Album der Natuur/1856/Aardbezieboom
| De aardbezieboom (1856) door Alexander Willem Michiel van Hasselt |
| 'De aardbezieboom,' werd gepubliceerd in Album der Natuur (vijfde jaargang (1856), pp. 134- 135. Dit werk is in het publieke domein. |
DE AARDBEZIEBOOM.
De aardbezieboom (Arbutus Andrachne L.) draagt dezen naam, omdat zijne vruchten, hoewel veel minder smakelijk, echter in uitwendige gedaante veel op aardbeziën gelijken. Het is een altoos groene, kleine boom, die in Dalmatië, de Krim en elders in zuidelijk Europa op rotsigen bodem wast. De helderbruin-roode, in lappen telkens afvallende en daardoor steeds zeer gladde schors, steekt op eene zeer fraaije wijze af bij het glinsterend helder groen der bladen en bij de witte nederhangende bloemtrossen, beladen met fraaije op heidebloemen gelijkende bloemkroonen. Koch zag op zijne reize door de Krim (Die Krim und Odessa, Leipzig 1854, p. 130–131) aan de kalkachtige, zuidelijke kusten van de Krim de overblijfselen van een reusachtig exemplaar van dezen boom, hetwelk, op 1 voet boven den grond, 3 voeten in middellijn dik, doch niet hooger was dan 24 voeten, omdat deze boom waarschijnlijk door de Tartaren aldaar van zijne fraaiste takken beroofd was. Bijna nooit zal men zulke groote exemplaren van dit gewas zien, hetwelk hier te opmerkelijker was, omdat hij slechts in eene kale rotsspleet was vastgehecht, vanwaar hij, omdat hij op deze plek geen genoegzaam voedsel vinden kon, enkele wortels naar eene diepere zandlaag tusschen de rotsen, zelfs tot 40 en 50 voeten diep had uitgeschoten.
Meer algemeen en meer te regt geeft men den naam van aardbezieboom aan Arbutus Unedo, die nog veelvuldiger dan Arbutus Andrachne in onze botanische tuinen voorkomt en in het zuiden van Europa ook meer gebruikt wordt. De op aardbeziën gelijkende bessen van Arb. Unedo zijn aangenaam zuurachtig zoet, doch veroorzaken dronkenschap als men ze in menigte eet. In Spanje heeten deze vruchten, volgens m. willkomm (Agron. Zeitung 1853 p. 614–615) madronnas en worden in September en October in groote hoeveelheid, in korven, op de markten van Cordova en aangrenzende steden van Andalusië ter verkoop aangebragt. In Dal[ 135 ]matië en aangrenzende oorden worden deze vruchten tot het stoken van eene soort van alkohol aangewend en worden daar van dubbel belang gerekend, omdat zij vooral het best slagen in jaren, dat de wijnoogst het slechtst gelukt en zij dus eenigermate eene vergoeding bij het mislukken der druiven geven, daar van genoemden alkohol ook een vrij aanzienlijke uitvoer bestaat.