Pagina:TDKGM 01.077 (3 2) Koleksi dari Perpustakaan Museum Tamansiswa Dewantara Kirti Griya.pdf/2

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

4

er van bewust worden, dat zij iets meer kunnen zijn en worden dan zij tot dusverre vermoed hadden, en dientengevolge aanspraak beginnen te maken op een eenigszins andere waardeering en behandeling dan hun tot dusver ten deel viel. En dit niet alleen van de zijde der Europeanen, maar zeer bepaaldelijk ook van de zijde hunner eigen landgenooten, die als hoofden over hen gesteld zijn.

Ook in oeconomischen en politieken zin is een zekeren ontwaking niet te miskennen. Grieven tegen de onder Europeesche leiding gedreven landbouwindustrie, tegen grootere of kleinere vexaties, tegen onwettig of onoordeelkundig optreden van bestuur en politie, en tegen allerlei lasten en plichten, grieven die ook vroeger wel bestonden doch latent bleven, komen thans meer en meer tot uiting, worden thans dieper gevoeld, naar mate de bevolking over dergelijke zaken leert nadenken en naar mate de scherpe kanten, hetzij door de pers, hetzij door onderlinge gedachtenwisseling, meer naar voren gebracht worden.

Deze ontwaking van het zelfbewustzijn bij den Inlander behoeft geen grond op te leveren voor wantrouwen en bezorgdheid; integendeel: zij moet worden beschouwd als het eerste resultaat van de sedert jaren gedane pogingen tot opheffing van den Inlander, als de onmisbare eerste stap in de richting der ontwikkeling.

Maar daartegenover zal - wil tusschen Overheid en onderdanen niet een noodlottige verwijdering ontstaan - het Bestuur in al zijn vertakkingen ter dege de oogen moeten openen voor alle symptomen van die ontwaking. Eenerzijds, om de buitensporigheden, waarmede zulk een jonge beweging licht gepaard gaat, aanstonds te kunnen tegengaan, anderzijds - en hierop moge thans vooral worden gewezen -, om elke rechtmatige aanleiding tot ontevredenheid en ontstemming ten spoedigste weg te nemen. Aan alle bestaande grieven, aan alle geuite klachten welke niet aanstonds ongegrond blijken, zal nauwlettend aandacht