Pagina:Atlas-leerboek-1913.pdf/7

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

Meer. Een meer is een aanzienlijke plas zoet of zout water, rondom door land omgeven.

Moeras. Een moeras is een stilstaand water, dat den grond nauwelijks bedekt.


Golf. Eene golf is een deel van de zee, dat diep in het land dringt. Eene baai is eene kleine golf.

Zeečngte. Zeeëngte. Eene zeeëngte is een zeearm, die twee landen scheidt en twee zeeën of gedeelten van zeeën verbindt. Sommige zeeëngten worden nauw, kanaal of straat geheeten.

III. - STAATKUNDIGE VERDEELINGEN.

Plaatsen. De woningen der menschen staan zelden Vervan elkander meestal vormen zij groepen, die volgens hunne grootte den naam dragen van gehucht, dorp, vlek of stad. Een gehucht is eene kleine groep huizen, die van eene grootere verwijderd ligt. Een dorp is eene grootere verzameling huizen, die door boeren, landbouwers en handwerkslieden bewoond worden. Een vlek is een groot dorp. Eene stad is een groot vlek, met regelmatige en geplaveide straten. Men vindt er openbare pleinen, schoone gebouwen en rijke magazijnen. De wijken er van, die rondom de stad liggen, worden soms voorsteden genoemd. - De gemeente. Eene gemeente is eene plaats, waar- van de bewoners hetzelfde bestuur hebben.

Het gemeentebestuur bestaat uit de volgende overheden: den burgemeester, de schepenen en den gemeenteraad. De burge- meester wordt benoemd door den Koning; de schepenen worden verkozen door den gemeenteraad en de leden van den gemeen- teraad door de gemeentekiezers. De ambtenaren der gemeente zijn de gemeentesecretaris, de gemeenteontvanger en de commissaris van politie of de veldwachter. De gemeenteoverheden vergaderen in het gemeentehuis of stadhuis, een gebouw dat aan de gemeente toebehoort. Deze bezit ook scholen en een kerkhof; vele gemeenten bezitten daar- bij nog gemeentegrond en gemeentebosschen. ledere gemeente heeft haar grondgebied, wiens grenzen haar scheiden van de naburige gemeenten.

Het kanton. Verscheidene gemeenten vereenigd vormen een kanton.

Het rechterlijk kanton wordt gevormd door de gemeenten, die van een zelfde vredegerecht afhangen. De vrederechter zetelt in de rechtbank voor eenvoudige politie- zaken of in het vredegerecht. De plaats waar die rechtbank gevestigd is, is de hoofdplaats van het rechterlijk kanton. Het arrondissement. Een arrondissement wordt gevormd door de vereeniging van verscheidene kantons. Er zijn rechterlijke arrondissementen en bestuurlijke arrondissementen. In de hoofdplaats van het rechterlijk arrondissement zetelt de rechtbank van eersten aanleg voor burgerlijke en boetstrat- felijke zaken. Aan het hoofd van het bestuurlijk arrondis- sement staat een arrondissementscommissaris, die belast is met het toezicht over het goed bestuur der gemeenten.

De provincie. Verschillende arrondissementen vereenigd vormen eene provincie.

ledere provincie wordt bestuurd door eenen gouverneur, die den Koning vertegenwoordigt. Hij wordt bijgestaan door de bestendige deputatie: deze bestaat uit zes leden, door de provinciale raadsleden uit hun midden verkozen. De provinciale raad bestaat uit een zeker getal leden, die in de verschillende kantons der provincie verkozen worden. De stad, waar de overheden der provincie zetelen, is de hoofdplaats der provincie.

Het koninkrijk. België is een koninkrijk; het bestaat uit negen provinciën. Te Brussel, de hoofdstad van het land, verblijft de Koning en zetelt de Regeering. Daar komen de Wetgevende Kamers bijeen. Deze zijn: de Senaat en de Kamer van Volksvertegen- woordigers.