, in stijl en karakter zeggen, zooals mijnheer Snoek — de oudere artisten spreken altijd met eerbied over groote voorgangers — dat gedaan had; want dat moet, volgens mijn vader, zoo groot, neen niet te zeggen geweest zijn. Mijn vader beweerde: wie treurspel spelen kan, kan alles spelen. Mijn grootvader heeft veel met en naast Andries Snoek gespeeld. Snoek’s geluid kon zoo majestueus, z’n gebaar zoo gebiedend en z’n oog zoo vol uitdrukking zijn, dat hij eens, in een treurspel m’n grootvader iets gebiedends en vertoornds moetende toevoegen, dit zoo ontzagwekkend deed, dat m’n grootvader van schrik en ontzetting achteruit stoof. En diezelfde Snoek, die zoo koninklijk speelde, was de bescheidenheid zelf. Toen hij te Arnhem speelde en even vóór hert „opkomen” hoorde, dat de gouverneur van Gelderland in de komedie was, raakte hij van de wijs en zeide tot mijn vader: „Roos, hou me vast!”
— Het bericht, dat Gustav Frensson de laatste hand aan een drama zou leggen, wordt door dezen zelf tegengesproken. Hij is noch met dramatische plannen bezig, noch is hij van plan dat te doen.
— De toestand van den reeds vrij bejaarden schrijver Ludwig Pietsch is zeer bevredigend. De koorts is geweken en de zieke doet dagelijks zijn gewone werk.
— Te Dublin is overleden de Iersche dichter John. Willington Synge. Met Yeats was hij de stichter van het National Irish Theatre, waarvvoor hij o. a. geschreven heeft The Well of the Saints, The Playboy of the Western World en The Tinkers Wedding.
— Te Venetië is uit de kerk Madonna dell Orto een prachtig Madonnebeeld van Giovanni Bellini gestolen. Van de daders geen spoor.
— De Philharmonischer Verein te Mannheim heeft Zondag zijn vijftigjarig jubileum gevierd. Ter gelegenheid daarvan is een feestuitgave verschenen, waarin de geschiedenis der vereeniging benevens een aantal programma’s is afgedrukt. Aan het herdenkingsconcert werkten o. a. mede de violisten Halir en Rosé, die o. m. het D-moll-concert van Bach, het adagio uit het H-moll-concert van Spohr en de sonate voor twee violen van Philipp Emanuel Bach voordroegen. Frl. Hempel bracht door haar zang de toehoorders in geestdrift.
GEMEENTEZAKEN
Schadevergoeding. B. en W. praeadviseerdem onlangs afwijzend Op het adres van A. Den Duik Pzn., waart)ij deze verzoekt, om het Raadsbesluit van 30 Deo. 1907, tot het aangaan vaneen ruiling van erfpachtegrond, in dier voege te wijzigen, dat hem vergoed zullen worden, in stede van de waarde der op den vroegeren erfpachtegrond aanwezige opstallen, de kosten van den Bouw op den nieuwen erfpachtsgromd van gelijksoortige gebouwen, als op den vroegeren Wfpachtsgrond aanwezig. Inde Raadsvergadering van 1 Maart jl. werd dat praeadvies aan B. en W. gerenvoyeerd met de kennelijke bedoeling, om aan den adressant een hoogere uitkeering toe te leggen dan waarop hij volgens de aangegane overeenkomst aanspraak kan maken. Het komt B. en W. voor, dat, met het oog Op laatstbedoeld besluit, de eenige uitweg is, het bedrag der vergoeding te bepalen op het gemiddelde van de taxaties, bedragende ƒ4860, zoodafc, met inbegrip van de verhuiskosten ad ƒ 400 en de kosten tan een afrastering ad ƒ 500, het geheele aan Den Duik toe te leggen bedrag een som van ƒ 5760 zal udtmakem, welk bedrag B. en W. aanvragen. LAND- EN ZEEMACHT
De nienwe cursus bij de Rij- en Hoefsmidschool te Amersfoort, aanvangende 1 Mei, wordt gevolgd door dele luitenants der veldartillerie jhr. D. R. Gevers Deijnoot, le reg., F. J. J. Trapman, 2e reg., H. M. G. Higly, 4e reg., en door dele luit. der cavalerie J. J. M. De Waal, 2e reg., 0. H. Labouchère, 2e reg., H. 0. G. baron Van Lawick, 4e Teg. en den 2n luit. A. N. S. W. L. Coblijn, 2e reg. Inde legerplaats bij Oldebroek en bij Harskamp zullen optreden als waarnemend plaatselijke commandant resp. de directeur der artillerie-schietschool en de kapitein commandant van het vaste detachement. Inde Legerplaats bij Zeist zal gedurende den tijd, dat de Genietroepen aldaar kampeeren, optreden als garnizoenscommandant de commandeerende officier van de aldaar kampeerende troepenafdeelingen van genoemd wapen. De nieuwbenoemde inspecteur der infanterie, generaal-majoor Neeteson, die zich heden hier ter stede bevond, zal met 1 Mei in functie treden. De militaire apotheker le klasse, de kapitein W. F. Van Essen, van het militair hospitaal te Arnhem, wordt op 29 dezer overgeplaatst bij het militair hospitaal alhier. Voor het houden van schietoefeningen wordt dit jaar de legerplaats bij Harskamp onder Ede betrokken door : oavalerie le serie van 14—19 Juni; 2e serie van 21—20 Juni; koloniale reserve van 28 Juni—lo Juli; infanterie le serie, 2e en 6e reg. inf. van 12—21 Juli; 2e serie, Se en 10e reg. inf, van 22—31 Juli, 3e serie 5e reg. en le en 2e bataljon 8e reg. inf. van 3—12 Augustus, 4e serie, het reg. grenadiers en jagers en het 4e reg. inf. van 13—21 Augustus, 5e serie, 7e en 9e reg. inf. van 23 Aug.—2 Sept.
