Pagina:De Ilias van Homeros - Carel Vosmaer (1880).pdf/17

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

VII


van Leontius Pilatus en Laurentius Valla; van Andreas Divus in 1537; dan in het Italiaansch het 1e boek der Ilias door Francesco Gussano, Venetië 1543; en allengs meer en meer.

Ik kan niet aanwijzen van waar de eerste berichten over Homeros in het Westen en Noordwesten van Europa gedurende de middeneeuwen verspreid werden. Waarschijnlijk putte men uit latijnsche bronnen, uittreksels en omschrijvingen, b.v. het uit de 4e of 5e eeuw stammende Epitome Iliados Homericae, 1075 verzen groot; want er is geen spoor van vertaling van den tekst zelven.

Geene boekdrukkunst had het noch mogelijk gemaakt, tot het laatst der 15e eeuw, den tekst in het Westen te verspreiden. Handschriften waren overal zeldzaam en daar schier onbekend.

Alleen de sage, die onbekende onzichtbare dichtgeest, die op den adem der lucht voorttrilt, wier weefsels als de glanzige herfstdraden zweven over het land, die de volksdichten maakt en van tijd tot tijd zich de weelde van eenen dichter, eene enkele maal van een genie veroorlooft, had de namen der trojaansche en achaïsche helden overgeleverd, in gestalte en kleeding der ridders.

Hoe de zaadjes kiemden en opwiessen, komen wij zelden te weten.

Uit dit sagentijdperk dagteekent in Frankrijk het gedicht van Troje’s verwoesting door Benoit de Saint Maure (12e eeuw).

In Duitschland, der Trojanischer Krieg van Konrad von Würzburg, het zelfde van Wolfram, het Liet von Troye door Herbort von Fritslar.

De nederlandsche middeneeuwsche dichters ontleenden hunne homerische stof aan fransche bronnen.

Uit de 13e eeuw hebben wij Seger Dieregodgaf, van der Trojanen oorlog; voorts De trojaansche oorlog van Maerlant, die „Omeruse den goooten clerc” noemt.

Hoe onze middeneeuwsche dichters zich de helden der Achaiërs en Trojers voorstelden, in welken stijl en geest zij hen deden optreden, toone een voorbeeld uit Seger’s zang getiteld: Dits ’t Paerlement van Troyen:

Hector sat op een ors van prise
Dat hi hadde in menich lant
Gheproeft, ende geduerech vant
Hine const noit gemaken moede.
Diere cleder ende goede
Haddi aen, roc ende sorcoet
Van eenen dieren samite roet,
Wel gewracht royele,
Daer in van goude lionele,
Al gevoedert met ermine
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Mijn her Achilles voer Hector besien,
Op een spaens ors van prise.

Niet dieper ging de kennis van de homerische wereld in een gedrukt boek van 1512 (by mi Willem Vosterman): Die destructie van de stad Troye, hoe si lestwerf ghedestrueert was van den Grieken, ende die schone amoureusheyt van Troylus ende der schoonder Briseda, Calcas (NB.) dochter die een verrader was.


Door de boekdrukkunst trad de beoefening van Homeros in een ander tijdperk; nu kreeg men eindelijk den tekst in handen.

De eerste maal werd de geheele Homeros gedrukt te Florence in 1488 [1] Het is een van die schoone monumenten der vroegere drukpers, op zwaar folio-papier geprent met fijne karaktervolle typen. Dezen volgden de keurige drukken der Aldi in 1517,

  1. Uitgaaf van Demetrius Chalcondyles.