HET BEGINSEL VAN DE AFSCHEIDING Ook is het hier de geschikte plaats iets te zeggen met betrekking tot het tweede deel van den titel aan den kop van dit hoofdstuk geplaatst. De tegenstanders van de Afscheiding, van de evangelischen, de vrij- zinnigen, tot de confessioneelen toe, spreken het liefst van Separatie en van Separatisten. ) Ook van gereformeerde zijde wordt deze benaming wel gebruikt; soms in afwisseling, dan van Scheiding sprekende, en later weer van Separatie. Bij onze tegenstanders geschiedt dit met opzet; misschien moet ik met het oog op anderen zeggen, uit overtuiging, „wijl verkeerde namen uitermate verwarrend werken op kerkelijk gebied." ") Het komt zelfs voor dat men aan predikanten die dienen in de Gerefor- meerde Kerken adresseert: aan N.N., afgescheiden predikant te X. ³) We willen aannemen dat hier niet de lust tot plagen parten speelt, maar de overtuiging, dat de naam: de Gereformeerde Kerken in Nederland, wederrechtelijk door ons wordt gedragen. 9) Van onze zijde gezien schuilt in den naam Afgescheidenen geen scheld- naam, integendeel! Niet dat wij den naam, waaronder wij bij de regeering bekend staan, zouden willen inruilen tegen Afgescheidenen of Doleerenden, gelijk men in deze zelfde kringen meent ons te moeten aanduiden. Natuurlijk niet! Wij zijn dankbaar, dat naar Gods voorzienig bestel bij de naamsverandering onzer kerken, na de vereeniging in 1892, de Hooge Regeering, t.w. de radicale minister van justitie Smitt, er geen bezwaar tegen had, dat wij onder den naam van de Gereformeerde Kerken in Nederland, van toen af zouden bekend staan, want ons gold dit een zeer groot beginsel. ¹⁰) 560 Echter als tweeden naam mag men ons gerust Afgescheidenen noemen of Doleerenden. Immers deze namen herinneren levendig aan de eenerzijds droeve, maar ook anderzijds goede dagen der beide reformaties van de vorige eeuw. De Cock en de zijnen hebben zich, zeer bewust van wat zij deden, afgescheiden van de in hun oog valsche kerk; zij zijn uitgetreden uit het verband van de genootschapskerk, nadat zij reeds drie jaren lang hadden gedoleerd over den toestand waarin de Ned. Herv. Kerk verkeerde, gedoleerd, maar niet in doffe berusting. Men schrijve gerust sine of cum ira et studio Afgescheidenen, alleen men wete zoodoende af te wijken van de goede gewoonte iemand aan te spreken met den naam waarmede hij naar 's lands wetten te boek staat. Echter ik weiger te gelooven dat het enkel uit onnadenkendheid zoude zijn of ook zonder beweging des gemoeds, als men van de Afscheiding spreekt als van de Separatie en van de Afgescheidenen als van Separatisten. Dan maakt de toon de muziek, in dit geval een geluid als van gebroken snaren, een geluid waarbij de ondertoon krassend is. Afscheiding is een bijbelsch begrip!") De vaders der Afscheiding waren overtuigd te handelen naar den eisch van Gods Woord; ze drongen er met