Door den kapt. eerstaanw. ing. te Hellevoetsluis is 3 dezer aanbesteed: I. Verving van militaire werken en gebouwen te Hellevoetsluis. Raming ƒ550. Inschrijvers: A. E. G. De Man, Hellevoetsluis, ƒ490, 0. Mejer, Nieuw-Helvoet, ƒ490, P. I. De Smit, Hellevoetsluis, ƒ 510, J. Van den Band, Oudenhoorn, ƒ5lO. 11. Éénjarig onderhoud van militaire werken en gebouwen te Hellevoetsluis en aanhoorigheden. Raming ƒ5895. Ingeschreven door: H. Van Leeuwen, Hellevoetsluis, ƒ5390; P. Essenberg, id., ƒ 5694, 0. G. Van Saarioos, ld. ƒ5745, D. N. Bout, Brielle, ƒ5777. 111. Éénjarig onderhoud van militaire werken en gebouwen te Hoek van Holland. Ra.ming ƒ3085. Inschrijvers waren: O. Den BTeeg'en, Hoek van Holland, ƒ2928, B. Boel, id., ƒ 3045, K. Kleywegs, id., f 3075, A. A. E. Veenenbos, Brielle, ƒ3159, K. Kleywegs, Hoek van Holland, f 3270, A. Overdorp, id., ƒ 3348. De machinist K. J. W. Dambrink is overgeplaatst van Koningin Emma op Vulcaan. De Raaf, gezagvoerder H. Hofman, is van Hellevoetsluis binnendoor naar Amsterdam vertrokken, om een aanvang te maken met de hydrogapbische opnemingen inde Zuiderzee.
Te Anlo is gevestigd een brigade der 4de’ divisie 'Koninklijke marechaussee, welke brigade den naam zal dragen van: Brigade Bareveld. Het hoofdbestuur van den Nederlandßchen Bond voor Lichamelijke Opvoeding heeft het verlangen te kennen gegeven, om, tot het verkrijgen van gegevens met betrekking tot het vraagstuk der lichaamsoefeningen bij het Nederiandsche volk, aan de korpsen van het leger, waarbij lotelingen worden ingedeeld, kaarten te mogen zenden, waarop verschillende vragen voorkomen, rakende de hiervoren genoemde aangelegenheid, ten einde die kaarten bij de korpsen te doen invullen. Aan dat verlangen willende tegemoet komen heeft de Minister van Oorlog de korpscommandanten uitgenoodigd ten deze de veraischte medewerking te verleenen en te doen verieenen. De werkzaamheden zullen, zoo eenigszins mogelijk, moeten af lo open binnen vier maanden nadat de miliciens bij de korpsen zijn ingelijfd. De Minister van Marine, waarnemend Minister van Oorlog, heeft voorschriften gegeven ten aanzien van het tijdelijk onder dak brengen van troependeelen, voor bet geval de kazernegebouwen te weinig ruimte aanbieden, meer in het bijzonder in het tijdperk, dat de militie of d e landweer voor herhalingsoefeningen in werkelijken dienst komt. In het loopende jaar zullen oefeningen worden gehouden door de artillerie-schietschool, door het daarbij of inde legerplaats bij Oldebroek te detacheeren personeel, zoomede door de korpsen van het wapen der artillerie, hetzij in die legerplaats, hetzij elders, in of buiten de garnizoenen. Het vaste personeel der artdllerie-schietschool, alsmede het bij die inrichting te detacheeren personeel van verschillende korpsen of inrichtingen van het leger, zoomede personeel van de reserve, militie of landweer, zullen tusschen 20 Maart 1909 en 1 December djuv. inde legerplaats bij Oldtebroek kampeeren tot het houden of bij wonen van schietcursussen of tot het deelnemen aan of bijwonen van schietoefeningen of proeven. RECHTSWEZEN HOOGE RAAD
De Hooge Raad deed gisteren uitspraak inde zaken van: 10. W. De G., tuinder te IJselmonde, door 't Haagsche Hof veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf, wegens mishandeling, zwaar lichamelijk letsel ten gevolge hebbende, door een jongen aan te grijpen en tot het middel ineen sloot te zetten, waardoor volgens het Hof de jongen myelitis had gekregen met verlamming der beenen. De Hooge Raad achtte gegrond het cassatdemiddel, volgens hetwelk het oordeel van den deskundige, hetwelk door de Rechtbank is overgenomen, steunde op de door geen wettelijk bewijsmiddel gestaafde omstandigheid, dat de verschijnselen der myelitis zich eerst 5 Juli vertoonden. De zaak werd verwezen naar het Gerechtshof te ’s Hertogenboach. 