| Extraordinaire Haerlemſe |  |
No. 35.
|
VRANCKRYCK.
ST. Malo den 18 Auguſti. Op het advys, dat de Zee-Rovers in Weſt-Indien de Schepen, van de Honduras komende, hebben geattacqueert, ſegt men, ſal onſen Koning eenige Oorlog-ſchepen derwaerts ſenden, omme gemelde Rovers, ſoo veel mogelijck is, te dempen.
Parijs den 27 Auguſtus. Men werpt tegenwoordigh van onſe kant Bomben by daegh in Algiers, ſonder eenige vrees of gevaer, ’t welck oock veel veyliger is als by nacht. Drie Slaven hebben de Brandt in een van onſe Branders geſtoocken, en ſoude het oock weynig geſcheelt hebben, of onſe geheele Armade ſoude in die gelegentheyt verongeluckt zijn: een van de Slaven is in ’t Vuur van deſe Brander geworpen, de tweede heeft ſig met ſwemmen geſalveert, en de derde ſal met 4 Galeyen van een getrocken werden. Men heeft noch 4000 Bomben en andere Munitien aen Monſr. du Queſne geſonden. Onſe Stinck-potten hebben het effect, dat men daer van verwachte, niet gedaen, alſoo de Stadt als bebolwerckt is: in de Straten, die ſeer naeuw zijn, zijn de Huyſen meeſt gedemolieert: wel 150 van onſe Slaven, die te Landewaert waren, wanneer de andere overgegeven wierden, zijn door die van binnen gemaſſacreert. Buskruyt en Kogels mancqueren aen die van binnen, ſoo dat ſy ſoo ſterck niet meer ſchieten, als voor deſen; ſy laden ſelfs haer Stucken Geſchut met de ſtucken van onſe Bomben, die daer in geſchooten werden. Men heeft noch een Schip, behalvens de 3 daer van geſegt is, van haer in de gront geſchooten.
Parijs den 27 Auguſtus. Men heeft de Werck luyden aan de Haven van Ambleteuſe verdubbelt, door dien men deſelve op het alderſpoedigſte geperfectioneert en klaer ſoeckt te hebben. Tot Abbeville werden veele Muſquetten, Kogels en Lonten gereet gemaeckt. Den Courier van den Paus Buratini is over 5 dagen alhier gearriveert; men ſegt, dat hy volkomen ſatisfactie wegens de Regalien, 2 Cardinaels Hoeden, en andere dingen, mede gebracht heeft, op conditie, dat ſijn Majeſteyt met den Keyſer in een Ligue ſoude treden, om de Turcken den Oorlog aen te doen; indien ſulcks waer is, ſal het groote blijdſchap veroorſaken, maer men ſal daer van noch de confirmatie moeten afwachten, alſo de meeſte dit niet willen geloven. Den Nuntius van den Paus heeft op de aenkomst van deſen Courier by den Coning een particuliere Audientie gehad, en is op ſijn Majeſteyts koſten 3 dagen lang getracteert; waer na hy ſijn publijcke Intreede deede, en door den Prince van Liſlebonne als extraordinaris Nuntius van den Paus wiert geintroduceert. Op Dingsdag heeft den ſelven Nuntius aen ſijn Majeſteyt de gewyde Luyeren voor den Hertog van Bourgondien gepreſenteert, en wiert hy alsdoen door gem. Prince mede opgehaelt. De reden, waerom men geſegt heeft, dat den Koning den 30 alhier ſoude komen, is, om dat men meent, dat ſijn Majeſteyt alsdan na Vlaenderen ſal gaen, indien Spangien geen ſatisfactie geeft; doch veele willen, dat den Spaenſſen Ambaſſadeur tegenwoordig volmacht heeft, om over ’t een en ’t ander te handelen: Den Dauphin ſal, ſoo dit voorvalt, in Vlaenderen als Generaliſſimus commanderen, en Monſieur als Luytenant Generael onder hem hebben: daer zijn tegenwoordig 60000 Man ſchoone en welgemonteerde Troupen daer omtrent vaerdig, doch de mouvementen werden op verſcheyde Plaetſen gemaeckt; men hoort echter noch van geenige Blocquade, alſo de ordres van Monſr. de Louvois verwacht werden: Deſen Miniſter, voorleden Woensdag uyt de Krijgsraedt ſcheydende, ging met ſijn Commiſen alleen, om de ordres, die men vaſtgeſtelt heeft, te expediëren. Den Dauphijn ſal in de Dienſten, die tot Notre Dame, St. Denis, en op andere Plaetſen, ſullen geſchieden, aſſiſteren; hy ſal oock niet meer als 5 a 6 dagen in ſijn Voyagie blyven. Monſr. Colbert is van ’t Colijcq ſoo indiſpooſt geweeſt, dat men genootſaeckt is geworden, om hem te doen Aderlaten.
Parijs den 27 Augusti. Men ſpreeckt by-na niet anders als van de aenſtaende Reyſe na Vlaenderen: de Capiteynen van de Bombardiers en Grenadiers, gelijck oock den Wage meeſter Generael van de Armee zijn reeds derwaerts vertrocken, en de Troupen marcheren ſeer ſterck na die kant, waer uyt ſommige beſluyten, dat ’t wel eenige Plaets mocht gelden. Daer gaen 9000 Man na Languedocq en Daufiné, op het advys, dat eenige van de Gereformeerde Religie op Plaetſen gepredickt hebben, waer de Oeffeninge van deſelve Religie al voor 15 Jaren verboden is geweeſt, en dat ſy oock de Gardes van den Intendant en Grooten Provooſt niet wel bejegent hebben. De laetſte Brieven van Perpignan brengen mede, dat in Rouſſillion veele Karren met Geldt zijn gekomen, ſoo om de Troupen te betalen, als de Wercken en Fortificatien daer mede voort te ſetten, en dat alle de Werck-luyden, die tot Perpignan waren, ordre hadden gekregen, om tot Mont-Louys te gaen arbeyden. Den Hertog de la Ferté, ſigh van ſijn Schulden willende ontſlaen, heeft het ſchoone Huys van ſijn Vader, den overleden Marſchalck de la Ferté, verkocht, alſchoon hy daer by veel verlieſt; en om dat hy met ſijn Gemalinne niet meer in tweedracht ſoude leven, heeft hy met haer geaccordeert, omme in Redde en Goederen van den anderen te ſcheyden. Den Pauſſelijcken Nuntius heeft met het overleveren van de gewyde Luyeren oock een Brevet van den Paus aen den Koning gegeven, waer in den ſelven aen den Koning yverig verſoekt, dat hy aen den Keyſer een prompt Secours tegens de Turcken wil geven; daer in wert maer alleen in generale Termen van de Differenten, die den Paus met ſijn Majeſteyt heeft, geſproocken. Aenſtaende Dingsdag ſullen den Dauphijn, Monſieur en Madame alhier komen; men ſeght, dat den eersten in ’t Paleys van de Thuilleries ſal gaen logeren, en dat hy met haer Koninckl. Hoogheden op Donderdag na St. Denijs ſal gaen, om in de Dienſt, die daer voor de Koninginne gedaen ſal werden, te aſſisteren. Het Parlement, de Raden van ’t Hof des Aydes, de Kamer van Reeckeningen, het Hof van de Munt, het Chaſtelet, en die van deſe Stadt ſullen ſig by deſe Ceremonie mede aldaer bevinden. Den Koningh ſal haer alle tracteren, ten welcken eynde aldaer 12 Tafels ſullen zijn; op die van ’t Parlement alleen ſullen 80 Schotelen weſen, en op de andere na proportie. Sijn Majeſteyt ſal aenſtaende Vrydagh mede alle de uytheemſſe Miniſters tracteren. Den Dauphijn ſal den Hertogh van Bourgondien tot Verſailles gaen beſien, en nae dat hy den Dienſt tot Noſtre Dame bygewoont heeft, met haerKonincklijcke Hoogheden weder na Fontainebleau keeren.
