Het is niet meer van onzen tijd om van ’t eene seizoen tot het andere op een zelfde plek te vertoeven, als men anders kan. De rijke lieden, en wie anders dan deze kunnen kasteelen bewonen, worden voortdurend door reislust geprikkeld; alles werkt mee om dien prikkel te versterken en er aan toe te geven. Het reizen is geen last meer maar een lust. Stoombooten en spoortreinen voeren snel en gemakkelijk naar elke landstreek, naar elke beroemde badplaats, naar elke merkwaardige hoofd- of handelsstad, die de bevoorrechten der aarde aantrekt. Men heeft niet eens meer noodig zich tot Europa te beperken. Het Suez-kanaal lokt naar Egypte. In Algerië — maar een uitstapje als men eens in het Zuiden is — vindt men Fransche comfort bij zuivere en zuidelijke lucht, Waarom zou men zich tot Parijs en Londen bepalen, waarom de reuzensteden, die Amerika te zien geeft, niet met eigen oogen gaan bewonderen, nadat men er toe uitgelokt is door photographische afbeeldingen en beschrijvingen? Een toertje naar het verre Westen is waarlijk zoo’n zaak niet. Indiën — hoe is het reeds nader gebracht door stoomschepen en mailbooten — ja zelfs een reis rondom de wereld kan als een pleiziertocht worden ondernomen, al behoeft het juist niet te gaan in tachtig dagen. Waarom toch zou men, nu de middelen er toe voorhanden zijn, niet voldoen aan die zucht tot verplaatsing op grooter of kleiner schaal? Waarom zou men verroesten en verachteren, als men met de arendswieken der stoomkracht kan uitvliegen naar ruimer sferen, naar milder luchtstreek? En waarom dan nog bezwaard te blijven met het oude uilennest, dat men niet meer bewoont, dat steeds onbewoonbaarder wordt, waar men niet meer naar omkijkt, en dat alleen maar bestaat als lastpost op het budget? Reizen, hoe gemakkelijk ook, is kostbaar , die hindernis moet uit den weg geruimd, een kooper, die plan heeft het te bewonen, wordt niet licht gevonden, men kan er niet op wachten als men zelf weg wil — de publieke verkoop is het eenig doeltreffend middel; — daarop heeft de slooper gewacht, die met roofvogel-instinct te vinden is waar het aas hem aanlokt en… zoo vallen de kasteelen, als zij niet blijven staan om roemloos in puin te storten.
Maar de schuld ligt niet alleen, niet het meest aan den hedendaagschen reislust — zij ligt bovenal in den drang der omstandigheden die naar de groote steden heenvoeren — aan de