20. den procureur-gen. bij het Bossche Hof, tegen de vrijspraak van P. J. C., drukker en uitgever te Valkenburg, ter zake van beleediging van zekeren Albert Amerika, hebbende het Hof aangenomen, dat de onderlaag van de tenlastelegging was een fait précis, als bedoeld bij het misdrijf van smaadschrift, terwijl intussohen smaadschrift niet was ten laste gelegd. De Hooge Raad achtte de gegeven vrijspraak een bedekt ontslag van rechtsvordering en het cassatieberoep du3 ontvankelijk Ambtshalve overwoog de Hooge Raad dat niet beslist was omtrent het bestaan eener klacht, noodig voor vervolging wegens beleediging. Mitsdien werd het arrest vernietigd en de 'zaak verwezen naar het Gerechtshof te Arnhem,
Het O, M. bij da Haagsche Rechtbank vorderde: tegen R. W. 0., die te Scheveningen metalen afvoerbuizen had gestolen uiteen perceel, na zich door inbraak toegang te hebben verschaft, 2 jaar, in aanmerking nemende vroegere veroordeelingen. Tegen J. H., uit Warmond, die melk aan een zijner afnemers bad geleverd, waarin niet meer of minder dan 25 pOt. slootwater was geconstateerd, werd 14 dagen geëischt. Het bedrog was uitgekomen doordat de koeien inde maand Februari, waarin zij in den regel minder melk geven, meer leverden dan redelijkerwijze kon worden aangenomen, waarop ooatröle volgde. Tegen H. L. uit Loosduinen werd wegens mishandeling 3 maanden geëischt en tegen P. De Z. uit die gemeente wegens beleediging ƒ 15 boete of 15 dagen. De Haagsche Rechtbank veroordeelde gisteren P. v.d. K. wegens diefstal van ijzeren platen, toebehoorende aan de H. IJ. S. M., tot 4 maanden; A. L. P. v. N., wegens diefstal vaneen paard uiteen stal aan de Beestenmarkt alhier, tot 3 jaren; A. O. L. en S. M. De J. wegen3 mishandeling en eenvoudige beleediging resp. tot 14 dagen en ƒ5 of 5 dagen; A. F. B. en Th. L. A. B. wegens huisvredebreuk en mishandeling, ieder tot ƒ 10 of 10 dagen; J. B. wegens verzet tot flO of 10 dagen; J. M. als voren tot ƒ 5 of 5 dagen; J. v. R., als voren, tot ƒlO of 10 dagen; 0. J. M. als voren, tot ƒlO of 10 dagen; J. Ph. L. en K. v. A. wegens openbare schennis der eerbaarheid ieder tot 14 dagen. (Al deze veroordeelden wonen te ’s Gravenhage). Ter beschikking der Regeering werd gesteld J. S. alhier, die terechtstond wegens diefstal van ƒ2. Vrijgesproken werd E. M. v. R., alhier, die terechtstond wegens verduistering van rijwielen. Bulletin Rechtszaken
Hooge Raad. Bnrgeri. Kamer. Woensdag 7 April. Pleidooi; C. J. v. T., eischer, adv. jhr. mr. E. N. De Brauw, tegen den burgemeester van Rotterdam, verw., adv, mr. B. Vlielander Hein. Donderdag 8 April. Concl. O. M.: G. A. T., eischer, adv. mr. G. Van Slooten, tegen de Naaml. Venn. Java Petroleum-Mij., verw., adv. mr. W. A. Telders, en tegen de firma M. en Co., medeverw., adv. mr. L. Mesritz. Idem: de Naaml. Venn. „Sucrerie de Ladeuze”, eischeres, adv. mr. M. P. G. Kappeyne van de Coppello, tegen E. D., verw., adv. mr. W. A. Telders. Pleidooi: mr. G. 8., eischer, adv. mr. J. Wolterbeek Muller, tegen E. R. B. S., verw., adv. mr. L. P. Denekamp, en J. A. V., medeverw., adv. mr. L. V. Van Rossem. Idem: mr. H. J. 0. M. A., eischer, adv. mr. J. Limburg, tegen A. v. R., verw., adv. jhr. mr. W. M. De Brauw, en tegen mr. D. H. J. Van M. qq., medeverw., adv. mr. D. Vander Goot. Gerechtshof. Zitting van Woensdag 7 April 1909. Burgerl. Kamer. Pleidooi: H. J. Den 8., app., proc. jhr. mr. J. A. De Ranitz, tegen 1 L. Den 8., geïnt., proc. mr. D. v.d. Goot, 2. A. M., mede-geïnt., proc. mr. O. W. Sipkes. ONDERWIJS Hooger Onderwijs.
