WETENSCHAPPELIJK BIJBLAD.
Verijling der lucht door scheikundige werkingen.—Zooals bekend is wordt er bij het nemen van proeven in verijlde lucht bijna uitsluitend gebruik gemaakt van de luchtpomp. De heer brunner te Bern heeft eene zeer vernuftige handelwijze gevolgd om zonder zoodanig instrument de lucht uit een vat grootendeels te verwijderen, hierin bestaande, dat hij koolzuur of ammoniakgas laat opslorpen.
Onder eene groote cylindrische klok, waarvan de onder- en bovenrand goed zijn afgeslepen, plaatst men eene schaal met sterk zwavelzuur; boven deze een looden drievoet, waarop een bakje is geplaatst. Op dit bakje legt men, op eenige bladen filtreer-papier, eenige stukjes bijtende kalk. Vervolgens bedekt men de klok met een metalen deksel, waarin een of twee openingen zijn, zoodanig, dat de rand goed op die des cylinders sluit. Indien er slechts ééne opening in de plaat is, dan brengt men door deze eene buis, waardoor men een stroom van koolzuurgas voert tot nabij de oppervlakte van het zwavelzuur. Men gaat hiermede zoo lang voort, totdat al de dampkringslucht is uitgedreven en door koolzuur vervangen. Vervolgens vervangt men de eerste buis door eene tweede, die behoorlijk is omgebogen en door eene kurk gaat, die luchtdigt in de opening kan worden gestoken. Door deze voert men langzaam waterdamp uit een kolfje, dat men verwarmt, zoodanig, dat deze op de kalk stroomt. Deze vervalt daardoor tot poeder en begint tevens het koolzuur op te nemen. Men kan zich van die opneming vergewissen door een kleinen verklikker, die men vooraf onder de klok heeft geplaatst, of wel door in de tweede opening der dekplaat, indien deze aanwezig is, eene omgebogene buis van genoegzame lengte te plaatsen, zoodanig, dat het omgebogen gedeelte loodregt staat, en het ondereinde, dat open is, in een bakje met kwik dompelt. Uit het dalen van het kwik in het eerste geval en het oprijzen van hetzelve in het tweede, kan men zich dan van de mate der verijling van de lucht overtuigen. In eene klok van 450 kubieke centimeters inhoud (die met koolzuur werd gevuld, dat uit marmer werd ontwikkeld door er 50 à 60 grammen zoutzuur op te gieten), bedroeg na vijf of zes minuten de luchtdrukking slechts 12 millimeters. Men had slechts vier grammen bijtende kalk gebruikt en 40 à 50 grammen zwavelzuur. Na verloop van twee uren had het zuur ook den wa-
