| 8 | INLEIDING |
oudheid bevatten zoo veel verscheidenheid van stoffen, zulk eene talrijkheid van schitterende daaden, of zijn zoo leerzaam door de menigte van uitmuntende voorbeelden. Allerleie regeeringsvormen gaven haare onderscheidene gedaante aan het bestuur des rijks; allerleie natien vermengden het eigene van hun land met dat van hunne overwinnaars, dan deed eigene grootheid, dan eene onverzadelijke eerzucht, dan weder zuivere vaderlandsmin in eenen Veldheer, de legervaanen van den Staat rollen boven de hardnekkigste, bedrevenste, en dreigendste vijanden. Het gevoel van eigene grootheid, als burger van dezen Staat, de onuitbluschbaare zucht, om denzelven te vermeerderen, maakten elken Romein, van den grootsten tot den kleensten, een belangrijk wezen, en vervulden de gedenkboeken van dat Volk met tafereelen, wier verhevenheid al, wat grootsch, wat edel en heldhaftig is, tot nog toe den alles uitdrukkende naam van Romeinsche stukken doet dragen.
Welke geschiedboeken kan de man van smaak, die de bezigheden van zijn ambt, beroep of handel vervangen wil met een onderhoudende lezing, tot dat oogmerk geschik-