Universitaire examens. De heer Paul Enthoven uit Amsterdam is te Gent cum laude gepromoveerd tot doctor in de geneeskunde. Groningen. Doet. ex. Ned. letteren mej. A. A. P. Groenman. Nederl. Schoolmuseum. § De Vereeniging Nederlandseh Schoolmuseum hield jl. Zaterdagavond te Amsterdam een algemeene vergadering onder voorzitterschap van den heer G. Meyer. Deze deelde mede, dat van de gemeenten Haarlem, Rotterdam en Leiden subsidies van ƒ 100 waren ontvangen, terwijl men getracht heeft ook in Den Haag en Utrecht de belangstelling op te wekken voor het museum ten einde subsidies te verkrijgen. Verder heeft men naar middelen uitgezien om op andere wijze dan door het museum zelf de belangstelling voor de Vereeniging op te wekken en daarom is een tentoonstelling van artikelen en hulpmiddelen bij het onderwijs in voorbereiding te Rotterdam, welke van Mei tot half Juni zal worden gehouden. Verder zal de Vereeniging uitzendingen doen naar verschillende steden indien daarvoor gelegenheid bestaat. Het Museum is verrijkt met een collectie insecten van den heer Polak. De Vereeniging is verder van plan in ’t gebouw lezingen te doen houden, waarvan de eerste binnenkort zal plaats hebben. Dr. iB. R. Moll zal dan spreken over: De beteekenis der natuurkunde voor de school en wat op dit gebied in ’t museum valt te genieten. Rekening en verantwoording van den penningmeester werden goedgekeurd. De ontvangsten bedroegen ƒ9318. De heer E. A. H. v.d. Heide, directeur van het museum, deelde voorts mede, dat van den kant der Zeevaartschool was aangedrongen op de oprichting vaneen Zeevaartkundige afdeeling. De proef om bij avond de gelegenheid tot bezoek open te stellen had weinig succes. In 61 avonden zijn er slechts 169 bezoekers geweest. Ten slotte deelde de directeur mede, dat hij zeer veel medewerking had ondervonden van da zijde der Nederlandsche uitgevers, die schoolartikelen voor de tentoonstelling te Rotterdam afstonden en die aanmerkelijke reductie toestonden. SPORT EN SPEL VOETBAL.
Hercule s—Q u i c k. Over het Herculesveld te Utrecht zond Zondagmiddag de zon juist haar felle stralen in de richting vanuit welke een vrij krachtige wind woei. Dat was inde lengte van het veld. Beide partijen hadden dus één factor tegen. Met wind mede ving Hercules den wedstrijd aan zonder Gratama en Brandsma. Begeer speelde daarom aanvallend back. Quick verscheen zonder Snethlage en had op diens plaats Dagevos gesteld. Ondanks den haar nadeeligen wind is Quick onmiddellijk sterker en valt geregeld aan. Daar Welcker evenwel door v.d. Stok en Kröner speciaal inde gaten werd gehouden en de linkerwing het shortpassing veel te langdurig toepaste, bleef aanvankelijk succes uit. Ja zelfs scoorde Hercules het eerst. Vaneen door de Quickverdediging gemisten overzet van linkes krijg Van Dijk den bal vrij, oriënteerde zich even en gaf een prachtschot, waar de Haagsche keeper, ondanks een horizontale sprong naar het leder, het nakijken aan had. Aangevuurd door het vrij talrijk publiek bleef Hercules nog wel eenigen tijd gevaarlijk opbrengen, doch mannetjes als Bosschardt en Otten gaven verder geen pardon. Het spel veranderde nu ineen serie aanvallen der Hagenaars op het Stichtsche doel. Scoren kon niet uitblijven en vrij spoedig achter elkander deponeerde de Quickrechtsbinnen tweemaal den bal voorbij Snellen, beide malen met tamme, doch onhoudbare schoten bekronend een uiterst fraai combinatiespel. In dit stadium moet ook genoemd een prachtvoorzet van Welcker, in razende vaart van de comerlijn met een hoek van 90 graden vlak voor het doel gezet. De grensrechter gaf evenwel reeds „achter”. Zóó bleef de stand tot de panze. Daarna, toen Quick den wind medekreeg, was Hercules vrijwel chronisch inde benauwdheid en had de Quickvoorhoede dikwijls niet te laat geschoten, dan hadden er meer dan nog 2 goals gevallen. Behalve Klicks speelde vrijwel al wat Haagsch was vóór. Het derde punt kwam vaneen prachtig hard schot van den linksbinnen, die vóór de pauze nogal eens een kans had verknoeid. Er spoedig zat no. 4 met een kalmen roller er bij. Daarna werd het een allerslapste vertooning. Eenmaal werden de Herculessen nog gevaarlijk, doch Otten stond pal. Trouwens het moest al vrij scheef loopen als de Utrechtenaren het verder brachten dan Crock. Zoo eindigde de wedstrijd ineen 4—l overwinning voor Quick. De laatste 5 minuten had haar linksbinnen het veld verlaten. Wat het spel betreft bij Quick vertoonde Otten en de achterhoede een zeer tactisch spel, hoewel zijn terugspelen op den keeper dikwijls gevaarlijk hard was. Inde middenlinie was Orock de man en de voorhoede als geheel goed, met een heerlijkj short-passing vooral op en linkervleugel, waar de Utrechtsehe halfback Jong absoluut niets tegen in te brengen had. Welcker kon niet veel doen, daar hij den geheelen wedstrijd door inde gaten werd gehouden en bovendien den uitnemenden middenspeler v.d. Stok als tegenstander had. Bij Hercules was het spel gebroken omdat Begeer niet op de spilplaats stond. Intusschen als back was hij ook uitnemend. Snellen als gewoonlijk goed met een beetje geluk, bv. toen Bosschardt na de pauze een kei tegen den paal loste, die dezen bijna ontwortelde. Inde middenlinie v. dij Stok verreweg de beste en inde voorhoede Van Dijk goed, Haak met een nog ongenezen been weinig presteerend. Stern pour la galerie optredend en dies zonder eenig resultaat- zwoegend en de reserve Faqee Schetter, zoo hij inderdaad gepoogd heeft caricatuurvoetbal te leveren, dén een reuzensucces noteerend. BILJARTEN.
§ Zaterdag en Zondag werd inde bovenzaal van de Groote Club te Amsterdam de jaarlijksche wedstrijd gespeeld tusschen vier leden van de Nieuwe Litteraire Sociëteit alhier en vier . leden van de Groote Club te Amsterdam. Gespeeld werden de volgende partijen: R. Buye—R. v. Lennep 104—150; P. W. Waller—W. Broese van Groenou 150—76; A. H. Schram—P. C. v. Vloten 116—150; A. J. Kupfer—J. M. M. Muller 97—150; Broese—Burge 43—150; Van Lennep—Waller 150—145; Muller—Schram 150—84; Van Vloten—Kupfer 150—147; Burge—Van Vloten 118—150; Schram —Van Lennep 65—150; Waller—Muller 74—150; Kupfer—Broese 150—49; Muller—Bunge 150— 111; Van Lennep—Kupfer 150—123; Broese—Schram 130—150. De uitslag was dat Den Haag overwon met 228 punten voorsprong (Den Haag 2098, Amsterdam 1870). De hoogste moyenne werd gemaakt door den heer Van Lennep met BA4 (Muller 814. Waller 7, Kupfer 614). De hoogste serie was 51, gemaakt door den heer Bunge, Amsterdam, en Muller, Den Haag. SCHIETEN.
Zondag 4 April hield het Vrijwilligerskorps „Wilhelmina” bij het eindigen van het oefenen op de buks een huishoudelijken wedstrijd met de buks op 12 meter afstand, waaraan tevens verbonden was een eerewedstrijd. Uitslag huishoudelijken wedstrijd: le prijs met 92 punten de heer W. B. G. Dorst, 2e pr. met 86 p. de heer J. Kreffer, 3e pr. met 82 p. de heer P. G. Van Roon, 4e pr. met 81 p. de heer J. Mulder, 5e pr. met 80 p. do heer A. Hersche, 6e pr. met 80 p. de heer J. Dirksen. Uitslag eerewedstrijd: le prijs met 92 punten de heer Langbein, 2e pr. met 90 p. de heer H. Zwennes, 3e pr. met 90 p. de heer Kok. De oefeningen met geweer Model ’95 beginnen op 18 April op de vlakte van Waalsdorp. KRACHTSPORT.
De ’s Gravenhaagsche Athletenclub „Hercules" heeft een ouderlingen wedstrijd in worstelen en gewichtheffen gehouden. Eerste prijswinners warén: Gewichtheffen, le afd., L. A. Caron; 2e afd., P. Zuiderwijk. Worstelen, zwaar gewicht, le afd., J. B. v. Vliet, 2e afd., Klarenhuk. Licht geiwicht, le afd., N. Metselaar. Nieuwelingen-afd.: H. Baan. OPENLUCHTSPELEN.
Men schrijft ons: Inde laatste jaren begint bij de voorstanders van lichamelijke ontwikkeling meer en meerde overtuiging veld te winnen, dat met spel alleen de gewenschto alzijdige lichaamsontwikkeling niet kan verkregen worden, dat hiertoe de gymnastiek is aangewezen, doch dat naast de gymnastiek het spel een zeer gewenschto aanvulling geeft. Reeds staat dan ook bij verschillende tumvereenigingen het spel op het program en wordt vanwege den ’s Gravenhaagschen Turnbond geregeld aan de aangesloten vereenigingen de gelegenheid geboden het openluchtspel te beoefenen. Zeer terecht heeft het bestuur van het gewest Zuid-Holland van het N. G. V. het wenschelijk geoordeeld, deze zaak ter hand te nemen. Zooals reed3 in het kort werd medegedeeld, is het eerste der uitgeschreven openluchtspelen gisteren hier ter stede gehouden onder leiding van den heer G. J. Van Tongeren Jr., lid der technische commissie van het gewest Zuid-Holland. Tegenwoordig waren de Vereenigingen Olympia, Oranje en Hellas te ’s Gravenhage, Scbeveningen te Scheveningen, Lycurgus te Leiden, Allebé en Lidhaamsontwikkeling te Delft en Achilles te Rotterdam. Beoefend werden het ballon- en het vuistbalspel, welke spelen door de talrijke aanwezigen met animo werden gespeeld. Het bestuur van het gewest heeft succes gehad met zijn eerste poging, welke als volkomen geslaagd mag worden beschouwd. VEREENIGINGEN
Ohrist. Werkliedenverenigingen Naar De Std. verneemt, is, op initiatief van den heer J. Douwes, een vergadering gehouden van de hoofdbesturen der vakvereenigingen van de Chiist. Werkliedenvereniging „Patrimonium", den Christ. Werkmansbond en „Maarten Luther” om te geraken tot éen Protestantsch© Vereeniging der thans gesepareerd levende vakverenigingen. De voorloopige besprekingen hebben tot resultaat gehad, dat weldra deze fusie kan worden tegemoet gezien. INGEZONDEN STUKKEN MIJ. TOT OPRICHTING EN EXPLOITATIE VAN CREDIETINSTELLINGEN TEGEN DEN WOEKER.