ENGELANT, &c
Edenburg den 19 Auguſti. Op giſteren is aen de Ooſt-zyde van de Marckt alhier een Theater, met koſtelijcke Tapijtſeryen voorſien, opgerecht; daer op quam ten 12 uren de Magiſtraet en den Raed van de Stadt uyt het Raedhuys, hebbende voor haer 2 Trompetters, de groote Scepter, en des Stadts Swaert, ’t welck door 2 Mannen gedragen wiert: De Magiſtraet aldus op het Theater gekomen zijnde, ſoo verſcheen daer oock Lyon, Koning der Wapenen, de Klerck van den Raet, 9 Heraulten met haer Gevolg, en 4 Trompetters, welcke de Magiſtraet groeteden, ’t welck gedaen zijnde, ſoo wiert ’er een Proclamatie gepubliceert, wegens de wonderlijke voorſienigheyt van den Almachtigen God, in ’t ontdecken van de verraderlijcke en ſchrickelijke Conſpiratie, door Phanatijken, Attheiſten en Republicanen voorgenomen, om ſijn Majeſteyts Leven te benemen; met bevel, dat tegens den 19 September een Danck dag ſoude werden gehouden, om Godt de Heere over deſe ontdecking te dancken, en om proſperiteyt voor ſijn Majeſteyt en ’t Gouvernement te bidden, gelijck oock, dat alle Predikanten Sondags te voren van haer Predick-ſtoelen des Conings Declaratien ſouden af leeſen. Op giſteren is den Aerts-Biſſchop van St. Andrews alhier gearriveert. Eenige Kooplieden, die voor den Raedt geciteert zijn geweeſt, om een Eed, wegens ’t inbrengen van verboden Goederen, te doen, hebben ſig ſoo wel gedefendeert, dat zy tot deſen dag daer van ontſlagen zijn geworden.
Londen den 27 Auguſti. Voorleden Donderdag zijn 3 of 4 van de Hooft-Quakers in ſijn Majeſteyts preſentie gebracht, en hebben deſelve doenmaels een Addres overgegeven, in ’t welck zy ſijn Majeſteyt congratuleerden, over ſijn geluckige verloſſinge van ’t laetſte Complot, en verſochten, dat zy vryheyt mochten hebben, om haer publijcke By-eenkomſten te exerceren, doch ’t ſelve wiert afgeſlagen. Van daeg is Weſtlock, die tot Exon geſaiſeert is, herwaerts gebracht. Den Lord Howard van Eſtrick heeft nu een Warrant van ſijn Pardon bekomen, en Keeling, zijnde een van d’eerſte, die de Conspiratie ontdeckt heeft, heeft by den Coningh geobtineert, dat een van ſijn Geburen, die mede in deſe Conſpiratie was geconcerneert, gepardonneert is. Eenen Mr. Shiphard, zijnde een Dienaer van den Lord Schaftsbury, is voor een Committe van den Raedt geëxamineert, en heeft een volkomen ontdecking van ’t Complot gedaen, oock ’t geene geſegt, dat den Advocaet Weſt hadde vergeten. Sijn Majeſteyt ſal met het geheele Hof over 14 dagen van Windſor na Wincheſter gaen, en daer omtrent 5 Weken blyven, waer nae hy weder na Withal ſal keeren, om de Winter daer over te blyven, als hebbende ſijn Reſolutie, om na de Weſtkant ter Zee te gaen, verandert. In ’t Collegie tot Wincheſter wert tegens ſijn Majeſteyts komſt alle preparatie gemaeckt, alſoo des Conings Huys, dat daer gebout werdt, noch niet voltoyt is. ’t Geheele Hof is over de Dood van de Koninginne van Vrankrijck in den Rouw. Den Lord Mayor heeft de Artillery-Compagnie op voorleden Dingsdagh getracteert. De Hertoginne van Monmouth is gereſolveert, om, ſoo haeſt als haer indiſpoſitie ſulcks ſal toelaten, na Schotlandt te gaen.
Londen den 27 Auguſti. Men ſegt, dat den Raetsheer Pritchard van Grayes-in tot Sergeant van de Wet gemaeckt ſal werden. Mr. Randolph, die met het Quo Warranto tegens de Charter van de Colonie van Nieuw Engelandt heen gaet, heeft mede een particuliere ordre, om de Magiſtraet van dat Landt te verbieden, om eenige van de Rebellen, die in ſijn Majeſteyts Proclamatien zijn gementioneert, te beſchermen. Een Schots Predicant, wegens de Conſpiratie in Kent geſaiſeert zijnde, is hier in de Stadt gebracht, en in de bewaring van een Meſſenger geſtelt. Deſe morgen ten 2 uren is hier in Bel In in Carterlane een brant ontſtaen, welcke dat Huys in 2 uren t’eenemael geconsumeert heeft, ſonder dat men meer als 50 Ponden aen waerde daer uyt heeft konnen bergen; hoe deſe Brandt toegekomen is, weet men niet, maer men gelooft, dat het door onvoorſichtigheyt is geſchiedt.
Londen den 27 Auguſti. Den Grave van Sunderlandt is tot Lord Luytenant van ’t Graafſchap van Warwich, in de plaets van den Grave van Conway; verkoren, doch alleenlijck, gedurende
