Bredero/Wilt ghy den Echten-staet

BRUYD-LOFS-GEDICHT.
TER EEREN CORNELIS JANSZOON SCHOONMAN ENDE MARYA ARENTS DE LANGE.

Witl ghy den Echten-staet in vrede staende houwen,
De twist en haer oorsaeck, die moet ghy voor al schouwen.
Waerdighe Bruydegom, gaet voorts u Bruydt wel voor,
Haer deuchdelijck ghemoet sal volghen in u spoor.
Breeckt ghy dijn korselheyt met wijse raet en reden,
Sy sal haer spieg’len dan in u leenighe zeden
En printense in haar hart en leerens’ an haer ziel
Door dag’lijcx oeffnen na, op dat, oft soo gheviel,
Dat eenich mis-verstant van dese wech u leyden,
Sy dan met lijtsaemheyt dat buytje mocht ofbeyden
En swyghen voor een wijl, tot dat d’oploop van ’t bloed
Besaedt is en gestilt, ghelijck ’t onweder doet,
Dat maer een vlaagje duurt, al tiertet opgheblasen
En buldert hevich uyt met roepen en met rasen,
Met stormen, met gheweldt op eenich klip of bergh,
Die sick niet seer en kreunt an al dat woest ghetergh,
Soo sal u brave Bruydt de winden van u Toren
Met een stantvastich hart verduldelijck anhooren.
Doch wildy al te straf beheerschen en ghebien,
Ghy maeckt u licht ghehaat, ghevreest, en seer ontsien,
’t Welck luttel vrientschap baart, maer speurt ghy in u sinnen
Van haer gheliefd’ te zyn, soo moet ghy eerst haer minnen.
Gheeft dy de swackheyt toe van u lieve Mannin,
Soo sal de een jonst de ander brenghen in,
Soo sal sy uyt d’eene deucht veel and’re deuchden vloeyen,
Soo sal de goedheyt Gods u doen In liefden bloeyen,
Soo sal de seghen rijck van voorspoet en van vree
Den Heer u voeren t’huys: God is de liefde mee.
Verschoont uyt liefden dan des anderens ghebrecken,
Maer wildy juyst een saeck of een gul-hertich spreken
Door kloven tot een hayr, versteurt van bloet en breyn,
Soo ist begrijp wel groot, soo is u liefde kleyn
Soo suldy u huys de vrede gantsch verjaghen,
Soo krijghdy in haer stee de tweedracht met haer plaghen
Van ongheluck, van ramp, van laster, quaet-vermoe:
Tot wien de Bulle-back stracx lich sijn fackel toe.
Dus kan ick u gheen goedt, ghelieven, meer aenprijsen,
Als dat ghy wilt u plicht elckanderen bewijsen,
Ghelijck als ghy verstaet uyt’t Goddelijcke woord,
Dat ellick Christen mensch sijn echt-Ghemael behoort.
T’is buyten mijn beroep hier over disch te preecken,
Doch ist my niet verboon somwijls wat goets te spreecken,
Maer hier by jonghe lien besonder by de wijn,
Ten dunckt my waerlijck niet dat het sal willen zyn.
Dies ick my nechtelijck en gantsch eerbiedich keere
Tot u, ons Bruydegom, die in u hoochste eere
In dese Bruylofts-feest nevens u speelknechts sit
En blaackert u in t oogh van’t bastert bruyne git
Van u ghekroonde Bruyt, de welcke ick van varren
Bekranst sie met een krans van tintelende starren:
Haer Maaghdelijcke kroon, wiens goude lovers fijn
Een glans gheeft an het dof en droeve Roosmarijn,
Ghevlochten en gheswiert door het gheswinde sling’ren
Van u speel-maechden schoon haer ted’re, langhe ving’ren.
Ay siet Heer Bruydegom hoe dat de Bruyt al prijckt
En hoe steel-wijs dat sy u syelinghs an-kijckt,
Al loer-ooghent ter sluyck om ’t vollick te bedrieghen,
Dan ’k sie dijn oogen soet wel lockend’ overvlieghen
Met lieffelijcke list. o Minnelijcke vondt!
Hoe snackt haer heete hart, hoe veynst haar wijse mondt.
De Alderliefste lust die ghy ’t saam met verlanghen
Soo dickmael hebt ghewenst in dese staat t’ ontfanghen,
Die blyde tijdt ghenaeckt van u ghewilde wensch,
Die meest begheerde vreucht ter wereldt voor de mensch.
O meer als noem’lijck goedt voor die u recht verkoosen
En bruycken op syn maet! Ick dool, sien ick niet bloosen
De Lely-witte Bruydt; ter Silver-blancke krop
En stijghen anders niet als roode-roosen op,
Die tusschen vel en vleys vast vlammende doordringhen
En schild’ren wangh’ en kaack, ô watte wond’re dinghen
Het dommnelt sich in een, haer effen voor-hooft glat
Heeft van dees hooghe verf een aartjen oock ghevat.
Ick raas in myn verstant in dien men niet kan lesen
Al de bevallicheen in haer aanminnich wesen.
Siet nu de schoonheyt an, die ghy wel seer soo preest,
Doch is haer lichaem schoon, noch schoonder is haer gheest,
Die blinckende steeckt uyt, meer als ick kan versieren
Van d’edelheyt haars ziels bevallighe manieren,
Met deftigheyd bedaart, niet reuckeloos, noch wuft.
Let hoes’ haer woortjens kleynst door ’t seeffje van ’t vernuft
En hoe sy alle dingh ten orber kan besteden,
Tot nootdruft en tot nut, ’t blijckt by d’ervarentheden
En d’ondervindingh selfs, versocht soo menich Jaer
Int raadelijck voorsien, waer het van noode waer.
Vergheeftet mijn Vrouw-Bruydt al gae ick niet beschryven
U deuchden teenemael die onghenoemt noch blijven
Door overvloedt van stof of door ghebreck van kunst,
Mits ick my niet ghenoegh na grootheyt van mijn gunst.
    Speel-meysjes! wildy niet het Bruylofts-bed bereyden
Daer ghy ons waarde Bruydt ghesint zijt heen te leyden?
Bestroyet doch met palm, met Tuyltjes en met groen,
Ghelijck als men ghewendt na lands-wijs is te doen,
Verciertet op ’t verweenst met loovers en met bloemen
Met sulcken aardicheyt als ick u niet can noemen;
Ghy weet dat selver best: of is het al beschickt?
Ick sie wel ’t is al klaar, sy het my toegheknickt.
Ghenooden rijst wat op, Speel-nootjes tijdt doch heenen
En helpt de droeve Bruyd haer maaghdom doch beweenen
Gaet volcht nu het ghebruyck van onse maachden t’ saart:
Maer diese dus verliest die heeftse best bewaart:
Dus is het noodeloos te schreyen of te schreeuwen.
Knoopt Bruyd’gom met u Bruydt De Langhe draat der eeuwen
Door teelen van de vrucht en vreughden, langh verwacht
En boet u lusten wat voor ’t eynde van de nacht,
Op dat ghy na-maels meucht met blijdtschap noch aenschouwen
Van u lien voortghebracht veel Schoone Mans en Vrouwen,
Die ghy door onderwijs alsoo voor-leven mecht,
Dat sy voorts wassen op als spruyten van u deucht.
Dat gun u Israels-Godt! dien ons allen wil gheven,
Na dees Bedroefde tijdt, het blyde eeuwich leven.

                       Amen.