Articúlen ter onderhandeling met de Bosch Neegers van Boven Sarameca en Suriname, 1762

Articúlen ter onderhandeling met de Bosch Neegers van Boven Sarameca en Suriname (1762) door Overheden

Archiefstuk betreffende de Onderhandelingen die in 1762 in Suriname plaatshadden tussen het koloniale gouvernement en de Saramaccaners.
Nationaal Archief, verzameling Sociëteit van Suriname, archiefnummer 1.05.03, inventarisnummer 317

[ 1 ] Articulen ter onderhandeling met de
Bosch Neegers van Boven Sarameca en Suriname
Articul 1
De voorsz: Boschneegers van boven Saramera en Suriname, sullen met
Vergiffenisse van al
het gepasseerde erkent worden voor Vrije lieden, mits sij nimmer of noijt meer vijandlijkheeden pleegen
teegen de Blanke, het sij Christenen of jooden, gelijk ook de vrije Indiaanen hier inne begreepen sijn.
2.
Alle haare dorpen sullen sij moeten aanwijsen, en soo er dorpen sijn ’t sij van Neegers of Indiaanen,
die met hun in Vriendschap leeven of Correspondentie hebben sullen sij die aanwijsen en tot de vreede
overhaalen, of deselve helpen distrueeren.
3.
Sij sullen blijven woonen daar sij nu sijn, en so sij souden willen van Woonplaats veranderen, sullen sij
daarvan alvoorens kennisse moeten geeven en daarop eerst de approbatie van de Regeering deezer
lande afwagten.
4.
Sij sullen opgeeven wie haar Opperhoofden sijn en bij afsterven of veranderen Eerst kennesse moe
ten geeven, wie in de plaats komt, om van de Regeering geapprobeert en erkent te worden.
5.
Sij sullen alle slaven die seedert de onderhandeling van Vreede, door de besending van die agter
Auha bij haar begonnen, overleeveren sonder eenige agterhoudinge en voorts int vervolg alle slaven
die bij haar koome of die sij koomen te vangen het geene sij sonder eenig ondersoek of Conneventien
sullen doen, ten eersten welbewaart afsenden bij den Heer Gouverneur, en waarvoor aan haar sal wer
den betaald van ƒ 10 tot 50, na mate der ver of naebijhijt der plaatse daar sij die súllen vangen
en súllen die weerom gebragte slaven na welgevallen des Blanken met de Dood of anders nae
Exigentie gestraft werden, dat indien eijnde niet sal moogen voorgewent worden dat de slaaven die bij
hún koomen het hebben gedaan uijt hoofde van mishandelingen van hun Meesteren of anderen dewijl
de Regeeringen hier alleen toekomt daarover kennis te neemen
6.
Sij sullen onder geen protext hoe genaemt, eenige slaven bij haar moogen houden, met aanneemin
ge om alle en een ijder onder hen groot of klijn die sulx sou derven onderneemen, of deese
Vreede in eenige manier te Contravenieeren, ten eerste tot de uijtgaave te dwingen en behoorlijk te
straffen, ook des noods, toestaen, in gevalle sulx door eenig opperhoofd mogt gedaan worden, en
dat sij die niet ten eerste en wel uijterlijk binnen een Maand konden dwingen, dat de Blanken
bij hún Coomen met een Commando om doder daartoe te noodsaeken en te straffen also de sulke
die eenige slaeven verbergen súllen gehouden worden als breekers van de Vreede en van haar
Vrijhijt vervallen, in welken gevalle sij sig met de Blanken sullen moeten voegen en deselve
trouwelijk adsisteeren in alles.
7.
Sodra sij van den Heer Gouverneur of Regeering alhier kennisse krijgen van eenige desertie
van slaven, sullen sij ten eerster daarop uijtgaan, om die te vangen en teegen de premie in
voege voorsz: uijt leeveren.
8.
sij sullen ook in cas van Muijterij van slaven of van buijtenlandsche Vijand, ten eerste
daarvan verwittigt sijnde alle Assistentie doen, sullen de hun opperhoofd sorge, dat in
sulken

In de kantlijn:

Art: 1.
sijn te vreede en beloove naete
koome, stiptelijk

Art: 2.
sijn meede te vreede en eeenet [?] aan.

Art: 3.
C sijn te Vreede en neeme sulx
aan nate koomen.

