niet dan na een bepaald bevel. Later wilde Karel beproeven, of hij het kind kon liefhebben. Nu zoude hij het liever versmoren dan omarmen. Dit was de uitkomst van dat gesprek, en de bevelen, die Bertmann medekreeg, Met ongeschokte volharding en moed volvoerde hij, zooals wij weten, het koene waagstuk, te gevaarlijker vooral, daar voor Maria’s bloedverwanten het bestaan van hunnen kleinen neef geen geheim meer was, en ieder hunner een scherp oog hield op dit belangwekkende wicht. Maar Philips van Bourgondië die trouw wacht had gehouden bij Maria’s kind, toen zij zelve het verliet, wantrouwde de al te hartstochtelijke belangstelling der overigen. Een eerste mislukte aanslag deed Bertmann in zijne handen vallen. Menschen, die goede bedoelingen hebben, omsluieren die niet al te dicht: de Gelderschman zag in den Bourgondischen Heer geenen vijand van zijnen meester en eenen welmeenend bloedverwant van het kind. Hij schroomde niet iets van zijnen last mede te deelen, en Philips, die het vaderhart meende te herkennen in die poging van Karel om zich meester te maken van zijn kind, wilde haar ondersteunen en tot eene goede uitkomst brengen; toen meende Bertmann hem alles te moeten zeggen, de bittere smart van zijnen Heer, zijne billijke gramschap en zijnen rechtvaardigen eisch. Van toen af had hij eenen heimelijken bondgenoot in den Prins, die zijnen voormaligen vriend dien laatsten dienst nog gaarne bewees, en zoo gelukte de onderneming dan ook volkomen.
Hier hecht de verdere geschiedenis van Paul zich vast aan Bertmann’s verhaal, waarop wij verwijzen; slechts wete men, dat de Geldersche krijgsman, in wiens bewaring het reliekdoosje met het bijgevoegde geschrift van Pater Gervaes was overgegeven, het zijner zuster als den grootsten schat van zijn pleegkind had toevertrouwd, en de Graaf van Mansfeld sprak waarheid, toen hij zeide het kind gevonden te hebben, verlaten in een uitgeplunderd dorp, de reliekdoos tusschen de kleederen geborgen. Het perkament was verloren geraakt; maar de Gravin, in de vaste overtuiging, dat dit pand haar pleegkind eenmaal nuttig kon zijn, had het zijner oplettendheid aanbevolen.
