ophouden, Maar zeer waarschijnlijk is het, dat de aanzienlijke Franschen, die over Vlissingen naar Holland reisden, ook Westhoven hebben aangedaan, om met Pierre l’Oyseleur kennis te maken, of die kennismaking te hernieuwen en zich met den ouden raadsman van Willem I over de zaken van staat en oorlog te onderhouden, om niet al te vreemd en groen te staan tegenover de zeer netelige en ingewikkelde kwestiën, die er met de vertegenwoordigers der Geünieerde Provinciën te verhandelen waren; ook wellicht om brieven van aanbeveling te verkrijgen voor Maurits, of berichten over te brengen, die aan dezen moesten worden medegedeeld. Zoo verklaar ik mij ten minste zijne kennismaking met den gezant Buzenval, reeds in het jaar; 1588, toen de Mornay du Plessis, de innigste vriend van Hendrik IV, aan delen (Buzenval) schreef: »Vous faites bien de tenir correspondance étroite avec mr. de Villiers. Vous savez si je l’ai toujours loué el quidem non parve, les dons qu’il a de Dieu, Et il m’est aisé d’aimer ceux que j’estime.
De man op wien door zulk een personage aan een vertegenwoordiger van den Koning zoo ernstig en dringend werd gewezen, kon geen onverschillige zijn voor en, ondanks de afzondering waarin hij leefde, niet vergeten worden door diegenen zijner landgenooten, die de partij van Hendrik IV waren toegedaan in een tijd, toen er nog zooveel onvastheid heerschte omtrent diens rechten en zooveel strijd tusschen de verschillende partijen. Dus is ook de klacht van Louise te verklaren, dat de Koning zulk een trouwen dienaar in de Villiers had verloren. Toch was het haar gemaal geweest, dien hij als bij voorkeur had gediend en geëerd. Had hij wellicht voorzien wat komen moest, en wat ook werkelijk gebeurde tot groote smart en teleurstelling van al zijne geloofsgenooten, die op Hendrik IV als op den sterksten steunpilaar des geloofs hadden gebouwd — zijn terugkeer tot de Roomsche Kerk? Zoo hij uit des Konings karakter of uit den drang der omstandigheden, die den stap geboden, dien overgang had voorgevoeld, de grieve werd hem gespaard om het fait accompli te beleven.
Na het bezoek van de Prinses weduwe ziek geworden, wellicht reeds ongesteld toen zij het bracht, ontsliep hij tusschen 24 of 25 November. In het oudste doodboek der stad Middelburg is aangeteekend:
