Pagina:Bosboom-Toussaint, Het huis Lauernesse (1885).pdf/503

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

beiden genoegzaam gesterkt waren tot de moeielijke pelgrimsreis in de stille pastorie van Odijk, onder den veiligen schut der gastvrijheid van den pastoor, eenen kweekeling van die Deventersche school, die zoo menig waardig lid had gegeven aan de Nederlandsche Geestelijkheid, toen bracht Vader Boudewijn zelf hen over de grenzen van het wereldlijk Utrechtsch gebied; te Culemborg kenden ze vele geloofsvrienden en hoopten er hulp en raad te vinden, om Gelderland door te trekken zonder ongelegenheid! de wapenstilstand tusschen Holland en Gelder bevorderde hun oogmerk; hoewel men wist, dat de Heer van Gelderland »de ketters nicht liden en vilde in sijnen lande,” was er toch hoop, dat in deze tijden van slechte waakzaamheid twee doortrekkende vreemdelingen, die zelve geenen aanstoot meenden te geven, zijner aandacht konden ontgaan, en zijn Land was wel zeker de eenvoudigste weg naar Duitsch grondgebied. Niet slechts was de Jonkvrouw van Lauernesse, die men te Culemborg kende als »de vrome edelvrouw van Utrecht,” er welkom met haren vriend, maar zelfs vond zij er sommigen harer vrienden reisvaardig en besloten den tocht met haar mede te maken. Bij de zwakheid van Paul en hare eigene hulpeloosheid, was haar deze vermeerdering van gezelschap welkom; alleen griefde haar de aanleiding. Vrees voor vervolging dreef hen weg van den geboortegrond, en dat uit dat Culemborg, waar men tot hiertoe de verdraagzaamheid had geoefend als eene noodwendige burgerdeugd, waar de predikatiën der Evangelischen in het heimelijk waren toegelaten en begunstigd, ten spijt van wie het anders wilde; dat kwam, omdat de verdraagzaamheid wederkeerig moet zijn, zal zij standhouden; omdat, zoo de Roomschgezinden lijdzaam het prediken van Lutheraansche leerstellingen hadden gedragen, het aan de Lutheranen ware geweest, om diezelfde vredelievendheid niet te verzaken, waar het de geliefkoosde gevoelens der eersten gold. Dat hadden zij niet gedaan; dat had vooral de nieuwe prediker niet gedaan, die sinds kort zijn verblijf in de stad had genomen en die, niet meer tevreden met in de heimelijke, vergadering zijne broeders te stichten, op de openbare marktplaatsen de andersdenkenden, meer