Pagina:Album der Natuur 1856 en 1857.djvu/775

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd
349
IETS OVER ZEESPINNERS.

dieren zich daarop, al huppelend voortbewegen, iets waartoe het echter aan de gewone mosselen, wegens zijne kleinheid, niet wel dienen kan. Langs het midden van dien voet nu bevindt zich eene opene sleuf, welke het dier echter willekeurig kan sluiten en zoo in een gesloten kanaal veranderen. Byssus
Byssus.
Daarin treedt dan de uit de klier te voorschijn komende half vloeibare stof, wordt er in tot een draad gevormd, die allengs verhardt en zich doorgaans met een verbreed vlak uiteinde aan eenig nabij zijnd voorwerp vasthecht. Reaumur heeft reeds naauwkeurig de wijze beschreven, hoe de gewone mossel haar spinsel maakt. Het dier strekt den voet uit, en, wanneer het een gepast aanhechtingspunt voor een draad gevonden heeft, dan trekt het plotseling den voet in de schelp terug en daarbij is dan een draad ontstaan. Door eene geduldige herhaling derzelfde handelwijs (want in vierentwintig uren zouden volgens denzelfden niet meer dan vier of vijf draden gesponnen worden), ontstaat zoo allengs een bundel van bruinachtig gekleurde draden, die bij de dierkundigen den naam van byssus draagt, eene benaming, welke wij ook verder in plaats van de weinig gepaste, die men er gewoonlijk bij ons aan geeft, zullen gebruiken.

De stof, waaruit deze byssus-draden bestaan, is van eene eigendommelijke geaardheid. In weêrstandbiedend vermogen aan verscheidene sterk werkende scheikundige stoffen, nadert zij zeer tot de hoornstof (chitine) der insekten, maar zij verschilt er van door een dubbel zoo groot stikstofgehalte (schlossberger.). Wat hier echter vooral in aanmerking komt, is de groote stevigheid dezer draden, in verhouding tot hunne dikte, waardoor zij zoo geheel geschikt zijn tot het doel waartoe de natuur haar bestemd heeft, namelijk om de schelpdieren daardoor, als aan zoovele ankertouwen, te bevestigen op de plaats, die zij voor hunne woning hebben uitgekozen, en hen alzoo tegen den golfslag te beveiligen.

Een sprekend voorbeeld van de sterkte van dit vasthechtingsmiddel wordt ons medegedeeld door johnston.