Art: 4: Beloove sulx na tekoome

Art: 5.
sijn te Vreede, en beloove meede
stigtelijk nae te koome ten
volle

Art: 6.
Neeme meede aan

Art: 7.
Neeme meede aan

Art: 8.
Meede aengenoomen en sijn
[ 2 ] sulken gevalle de gevraagde Manschappen geleevert worde ter Plaatse en onder de Ordres
van die geene die door den Heer Gouverneur oft Gouverneur en Raaden sullen aangeweesen worden
en in alle voorvallende ocurrisien de Blanke te adsisteeren, en ten meeste nutte te sijn, ook ingevalle de
BoschNeegers van Agter Auka of haar sogenaamde Mapara Neegers, onse slaaven mogten op houden
of anders de Vreede mogte breeke, en de Blanken overlast doen, sullen sij de Blanke assisteeren;
om deselve daartoe te dwingen.

9/
In kas van noodsakelijkhijd zullen sij 5 of 6 van de haare moogen herwards zenden, waartoe
haar een teeken om te kunnen Passeeren sal gegeeven worden, welk sij ten eersten en direct bij den Heer
Gouverneur sullen addresseeren, sonder sig ergens, buijten Permissie te moogen op houden
sonder dat er meerder te gelijk sullen moogen koomen, ten waare het noodig mogt sijn tot escortee-
ringe van weg gelopene slaven, in welken gevalle aan haar de Premie prompt sal worden
betaald, sonder dat men gehouden sul sijn hen kost of onderhoud te geeven.

10.
Sij sullen alle Jaare tot 50 in getal mogen afkoomen, aan de kant van Sarameca tot aan de
Creecq Arwatticabo of Wanica of aan de kant van Suriname tot an Victoria met alle soorten
van Vee, hout, Coutjaaren, Cattoen of andere goederen om aldaar te negotieeren, dog soo sij eenige goederen
aan Param=b of elders sullen willen senden, sullen sij niet sterker dan 8 of 10 teffens moogen
afkoomen, en daarvan alsmeede van haar negotie of goederen ten eersten bij haar aankomst kennisse
geeven aan den Heer Gouverneur, dog sullen des avonds na Agt uure niet moogen op straat sijn,
om niet voor slaven aengesien en moeijlijkhijd te ontmoeten, gelijk sij ook alhier met geen
messen of geweer langs straat sulle moogen gaen.

11.
Sij sullen gehouden weesen de Blanken alle respect te bewijsen Even als andere vrij gemaakte alhier
en ingevalle van different met eenige Blanken, of dat kan eenig quaad of mollest word aan gedaan sul
sen sij gehouden weesen hunne klagten te brengen bij den Heer Gouverneur die na Exigentie van saken
het selve sul laten ondersoeken, en regd weedervaaren, gelijk sij ook gehouden sullen sijn te straffen
alle de sodanige onder hun die Eenig quaad of mollest koome te plegen, selfs tot de Dood straffen
toe, en deselve des noods aan de Blanken overleeveren, voor al die ijets koomen te doen teegen de-
ze accoord of tot verbreeking des Vreede, gelijk de Blanke ook bevoegt zijn omme alle die van
hen bij de Blanke pexeeren te vangen & te straffen.

12
Sij sullen nooijt met die van agter Auka een Particuliere Vreede buijten kennis van de blan
ke maken nog deselve in eenig geval hoe ook mog te zijn teegens de Blanke Assistentie
tedoen.

13. Tot bevestiging van deese Vreede word haar toegestaan het geen sij gewagt hebben, en hun
geaccordeert is van gereedschappen & a, volgens de Lijst hierbij gevoegd, waarteegen sij
van hunne sijde tot meerder verseekering zullen overleeveren Vier Gijselaers alle eijge kin-
deren van Opperhoofde, gelijk sij ook deese Vreede op de solemneilste wijse sullen moeten
besweeren, in welken eed ook sal begreepen worden dat de overteleveren Gijselars weesent=
lijk

in de kantlijn

te vreede sig te vervoege en
de order van sijn Exell. en den
Hove ten allen tijde te Obe-
dieeren.

Art: 9.
sijn hier meede te vreeden

Art 10.
sijn hier meede vergenoeg maar seg-
gen sij de Rivier aan Serameca
selde bevaaren sulle; weegens
na 8 uure over straat te gaan
vraage dat sulx hun so wel
als aan de Toekane mag ge-
permitteert werde, en vrage om
me aanteekend van ’t land te mooge
hebbe, om gedistingeert te werde
an de andere vrije slaven.

Art: 11.
sijn gewillig nate koomen.

Art: 12.
Beloove sulx te doen.