[Voor den inhoud stelt de Redactie zich niet aansp rake! ijk.]
Meer en meer blijkt dat, ter daadwerkelijke bestrijding van den woeker, de oprichting van pandjeshuizen dringend noodzakelijk is. Onze Maatschappij verspreidt thans circulaires, ten einde het benoodigde kapitaal te krijgen om te ’s Gravenhage daarmede een begin te kunnen maken. Zij vertrouwt op den steun van allen, wien het waarachtig belang der minst met aardsche goederen bedeelden ter harte gaat. Ten einde een ieder in staat te stellen ons werk te steunen, zijnde aandeelen in het maatschappelijk kapitaal slechts f 10 groot. Dit bedrag kan toch zeker ieder, die de circulaire ontvangt, voor het goede doel missen, vooral als men bedenkt, dat het niet geschonken wordt, maar rente draagt. Dat men dus, indien antwoord op de circulaire gehaald wordt, onze medewerkers niet ongetroost wegzende, maar het inschrijvingsbiljet ingevuld, al is het voor één aandeel, medegeve. Maatschappij tot oprichting en exploitatie van Credietinstellingen tegen den Woeker: E. DEEN, Lid van den Gemeenteraad, Voorzitter. Mr. JOH. J. BELINFANTE, Voorzitter der Nat. Ver. tot bestrijding van den Woeker, Onder-Voorzitter. J. M. MAURY, le Secretaris der Nat. Ver. tot bestrijding van den Woeker, le Secretaris, Groothertoginnelaan 121, ’s Gravenhage. Mr. H. v. GOUDOEVER, advocaat en procureur, 2e Secretaris. W. J. FONTEIN, Kassier en Commissionnair in Effecten, Penningmeester. H. K. KOPPEL Jr., Lid van de Kamer van Koophandel. A. PIETERS. W. ROOD. LIJN 14 EN DE ZôNE-GRENS.
Geachte Redactie! Beleefd verzoek ik u eenige plaatsruimte voor onderstaande regelen. Een paar dagen geleden las ik in uw veelgelezen blad, dat er een adios verzonden was om lijn 14 door te laten loopen naar Statenplein. Mocht dit zijn beslag krijgen, dan zijn wij (wat lijn 8 betreft) misschien doorloopend de dupe. (Bewoners van Scheveningen voorbij de zónegrens.) Nu was mijn vraag of de Tramdirectie ons nu ook niet eens een klein genoegen zou willen doen, om de zónegrens zoo op te heffen dat Haag—Scheveningen wel dubbel tarief blijft, doch er geen verschil meer is tusschen de kaartjes van Haagsche of Sehev. zóne. Daarmee is zoowel het publiek als directie gebaat en is dit wellicht de aanvang tot verbetering. Mochten er onder uw lezers zijn, die hiermede instemmen, zoo is mijn beleefd verzoek of zij zich bij uw Redactie bekend willen maken, om zoodoende het initiatief op te vatten om ook hiervoor een adres op te stellen en in te zenden. U nogmaals dankzeggend voor de verleende plaatsruimte, teekent met de meeste hoog-
achting.
H. EEN NATIONAAL GEVAAR.
Nu de heer Emaats zich nieuwe bewijsgronden tegen mijn stellingen zoekt te verschaffen door het minder juist uitleggen mijner zinnen, wensch ik nog het volgende tegen zijn laatste stuk aan te voeren. Al dadelijk begint de heer Eioamts schrijftaal en spelling met elkander te verwarren, op wier verschil ik toch steeds met nadruk gewezen heb. „Schrijftaal is welbeschouwd net zoo min taal als geschreven noten muziek”, zegt hij, en ik ben het met hem eens, mits welbeschouwd door verkeerd beschouwd vervangen worde. Geschreven noten zijn met spelling te vergelijken, en niet anders. En evenals het inden grond der zaak onverschillig is op welke wijze de muziek op het papier wordt vastgelegd, is ook de spelling mn ondergeschikt belang, zoodat ik kortheidshalve de quaesties, die daarmede in verhand staan, zal laten rusten. Tegen de vereenvoudigde spelling heb ik dan ook niet" zulke groote bezwaren als tegen de vereenvoudigde schrijftaal. Dit alles heb ik reeds meer betoogd, doch de