Hoofdportaal:Geschiedenis/Nieuwe geschiedenis

Nieuwe geschiedenis

Portret van keizer Maximiliaan I en Maria van Bourgondië en hun kinderen door Bernhard Strigel (1515-1528)

Bronnen bij nieuwe geschiedenis (ca. 1500-ca. 1789)

16e eeuw

• Hoofdportaal:Geschiedenis/Nieuwe geschiedenis/Tachtigjarige Oorlog

17e eeuw

Dertigjarige Oorlog

Algemeen

• Anoniem (5 juni 1640) ‘Wt Neurenburch den 26 dito. [= 26 mei 1640]’, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 1-2].
• Anoniem (5 juni 1640) ‘Wt Bremen den 30 dito. [= 30 mei 1640]’, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 2].
• Anoniem (5 juni 1640) ‘Wt Franckfort den 31 dito. [= 31 mei 1640]’, alinea 2-3, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 2].
• Anoniem (5 juni 1640) ‘Wt Antwerpen den 2 Iunij’, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 2] (als ‘Den Oversten Beck’).

Boheemse opstand (1618-1620)

• Zie Hoofdportaal:Geschiedenis/Tsjechië

Duitse vorsten nemen soldaten aan, juni 1618

• Anoniem (14 juni 1618) ‘VVt Ceulen, den 11. Dito. [= 11 juni 1618]’, alinea 4, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c.
• Anoniem (22 juni 1618) ‘VVt Ceulen, den 18. Dito. [= 18 juni 1618]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c.

Inval van Maximiliaan I van Beieren in Oostenrijk boven de Enns, augustus 1620

• Anoniem (21 augustus 1620) ‘Wt Prage, den 7. dito. [= 7 augustus 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (21 augustus 1620) ‘Wt Lints in Oostenryck, den 8. dito. [= 8 augustus 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].

Bündner Wirren (1618-1639)

• Zie Hoofdportaal:Geschiedenis/Zwitserland

Hongaarse opstanden (1619-1626)

• Zie Hoofdportaal:Geschiedenis/Hongarije

Valtellina-oorlog (1620-1626)

• Zie Hoofdportaal:Geschiedenis/Italië

Aandeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• Anoniem (1620) Beschrivinge der 3 legers te weten pr. Mavri. marq. Spino. ende der vnierde vorst. [nieuwsprent], Amstelredam: Pieter vanden Keere.
• Anoniem ([augustus 1620]) Eygentlicke afbeeldinge van het Legher Ed. H. M. Heeren Staten ende sijn Princelijcke Exelentie, met alle ghelegentheydt van dien. Midtsgaders de Afbeeldinghe der Stadt Weesel, ende de om leggende plaetsen, daer hem onse partyen houden [nieuwsprent], Leyden: Niclaes Geelkerck.
• Anoniem (28 augustus 1620) ‘VVt VVesel den 24. Augustus. 1620’, alinea 2, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (18 september 1620) ‘VVt des Prince van Orang. Veltleger, den 16 Septem.’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (10 oktober 1620) ‘VVt het Velt-leger des Princen van Orangien teghenvvoordich by VVesel’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (17 oktober 1620) ‘VVt des Prince van Orangien [Veltleger] den 14 October’, alinea 3, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (12 december 1620) ‘Van Ceulen den 5 December’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1-2].
• Anoniem ([1623]) Den grooten Geusen Bril [spotprent], [s.l.]: [s.n.].