Art: 13.
Benne berijd de gevragde
Gijselaar te geeven in alles
na te koomen en te doen.
Verclaaren en bevestigen het
met hunne gewoonelijke Eed.
[ 3 ] -lijk eijge kinderen van Opperhoofden sijn, met de benaming derselve als meede bij welke
vrouw die gebeelt sijn, sullende alle de Opperhoofden die nut kunnen koomen die andere
die koomen moete magtigen om de Vreede te sluijten en te beledigen, die gehouden sullen sijn
alle de name der dorpen en opperhoofden op te geeven, en ook te sweeren dat er geen meer of andere sijn,
ofwel op te geeve, welke niet meer in de Vreede treede, die sij sullen moeten dartoe dwingen
of uijtroeijen, sullende de gevangene die sij krijgen /: buijten onse weggelopene slaven / aan
ons mogen verkoopen .

14.

Sullen sij gehouden weesen die goederen die hun tot present sullen gegeven worden van Victoria
te haalen.

13.

De vijff of ses neegers die nog onder hun sijn, en Picolet en andere hebben helpen vermoorde
of int Complot sijn getreeden, aan ons ter discretien over te leeveren tegen de ordinaire Premie
dock soo sulx niet kon Preisgeeven, dan vast te stellen dat die neegers bij hun als slaven
gehouden worden, sonder hier te koomen.
NB: Te trag sooveel mogelijk afte dingen ’t geene van kruijd looden snaphanen, op fun
dament dat sijt niet noodig hebben, en wij met de andere qualijk sijn gevaaren, ten minsten dat
sij het aan ons moete laten, om na dat sij sig welgedrage hun daarvan te geeven: en liever
ander goed in Plaats, als dobbelsteen, Catoen Etc.

Op den 19 September 1762 heeft den Eerste ondergeschreevene als afgesondene, en gequalificeerd
van den Weled: Gestr. Heer Gouverneur deeze Colonie Suriname den Heer Wigbold Crommelin en de
Edele Achtb. Heeren Raden van Politie en Crimineele Justitie der opgemelde Colonie om met de
Boschneegers van Sarameca op de voorenstaende articulen van Vreede te negotieeren na diferse
Conventie met deselve daerop gearresteert verbleeven en geaccordeert in voege bij ider artivul staat
gespecificeerd aller op de approbatien en notificatien van opgem: Hove en vervolgens in presentie van
de drie ondergesz: alle deselve porinten in der voege de gearresteerd zijn duijdelijk voor gehouden
aan de onserstaende Elff present sijnde Opperhoofden of derselver Representanten die alle ver-
klaard hebben alsoo met den Eersten ondergeteekende te weesen verbleven daar meede volkoome
genoege te neemen en berijd te zijn, daarop een Eeuwige Vreede te sweeren gelijk sij sulx ook op
hunne wijse hebben gedaan

Zijnde gemelde OpperhoOfde de volgende

Darie de Opperhoofd van alle,
Abini Sijn navolger en afgesante
Coffij zjn afgesante Tanier
Lamotte zijn afgesante
Aloetoe present
Abraham sijn afgesante Quamina,
Elija of Quakoe present.
Prima Zijn afgesante Acupo
Maconde Gouvernante van de tou Vingas, haar afgesante meede een toufingas hiet Afoenger
Cabriate & Atama present.
Jantije Acoerie Twee afgesante Alonima en Pianga.

In de kantlijn

geen meerde dorpen en Op-
perhoofde te hebbe als
sij reeds hebbe opgegeven

Art: 14.

„Sijn berijd sulx te doen, als
het ander niet en kan

Art. 15

Beloove gem.: slaave nooijt
aan’t fort, of onder het oog
van een blanke te late koomen
en onderhune als slaven te
houden

Insteere kruijd en loot en
snaphaane te moge hebben
[ 4 ]Moesienga en afgesante Tanlije
Op den 20 daaran volgende hebben de gem: Opperhoofden aan den Eerste ondergeteekende
overgeleeverd Vier Gijselaars met naame
Darien Cojo Cimbar Dosoe

Egter verklaard dat het geene Eijg soonen maar naebestaende van de Opperhoofde zijn
en dat zij die in’t vervolg teegen Eijge kinderen van Opperhoofden súllen uijtwisselen
waarna de presenten van goederen aan hen sijn overgeleeverd ook die voor de dorpen van
Parake Opperhoofd Zamzam & Matijara Opperhoofd Christoffel die absent sijn
gebleeven weegens oneenighijd met de andere en is door de gem: present sijnde aange
-noomen omme de Opperhoofde meede in de vreede te doen treeden, en door hen doen beswee
ren waarna zij aan deselve hun aandeel der presente ook súlle overgeeven dog in geval
le die daarin niet wilde treede daarvan kennis te súlle geeven, en hen als vijanden
konden beoorloogd en tot de Vreede te dwingen

Alle ’t welke wij te oorkonde bij deezen op onsen Eed certificeeren en betuijgen
/: waren get:/ Louis Nepveú, I: C: Dorig en Ioh. Dan: Ritter Sergeant.