heer Emants wil mij telkens in die stelling terug lokken, wijl hij zich daar sterker gevoelt. Kenmerkend is alweer de VTaag die mij gesteld wordt: in welke kringen ik de z.g. archaïstische vormen gehoord heb. Moet men dan aan de taal, die onze beste schrijvers, ook da heer Emants zelve, in hun werken gebruiken, zoo maar alle reden van bestaan ontzeggen? Volgens deze redèneering zou men de geheele dichtkunst moeiten afschaffen, wijl het nooit voorkomt, dat een neergedrukte oi verblijde ziel zich in eenige honderden verzen uit. Zoo zou men het persoonlijk voornaamwoord g ij uit de schrijftaal moeten verbannen, ais nooit inde omgangstaal voorkomende. Dat de spreektaal de schrijftaal omlaag zou halen, noemt de heer Emants „het gewone praatje”, zonder nochtans daartegen iets anders in to brengen dan de vergelijking met het portret, die ook alweer op die verwarring van schrijftaal met spelling berust. Dit verschil moge oorspronkelijk, toen men begon Hollandsch te schrijven, niet bestaan hebben; thans staan wij voor het feit, dat de spreektaal afgesleten en verarmd is, terwijl vele kostbare overblijfselen bewaard zijn in wat wij nu schrijftaal noemen. Het is dua verkeerd de schrijftaal een afbeelding der spreektaal te noemen; zij ia meer. De vereenvoudigers willen er echter een portret van maken, haar dus verlagen en 'hiertegen is het, dat ik opkom. Nu wil de heer Emants zich wel van de zaak afmaken, door mij naar de spraakmakende gemeente te verwijzen, doch hij zal het met mij eens zijn, dat wij ons door niets of niemand tót slechter schrijven mogen laten dwingen, zelfs niet dooreen spraakmakende gemeente Wij kunnen die dus bij onze red©- neeringen verwaarloozen, en hebben eenvoudig te bedenken, dat onze beste schrijvers en dichters van vroeger en heden gevoeld en toegepast hebben, dat voor krachtigen, correcten, lenigen stijl een kwistig gebruik der buigingsvormen veelal een vereisohte is. De Statenbijbel, Hooft’s Historiën doch het is onnoodig voorbeelden aan te halen, daar de heer Emants zijn eigen werken in dit verband genoemd heeft. Ten slotte nog een woord over _ de andere talen. Het kan aan mijn „onduidelijkheid” liggen, dat de heer Emants „the father’s house” met „vaders hui3" vergelijkt, wat lang niet hetzelfde is. Hij gelieve dan in plaats van dit voorbeeld te lezen: „the body’s wounda”. Ik wilde zeggen, dat het Engelsch zonder geslachten toch een buigingsvorm voor den genitieus heeft, dien wij zouden moeten derven. De uitdrukkingen „moeders lieveling” enz., die de beer Emants aanhaalt en bedoelt, wijzen weer op een verwarring tusschen enkele vormen en een geheel systeem, waarop ik reeds in mijn vorig stuk wees. Voorts heb DS niet gezegd, dat het Fransch onbeholpen is, zooals den heer Emants bij herlezing blijken zal. Hoogst verrassend was voor mij de vraag, of wiji, om de eigenschappen der Nederlandsche taal te leesten kennen, bv. Kloos’ verialing van Cyrano de Bergerac zullen aanbalen. Wis en zeker! Ineen spraakkunst of woordenboek dor Nederlandsche taal moet men Vondel’s vertaling van Virgilius evenzeer aanhalen als zijn Lucifer; beiden behooren tot da Nederlandsche Letterkunde. Zoo zouden de beoefenaars der Latijnsche taal uiterst verheugd zijn, al3 de vertaling der Odyssee door Livius Andronicns eens voor den dag kwame. Doch met dat al: wie zegt mij, dat het Fransch en het Eb gelach niet nog mooier zouden zijn, het eerste als het de buigingsvormen, de tweede als het de geslachten in eere gehouden bad! Mogen deze ophelderingen mijn geaehtea' tegenstander er toe brengen, mij beter recht te doen wedervaren.
