Pagina:Album der Natuur 1858 en 1859.djvu/699

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
171
OVER KOMETEN DACHT EN SCHREEF.

cometen siet men meest om 't Noorden ende omtrent die melcstraet, selden tusschen de Tropicos cancri ende capricorni; omdat het tusschen de Tropicken al te warm is, ende die dampen aldaer versmelten. Dit is aristoteles eygen ghevoelen van de Cometen, van vele geleerden niet recht verstaen, ende so verclaert als wij nu ghedaen hebben. Ende wat de Sporades sterren belangt die siet men in de melcstraet ontallijck, ende also dat mense op de cloot niet stellen can. Aristoteles moet een scherp ghesicht gehadt hebben, dat hijse sien conde sonder bril: wij luyden connen se anders qualic sien, dan met behulp van de nieuw gevonden bril. Aristoteles verhaelt mede t' gevoelen van eenighe Philosophen in Italien, de welcke t' samen een societeyt hielden (even als huydendaegs de Jesuiten doen) ende waren ghenoemt nae hun meester pythagoras. Welcken het daervoor hielden datter veel meer planeet-sterren waren als de vyve die men ordinaris siet, ende dat bij langhe wyle altemets een van die verborgen Planeetsterren te voorschyn quam met een langhe baert ofte lang hayr, ende niet lang daernae wederom vertrock in haer schuylplaetse, hetsy dan onder die sonstralen, ofte andersins, so hoogh dat mense niet meer sien conde. Daer syn noch verscheyden opinien by die ouden gheweest die wy onnodich achten te verhalen: Maer wy moeten niet naelaten 't gene van de geleerde Astronomyns van onsen tyden ghespoort is in dese saecken.

„Het is noch kennelyck dat int jaer 1577 een groot en langduyrich Comeet heeft geschenen in de Maenten Novembri, Decembri ende Januario naestvolgende. Veel geleerden Astronomi hebben met vlyt daerop acht ghenomen, onder anderen s.v.g. Landtgraef van Hessen, de seer beroemde tycho brahe, ende cornelius gemma, Professor binnen Loven, ende noch een seer goedt Astronomus michael moestlinus daerna Professor tot Tubing geworden. Dese vier mannen ghetuyghen ende bewijsen met vaste redenen dat die selve Comeet niet in de lucht (als aristoteles meent) maar in Aethere, dat is in de Hemel boven de Mane soude geweest zijn, ende tycho brahe segt daerby dat se was vijfmael hoger als de Mane, ende so groot als de honderste deel van 't aerdryck. Die mane wort gerekent hooch te zijn vyftich duisent duytsche mylen boven het aerdryck, ende die