Pagina:Multatuli - Verspreide stukken - Zesde druk (1879).pdf/111

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd
103
Japansche gesprekken.


geboren uit den omgang tusschen de geslachten. Dit was ook ’t geval by de ganzen die samen hun jongen bewaken. Maar by de ganzen is ’t zoo gebleven, omdat er niemand was die ’t voorschreef. Kortom, o Kami die beminnelyk zyt als ’n echtgenoot der broeiende ganshèn…zyt gy gehuwd?

— Neen, man van tuchtelooze wordingsmanier.

— ’t Doet ’r niet toe, gy dan die beminnelyk wezen zoudt met de gegevens van die gans…de deugd verdween na ’t spreken òver de deugd, zoo als de stilte verdwynt door geschreeuw òver de stilte.

Men maakte deugden, die in de plaats kwamen van deugd. En die gemaakte deugden veranderden met de saizoenen, ja by de week. Wat heden deugd was, werd morgen ondeugd, en omgekeerd. Wie vandaag de deugd omhing van verleden jaar, zou uit de mode wezen, en worden aangezien voor verkeerd geboren. Wie zich kleedt in de deugd van de toekomst, wordt uitgefloten als Wagner’s muziek te Parys. De hoofdzaak is, dat men zich omhangt met de deugden van den dag. Wie dit goed in acht neemt, is modern, deugend, deugdzaam.

Voor jaren, byv. o Kami die zyden stoffen ten-geschenke geeft, voor jaren droeg men geloof in Jupiter, Venus, Vesta, en zulke dingen…zomerstofjes die door dichters geweven werden in de open lucht. Er waren hier-en-daar schoone teekeningen in die weefsels, maar de kleur verschoot in de kou.

Daarop volgde ’n tyd lang een warboel van allerlei andere godsdiensten…

— Ik vroeg je naar deugd, o man die de zaken verwart…ik vroeg naar deugd, en je spreekt van godsdienst

— Ge hebt gelyk, Kami die prins zyt in juistheid van onderscheiding. ’t Was eenmaal hier-en-daar deugd, z’n medemenschen op te eten. Men was daar tégen, en bepaalde dat verbranden beter was…om de vroolykheid. Want vuur geeft licht, o Kami die natuurkunde inzuigt als ’n spons, en licht geeft opgewektheid. Men verbrandde al wat andere deugden had dan menzelf. Op ’t