Pagina:Album der Natuur 1856 en 1857.djvu/901

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
85
WETENSCHAPPELIJK BIJBLAD.

voor afleiders geen beter metaal dan ijzer, geen slechter dan lood is te vinden;—en toch ziet men dit laatste nog zoo algemeen tot dit doel aangewend, op rijksgebouwen, als ik mij niet bedrieg, uitsluitend. Hoe zou dit komen?

Ln. 
 

Het Telestereoskoop.—De oorzaak, waardoor de ligchamelijke vorm van voorwerpen, die zich op geenen te grooten afstand van ons bevinden, erkend wordt, ligt, gelijk men weet, daarin, dat zij door elk oog in een eenigzins verschillend perspectief worden gezien en dat beide gezigtsbeelden tot eenen enkelen gezigtsindruk worden vereenigd. Het stereoskoop dient om zulks op te helderen.

Naar mate een voorwerp digter bij is, zal natuurlijk het verschil in de beide perspectieven grooter zijn, en het neemt daarentegen af naar mate de voorwerpen zich op eenen grooteren afstand bevinden. Van daar dat zeer verwijderde voorwerpen zich als vlakken, niet meer als ligchamen vertoonen.

Konde de onderlinge afstand der oogen echter vergroot worden, dan is het klaar, dat daardoor de herkenning der ligchamelijke gedaante van verder verwijderde voorwerpen mogelijk zoude worden. Dit evenwel is onuitvoerbaar; maar in plaats daarvan kan eene inrigting dienen die, hoe eenvoudig ook, uiterst vernuftig is, en onlangs door Prof. helmholtz is uitgedacht (zie Ann. d. Phys. u. Chem. CI S. 494), die het Telestereoskoop, dat is een "stereoskoop voor verre voorwerpen" genoemd heeft.

Op eene plank van 4 voet lengte staan aan de beide uiteinden, loodregt, doch onder een hoek van 45° met de lengtelijn der plank, twee spiegels. In het midden van de plank zijn twee andere kleinere spiegels, evenwijdig met de vorige, geplaatst. Rigt men dit werktuig nu naar een landschap, dan zal zich dit in de beide verst van elkander verwijderde spiegels terugkaatsen, en het beeld in dezen wordt op zijne beurt door de beide kleinere spiegels in de oogen teruggekaatst. De beide eersten vertegenwoordigen derhalve als het ware twee oogen, die 4 voet van elkander af staan. Men kan, des verkiezende, dan voor de kleine spiegels nog brillenglazen of een dubbelen toneelkijker plaatsen.

De aanblik, die zulk een werktuig verschaft, wordt uiterst verrassend genoemd: voorwerpen die zich op eenen afstand van een vierde tot een halve mijl bevinden, scheiden zich als het ware van hunnen achtergrond af: meer nabijzijnde vertoonen zich geheel in hunne ligchamelijke gedaante,