Palatijnse oorlog, 30 augustus 1620–27 augustus 1623

• Anoniem (28 augustus 1620) ‘VVt Francfoort, den 23 dito [= 23 augustus 1620]’, alinea 2-3, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (18 september 1620) ‘VVt Francfoort, den 11 September’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (18 september 1620) ‘VVt Oppenheym den 12 dito. [= 12 september 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem ([20 september 1620]) ‘VVt het Vorsten legher den 14. dito. [= 14 september 1620]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (10 oktober 1620) ‘VVt Franckfoort den 20. dito. [= 20 september 1620]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (17 oktober 1620) ‘VVt Franckfoort, den 11. October’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (12 december 1620) ‘VVt VVorms, den 30 dito. [= 30 november 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c.Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (12 december 1620) ‘VVt der Bergstraten, den 2. December’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (29 januari 1621) ‘VVt Francfoort den 19 dito. [= 19 januari 1621]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (29 januari 1621) ‘Wt Ceulen, den 23. dito 1621. [= 23 januari 1621]’, alinea 3, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (1 februari 1621) ‘Wt Furtz den 19. dito. [= 19 januari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (1 februari 1621) ‘Wt Franckfort den 23. dito. [= 23 januari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (23 februari 1621) ‘Wt Weenen den 6. dito. [= 6 februari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (23 februari 1621) ‘In de Pfalts staet alles in vorige terminis, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (23 februari 1621) ‘Den Marck-Grave van Ansbach, heeft eene Apologia laeten uytgaen, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (26 februari 1621) ‘VVt Francfoort den 18. dito. [= 18 februari 1621]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (26 februari 1621) ‘Wt Ceulen, den 20. dito. [= 20 februari 1621]’, alinea 5, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Heylbrun den 16. Februarij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Mentz den 18. dito. [= 18 februari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Franckfort den 21. dito. [= 21 februari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Also de twee machtige Legers noch liggen, so in als ontrent des Palts-Graven Lant, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (15 maart 1621) ‘Wt Worms den 27. dito. [= 27 februari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1-2].
• Anoniem (15 maart 1621) ‘Wt Franckfort den 5. Martij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (20 maart 1621) ‘In Brabandt ende die quartieren […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (20 maart 1621) ‘Wt Franckfort den 14. Martij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Wt Worms den 16. dito. [= 16 maart 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Wt Franckfort den 18. Martij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘By de Geunierde vorsten inden Pfalts, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 april 1621) ‘Wtte Paltz den 19. dito. [= 19 maart 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (10 april 1621) ‘VVtte Palts den 26. dito. [= 26 maart 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (10 april 1621) ‘VVt VVorms den 27. dito. [= 27 maart 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (10 april 1621) ‘Die Grave Boulacy treckt […] naer Spinola toe, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (21 april 1621) ‘VVt Venetien, den 6 April. 1621’, alinea 2, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (22 mei 1621) ‘VVt Heylbrun den 13. dito. [= 13 mei 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (22 mei 1621) ‘VVtten Pals den 14. dito. [= 14 mei 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 mei 1621) ‘VVt Franckfort den 26. April. 1621’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 mei 1621) ‘VVt VVorms den 26. April. 1621’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 mei 1621) ‘VVt Mentz den 27. April, 1621’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 mei 1621) ‘VVt den Palts den 27. dito. [= 27 april 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1-2].
• Anoniem (12 mei 1621) ‘VVt VVorms den 1. Mey’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (12 mei 1621) ‘VVtte Berghstraet den 4. dito. [= 4 mei 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1-2].

Palatijnse oorlog; Spinola verzamelt zijn leger rondom Koblenz, augustus 1620

• Anoniem (21 augustus 1620) ‘VVt Ceulen, den 15. Augusti’, alinea 5-8, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (21 augustus 1620) ‘Wt Ceulen den 18 dito. [= 18 augustus 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (28 augustus 1620) ‘VVt Ceulen den 25 dito. [= 25 augustus 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (1620) Beschrivinge der 3 legers te weten pr. Mavri. marq. Spino. ende der vnierde vorst. [nieuwsprent], Amstelredam: Pieter vanden Keere.

Palatijnse oorlog; leger van de Protestantse Unie bij Oppenheim

• Anoniem (1620) Beschrivinge der 3 legers te weten pr. Mavri. marq. Spino. ende der vnierde vorst. [nieuwsprent], Amstelredam: Pieter vanden Keere.

