anders dan de overtuiging brengen in zijn gemoed, dat er waarheden zijn, die meerder zijn dan het leven, en belangen, waaraan alle anderen moeten worden onderschikt. Meer nog; hij zelf had den kerker doorgestaan in die bange dagen; over zijn eigen hoofd had eene wijle het zwaard gehangen, reeds door zoovele halzen gegaan in zijne familie; en had Maria’s mededoogen hem om zijne jonkheid gespaard, het was toch niet geweest om eenige openlijke daad van verzaking der leer, die hij als de zijne had beleden. En dat was zeker veel in de hachelijke dagen van bloody Mary!
Men zal mij voorwerpen, dat hij zich heeft weten in te vleien in de gunst van den bigot-katholieken Filips II, den gemaal van Maria, en men kan zich die gunst niet denken zonder verloochening van de protestantsche geloofsbegrippen; maar vooreerst heeft zich Filips in Engeland weleens den beschermer getoond, van wie hij in Spanje zonder aarzeling zijne auto-da-fé’s had laten bestijgen, en ten andere, mocht de afhankelijke jonge edelman uit nooddwang die begrippen eene poos verbergen in zijn binnenste, versmoord werden zij er niet, en moesten zij zelfs toenemen in kracht en in warmte, in evenredigheid van den geheimen strijd, waartoe zij opwekten. Elisabeth ook had tegelijktijdig den kelk der vervolging gedronken, en het had haar gevormd tot hetgeen de omstandigheden haar later maakten: de heldin van het protestantisme; en toch dachten hij en zij op het punt van godsvereering minder eenstemmig dan men het uit zulke oorzaken onderstellen zoude. Wij spreken nog niet eens van Elisabeth’s geheime toeneiging tot sommige vormen van het Katholicisme; maar de Prinses Elisabeth Tudor was Koningin geworden, en had als Koningin hare denkbeelden gewijzigd naar de belangen van een troon; dat had Leycester niet behoeven te doen, en dat had hij in zijn hart nooit goedgekeurd. Zij had zich moeten handhaven als opperhoofd eener kerk, hij kon als eenvoudig leek ijveren voor de waarde van sommige leerstukken, en die vasthouden met alle macht; zoo was zij rekkelijk geworden, waar hij streng had willen zijn; zoo had zij vervolgd, waar hij had willen beschermen, en reeds hebben wij het gezegd, hoe hij hare vervolging verlamd had, waar hij konde, en hoe hij opgericht had gehouden zooveel hij durfde, waar zij bezig was neer te drukken. Maar wij weten het, hij bezat niet
