-mot en dat er verder leemten en zwakheden in dit stukje zijn, die niemand mij vergen kan zelve op te sommen, En zoo ik het ditmaal heb trachten te verdedigen tegen de aanvallen der critiek, was het alleen, omdat zij uitgingen minder van een litterarisch standpunt, dan van zekere politieke antipathiën, waarover wij in een voorwoord hebben uitgeweid. Het is om dezelfde oorzaak dat ik heb te spreken over Van Cuyck.
Allereerst heeft men van dezen geoordeeld — in tegenstelling van hetgeen ik had gemeend — dat het niet was van de dingen, die men moest voortzeggen. Gelukkig vind ik — behalve in mijne eigene overtuiging, en de instemming van vrienden, wier goedkeuring voor mij veelbeteekenend is — voor mijn gevoelen en handelwijze in dezen, steun bij een vreemdeling, wien men bezwaarlijk zal kunnen verdenken van deelgenootschap aan onze tegenwoordige politieke en kerkelijke partijschappen, en wiens uitspraken al zoo wel eenig gezag zullen hebben: Mr.Lothrop Motley, in zijn historisch werk: The rise of the Dutch Republic.
Nadat hij eene uitvoerige voorstelling heeft gegeven van de ijzingwekkende gruwelen en gruweldaden, in den vorm van justitie gepleegd tegen personen, die geene andere schuld hadden, dan dat zij zich niet aan consciëntiedwang hadden willen onderwerpen — in één woord, nadat hij eene reeks van schetsen had gegeven van die soort, als wij leverden in Van Cuyck besluit hij op de volgende wijze: »Are these things related merely to excite superfluous horror? Are the sufferings of these obscure Christians beneath. the dignity of History? is it not better to deal with murder and oppression in the abstract, without entering into trivial détails? The answer is, that these things ARE the history of the Netherlands at this epoch; that this hideous détails furnish the causes of that immense movement, out of which a great republic was born and all ancient tyranny destroyed " [1] Zoo moet het ons Hollanders
- ↑ Worden deze dingen alleen verhaald om nutteloos afgrijzen te wekken? Is het lijden van deze weinig bekende Christenen beneden de waardigheid der geschiedenis? Is het niet beter met moord en verdrukking in het algemeene te handelen, zonder in triviale bijzonderheden te treden? Het antwoord is, dat deze dingen zijn de geschiedenis der Nederlanden in dat tijdperk;