Palatijnse oorlog; schipbrug bij Oppenheim

• Anoniem (28 augustus 1620) ‘VVt Franckfoort, den 20 Augusti’, alinea 2, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].

Palatijnse oorlog; beleg van Kreuznach, 10 september 1620

• Anoniem (18 september 1620) ‘VVt der Geunieerde Vorsten Leger, den 12 Septemb.’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].

Palatijnse oorlog; inname van Bacharach en Kaub door het Spaanse leger, 1 oktober 1620

• Anoniem (10 oktober 1620) ‘VVt Franckfoort den 2. October’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].

Palatijnse oorlog; verdrag tussen de keizer en de Protestantse Unie

• Anoniem (10 april 1621) ‘VVt den Pfalts den 2. April’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (21 april 1621) ‘VVt VVeenen, den 7. April’, alinea 3, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (21 april 1621) ‘VVt Francfoort den 14. April’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (26 april 1621) ‘VVt Francfoort den 18. April’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (5 mei 1621) ‘VVt VVeenen den 21. April. 1621’, alinea 3, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].

Palatijnse campagne; aandeel Denemarken

• Anoniem (12 december 1620) ‘De Coninck van Dennemarck […]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (10 april 1621) ‘De Coningh van Denemarcken vaert hoe langher hoe meer voort met sijne lichtinghe, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (26 april 1621) ‘De Brieven uyt Hamburg brenghen mede, dat […]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (26 mei 1621) ‘VVt VVeenen den 12. dito. [= 12 mei 1621]’, alinea 5, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (26 mei 1621) ‘Het Crijchsvolck vanden Coninc van Denemercken […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2] (als ‘Graefschap Schouwenburgh’).

Palatijnse campagna; betaling protestantse leger

• Anoniem (26 mei 1621) ‘VVtten Pals den 18. dito. [= 18 mei 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1] (als ‘Tourlach’).

Rijksban tegen Frederik V van de Palts, Johan George van Brandenburg-Jägerndorf, Christiaan I van Anhalt-Bernburg en Georg van Hohenlohe-Weikersheim, januari 1621

Rijksban tegen Frederik V van de Palts, Johan George van Brandenburg-Jägerndorf, Christiaan I van Anhalt-Bernburg en Georg van Hohenlohe-Weikersheim. 1621.

• Anoniem (23 februari 1621) ‘Wt Weenen den 2. Februarij’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (26 februari 1621) ‘Wt Ceulen, den 20. dito. [= 20 februari 1621]’, alinea 2, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Heylbrun den 16. Februarij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (15 maart 1621) ‘Wt Straesburgh den 1. Martij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (20 maart 1621) ‘Wt Aughsburgh den 10. Martij’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 april 1621) ‘Wt VVeenen den 24. dito. [= 24 maart 1621]’, alinea 5, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (12 mei 1621) ‘Men verstaet dat den Keur-Vorst van Saxen de Achts-verclaringhe teghens den Vorst Christiaen van Anholt niet wil executeren, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].

Uniedag in Heilbronn in reactie op de Ban van Frederik V, februari 1621

• Zie Hoofdportaal:Geschiedenis/Duitsland/Tijdperken; Protestantse Unie

Segeberger Conventie, januari-maart 1621

• Anoniem (20 maart 1621) ‘Wt Dresden den 3. dito. [= 3 maart 1621]’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘De by-een-komste tot Zee-burgh […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].

Aandeel van Engeland en Schotland

• Anoniem (27 februari 1620) ‘Met Brieven van Madril 5. Februarij’, alinea 3, [Nieuwe Tijdinghen], p. 4-5.
• Anoniem (23 februari 1621) ‘De joncxste advijsen uyt Londen melden, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Men verhoort uyt Enghelandt […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (22 mei 1621) ‘VVt Heylbrun den 13. dito. [= 13 mei 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].

