Pagina:Bosboom-Toussaint, Het huis Lauernesse (1885).pdf/337

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

Die plechtige aankondiging van zoo gewichtig een feit werd niet met de sprekende verrassing van den eersten schrik ontvangen; ze was hun ook niet meer nieuw. Paul had er hen van onderricht: aan dit sterven had hij zijne vrijheid te danken.

Niet enkel de geest des Bisschops had zich neergebogen onder de hartkwetsende grieve van den Gelderschen en Overijsselschen oorlog; ook zijn lichaam begon te lijden onder de spijt en ergernis. Tot in Zeeland, in zijne Heerlijkheid Sommelsdijk, tot in Vlaanderen toe, had hij bij wijlen zijn verachterd gebied ontvlucht, om het jammer en bet verval van het geteisterd Oversticht minder nabij te zijn, om niet dagelijks te hooren, hoe Gelderland spotte met Utrecht, hoe Frankrijk hulptroepen aanvoerde tegen Oostenrijk, en bovenal, hoe Karel van Egmond zijn voordeel deed met den onspoed van Philips van Bourgondië Maar altijd toch vond hij zich verplicht op nieuw terug te keeren tot het landschap zijner heerschappij; het ware te ongehoord wreed en onvoegzaam geweest, Utrecht zoo gansch verweesd te laten in zoo bange tijden. Zoo sloot hij zich dan op in zijn geliefd slot Duurstede, en, wij weten het, hij vertoefde er sinds Maart.

In de jeugd geeft het ongeluk veerkracht, en aanval wekt op tot wederstand, en de moed wast aan in de mate van het verlies, in de mate van het gevaar; maar zóó niet in den vergevorderden leeftijd; de tegenspoed onderwijst dien alleen moedeloosheid en neerslachtigheid; het is alsof deze den moeielijken kamp schuwt, die hij weet dat slechts eene kortstondige zege brengt; deze vlijt zich liever neder in matte lijdzaamheid, dan nog. eens met kracht den arm op te heffen tot het werk; deze wijkt veel liever achteruit, ter zijde, naar beneden, dan door een moedig voorwaarts te beproeven, wat er nog te winnen zou zijn geweest, en zoo, ondanks dit wegschuilen voor het onheil, het onheil toch tot hem komt, en omsingelt en van nabij. bespringt, sluit hij liever de oogen en wendt het hoofd af om het niet te zien, en verstompt zich en zoekt bedwelming en afleiding, in plaats van ten minste kalm en wel beraden naar een laatste redmiddel om te zien. Zóó was het, dat Philips van Bourgondië in navolging van sommigen, die