Merian - Metamorphosis (1705)/25
| ← 24. Carduus Spinosus | Metamorphosis insectorum Surinamensium. Ofte Verandering der Surinaamsche insecten. (1705) door Maria Sibylla Merian | 26. Cacau boom → |
| Uitgegeven in Amsterdam door Gerard Valk. |
VERANDERING DER SURINAAMSCHE INSECTEN. 25
DE XXV. AFBEELDING.
DIt is de grootste zoort van Banille, twee zoorten wassen op Surinaame, d'ander zoort is wat kleinder van blad en vrucht, de bladen zyn dik als een vinger, ruim zo dik als in Europa den huis-look, deze klimd de boomen op als de Klim, en maakt sig heel vast aan de zelve, haar steel en blad is gras groen, de groene vrucht is als een boon drihoekig, vol van welriekende olyachtige zaden, sy wast in 't wild aan de hoogste boomen, doch liefst aan zulke boomen, die in vogtige en moerassige plaatzen staan, haar gebruik in de Chocolade is bekent, het is jammer dat geen curieuse menschen in dat land zyn, die zulke dingen cultiveren, en meer andere opzoeken, die zonder twyffel in dat groote en vruchtbare land zoude te vinden zyn.
Deze bruine Rupsen met geele strepen heb ik veel op deze planten gevonden, (gelyk ook op de Murucuja of Passie bloem onder No. 21. te zien is) die sy gegeten hebben tot aan het einde van May, wanneer sy sig vast gemaakt en tot Poppetjes geworden zyn, daar uit den 7. Juny zodanige schoone Capellen voortkwamen, welkers binnenste zyde zaffraan geel, en hare buitenste geel, rood, bruin, en met zilvere vlekken verciert was, gelyk alhier zittend en vliegend vertoond word.
Noch vind sig op deze plant een klein Rupsken als op het onderste blad te zien is, groen van verf, den 12. February 1700. is sy my tot een groene Poppetje geworden, waar uit des anderen dags een kleine grauwe Uilke voortkwam, dat zeer gezwind in 't vliegen was.
Dit is de Volubilis siliquosa mexicana foliis plantaginis van Rajus, den Flilxochitl, flos niger & aracus aromaticus van Hernandes in zyn Historia mexicana, en is de Vanilla flore viridi & albo, fructu nigrescente van Plumier, in zyn tractaat nova plantarum Americanarum genera: met noch veel andere benamingen werd dit gewas van verscheide Auteure voorgesteld, die alle te vinden zyn in het Almagestum botanicum van Plukenet pag. 381.