Gevolgen van de Dertigjarige Oorlog voor de burgerbevolking

• Anoniem (27 februari 1620) ‘Wt Weenen in oostenrijck 5. Februarij’, alinea 3, [Nieuwe Tijdinghen], p. 8.
• Anoniem (25 januari 1621) ‘Wt Franckfort den 16. dito. [= 16 januari 1621]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (10 april 1621) ‘VVt VVorms den 27. dito. [= 27 maart 1621]’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (12 mei 1621) ‘VVt Egher den 29. April’, alinea 3, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (12 mei 1621) ‘VVt VVorms den 1. Mey’, alinea 3, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].

Pools-Ottomaanse Oorlog (1620-1621)

• Anoniem (5 december 1620) ‘Brieven uyt Danzick melden […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (23 februari 1621) ‘Wt Marcken Brandenburch, den 2. dito. [= 2 februari 1621]’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Breslauw den 4, Februarij’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (20 maart 1621) ‘Wt Venetien den 1. Martij, 1621’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Wt Venetien den 8. Martij, 1621’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Wt Praghe den 9. Martij’, alinea 5, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1-2].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Wt Weenen den 10. Martij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (27 maart 1621) ‘Schrijven van Danswijck melt […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 april 1621) ‘Wt Venetien den 12. Meert’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (5 april 1621) ‘Wt Worms den 20. dito. [= 20 maart 1621]’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (5 april 1621) ‘Wt VVeenen den 24. dito. [= 24 maart 1621]’, alinea 3, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 1].
• Anoniem (10 april 1621) ‘Wt Poolen verstaetmen […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (21 april 1621) ‘Van Dantzigh verstaetmen […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (26 april 1621) ‘VVt Venetien, den 9. April. 1621’, alinea 2, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].

Frans-Spaanse Oorlog (1635-1659)

• Anoniem (29 maart 1636) ‘Wt Basel den 6. Maert’, alinea 2, Tydingen uyt verscheyden Quartieren, [p. 1].
• Anoniem (21 februari 1654) ‘Wt Turin, den 30 dito. [= 30 januari 1654]’, Tijdinge uyt verscheyden Quartieren, [p. 1].

Piëmontse Burgeroorlog (1639-1642)

• Anoniem (5 juni 1640) ‘Wt Franckfort den 31 dito. [= 31 mei 1640]’, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 2].

Bestand

• Anoniem (21 februari 1654) ‘Wt Milanen, den 23 dito. [= 23 januari 1654]’, Tijdinge uyt verscheyden Quartieren, [p. 1].

Financiering van het Spaanse leger

• Anoniem (21 februari 1654) ‘Wt Antwerpen, den 19 dito. [= 19 februari 1654]’, Tijdinge uyt verscheyden Quartieren, [p. 2].

Beleg van Candia (1648-1669)

• Anoniem (21 februari 1654) ‘Wt Venetien, den 22 dito. [= 22 januari 1654]’, Tijdinge uyt verscheyden Quartieren, [p. 1].

Chmelnytskyopstand

• Anoniem (25 februari 1651) ‘Wt Lublin den 11 Ianuarij 1651’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (25 februari 1651) ‘Wt Waerschau den 12 dito. [= 12 januari 1651]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (25 februari 1651) ‘Wt Thoren den 19 dito. [= 19 januari 1651]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (25 februari 1651) ‘Wt Dantsick den 1 Februarij’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (25 februari 1653) ‘Uyt Hamburgh, den 16 dito. [= 16 februari 1653]’, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 2].

Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652-1654)

• Anoniem (25 februari 1653) ‘Uyt Hamburgh, den 14 dito. [= 14 februari 1653]’, alinea 3, Ordinaris Dingsdaeghse Courante, [p. 1].

Vredesonderhandelingen

• Anoniem (21 februari 1654) ‘Wt ’s Graven-Hage, den 20 dito. [= 20 februari 1654]’, Tijdinge uyt verscheyden Quartieren, [p. 2].