S. W. F. MARGADANT. Overzicht van Heyting, Bosle & Gerdes. SUMATRATABAKKEN.
Afloop der eerste drie Inschrijvingen. Tot heden Raming oogst verkocht pn. pn. ets. Deli Maatschappij ...... 62590 6573 193 Senembah 19000 3513 170 Batoe Mandi 1345 103 171 Nieuwe Asahan 13700 1578 73 Langikat Tabak 3435 333 116 Bindjey Tabak . 6860 1236 235 Krapoh 23t0 991 130 Amsterdam Serdang ... 4695 ’ 353 111 Amsterdam Deli 12135 4757 155 Padang Tabak 2300 — 96 Deli Batavia 16265 '&t* – 166 United Lankat 11000 2530 247 Sumatra Cultuur 4110 720 140 Soengei Bedjankar 1070 483 75 Amsterd. Langkat ...... 6475 1997 210 Rotterd. Deli 7750 1728 167 Serdang Tabak 6755 1649 89 Holl. Sumatra 2500 762 140 Rott. Asahan 1585 138 85 De 4e inschrijving heeft plaats op 8 April. P.S. Een vergelijking van deze opbrengsten met die van 1908 komt ons minder goed voor, want oogst 1907 was slecht. Ook gaat een vergelijking met oogsten 1905 en 1906 o.i. niet goed op, want die waren buitengewoon goed. Beter lijkt ons een vergelijking met oogst 1904. Financieel en Economisch Nieuws
Naaml. Vennootschappen. Met het jongste no. van de St.-Ct. zijn verzonden de statuten der volgende naamlooze vennootschappen: Utrechtsche Machinefabriek voorheen J, Scheuermann & Co., te Utrecht; Petroleum-Maatschappij „Boekit Lintang”, te Amsterdam ; Schroefsleepstoomboot-Mij. „Barbera", te Dordrecht; Schroefsleepstoomboot-Mij. „Barbera II", te Dordrecht; „Nassau-Bergen", Maatschappij tot exploitatie van hotels en café-restaurants, te Bergen (prov. NooTd-Holland); Landbouw-Mij. „Kandanghauer”, te Amsterdam; Stuwadoor-Mij. voorh. Brandjes, Dalmeijer en Rogier, te Rotterdam; Gasglühlichtwerke „Universum” (Gasgloeilichtfabricatie „Universum”), te Venlo; Ontginning-Mij. „De Hunneheide", te Utrecht; Lettergieterij Amsterdam, voorh. N. Tetterode, te Amsterdam; Archangelsche Hout Export-Mij. voorh. O. Hoogendijk Jr., te Hilversum; Mij. Rijnschip „Maasstroom 32”, te Rotterdam; Nederlandsche Sleepdienst-Mij. (Société néerlandaise de remorquage), te Amsterdam. 4 pCts. leening stad Go t hen burg. De hoeren Hambro and Son, te Londen, stellen de inschrijving open op een 4 pCta, geldleening, groot £ 881.000, ten laste dex stad Gothenburg. De koers van inschrijving is pari. Het provenu der leening zal in hoofdzaak strekken tot bestrijding der kosten van havenwerken en voor de uitbreiding der werken voor electriciteit en waterleiding. Guayaqnil & Quito Spoorweg. De Council of foreign bondlholdeni heeft van de Banoo Oomercial y Agricola bericht ontvangen, dat zij D. 37.673 aan de heeren Glyn, Mills, Currie & Go. geremitteerd heeft op rekening van den dienst der geldleening van die Guayaquil & Quito Spoorwegmij. Underground Electric Rallway Company of London, Ltd. Naar Reuter verneemt, is de heer Wzn. Barclay Parsons, eerste adviseerend ingenieur der Interborough Rapid Transit Cy. te New-York en die esnige jaren geleden door de Brits-che regeering was aangezocht zijn diensten als adviseerend Ingenieur beschikbaar te stellen voor de Koninklijke Commissie, belast met het onderzoek van de verkeersmiddelen te Londen, gekozen tot directeur van de Underground Railways Cy- of London. Ook de hh. Colonel Millard Hunsiker, oud-vertegenwoordiger voor Engeland van de United States Steel Cy. en W. C. Burton, lid van de sp-oorweg-aannemersfirma J. G. White & Co. Ltd., zijn tot leden van de directie der Underground Company gekozen. Financiën van Uruguay. Volgens een telegram van de London & River Plat» Bank te Montevideo heeft deze Instelling D. 335.000 ontvangen, zijnde de 45 pCt. van de douanerechten van Uruguay over de halve maand, geëindigd 31 Maart jl., van welk bedrag D. 102.600 aan de regeering van Uruguay betaald is en £ 49.500 is overgemaakt aan de firma Glyn, Mills, Currie & Cy. voor den dienst der S'/a pCts. schuld van Uruguay. Dezelfde firma heeft van de genoemde bank te Montevideo telegraphisdh bericht ontvangen, dat aan haar per mail een remise is overgemoaJkt van £ 8730 voor den dienst der 5 pCts. leening van Uruguay van 1896. Nieuwe emissiën. Naar de Frf. Ztg. meent te weten, zal het Duitsche Rijik 300 millioen Mark en Pruisen 600 mill. M. moeten opnemen. Omtrent het tijdstip van uitgifte en den rentevoet der nieuwe leeningen verkeert men echter nog in het onzekere. Bij de ruimte der geldmarkt schijnt er geen bezwaar te bestaan, voorloopig nog inde behoeften te voorzien door tijdelijke voorschotten. Ten aanzien van den rentevoet wordt het niet waarschijnlijk geacht, dat die oogenblikkelijk lager dan 4 pCt. zal kunnen worden gesteld. SPOORWEG-ONTVANGSTEN.
Anatolisehe Spoorweg. Week geëindigd 18 Maart fr. 122.960, meet fr. 15.031; totaal sedert 1 Jan. 1909 fr. 1.106.140, minder fr. 75.187. Grand Trunk of Canada. Week geëindigd 31 Maart 1909: Grand Trunk proper vermeerd. £ 14.075. Canada Atlantic vermeerd. £ 2832. Grand Trunk Western vermindering £ 2181. Detroit Grand Haven & Milwaukee vermeerd. £ 2747. Totale vermeerdering £ 17.473. Advertentie
Ingezonden lededeelingen Prijs 50 Cent per resrel. Foulard – »*» ■ | n- „Henneberg- Rohe Bast- Y AiraA 8 pde” ,in allen Chiné -öölQü Schotten – «ollt ins Haus. Muster umgehend StiieafaM. HEMBERG, ZÜ'RICH
n i tit in Hotel Lou',ois- J jl IJ I li' Square Louvois (Opéra) f U KI I \ Geopend in November 1 illliük/ *9UB. ®en van de elegantste en modernste hotels van Parijs.
