beweegt zonder mij? Ik moest hem zoover laten gaan, opdat de maatregelen konden genomen worden, die ik mij hier” — en hij wees op een der stukken, die hij uit het pakket nam — heb laten voorschrijven.
»Hoe! de bevelen, die men ons uit Brussel toezendt, worden dus door u voorbereid?
»Zou ik ze anders uitvoeren? Maar lees deze, en gij zult zien, hoe het noodig is, dat dergelijke harde middelen schijnbaar onmiddellijk uitgaan van den Koning.”
Adriaan las, met eene verwondering, waarin zich zichtbare ontzetting mengde. Daarop zag hij Ximenès aan met een onwil, die tevergeefs met zijne vereering streed, en eindelijk riep hij uit:
»Gij zijt een groot man, Kardinaal Ximenès! waarlijk, gij moest Paus zijn geworden.
»Het ware misschien goed geweest voor de Christenheid en voor de Kerk; hernam de Regent, »maar, geloof mij, ook hier ben ik op mijne plaats.”
En wel had hij gelijk, te zeggen, dat hij op zijne plaats was. Een vluchtige blik op Spanje en op hem zelven zal ons bewijzen, hoe hij goed stond, waar hij was.
Nooit is zij opgelost, die vraag der geschiedenis, wie het oog van Isabella voorlichtte, toen zij dezen man tot zich riep uit het binnenste van een klooster, op het oogenblik, dat hij terugkeerde van eene kluizenaarsproeve te Castelna; op een oogenblik, dat hij bij zich zelven van alle aardsche grootheid had afstand gedaan. Maar het was bepaald, dat Spanje te dier tijde al de groote mannen zou hebben, die het noodig had. Columbus en Gonsalvo van Cordua, om het uit te breiden; Ximenès, om het overwonnene bijeen te houden en te bevestigen; en het is zeker, dat Torquemada, de biechtvader der Koningin, te laat is gestorven, sinds zij hem zulk een opvolger gaf. Isabella, die dochter van Castilië door de liefde der Castilianen op een troon geplaatst, die ze wel deelen mocht met haar echtgenoot, maar niet aan hem wegschenken, had nauwelijks den monnik van Toledo tot zich opgeheven, of zij ondervond de overmacht van zijn geest; wij erkennen een anderen wil dan een vrouwelijken in de onverbiddelijke strengheid, waarmede de pas overwonnen Mooren tot het Christendom gedwongen
