De rupsen van vele vlinders, met name die der dagvlinders, bepalen zich hierbij. Hoogstens bezigen zij nog haar spinsel om zich met het achtereinde op eene veilige plaats op te hangen. Doch de nachtvlinders drijven de voorzorg verder; zij omgeven zich van een beschuttend spinsel, dat bij de onderscheidene soorten nog vrij wat verschil oplevert. Een paar voorbeelden moge voldoende zijn om te doen zien, hoe doeltreffend, soms zelfs kunstig deze cocons gemaakt zijn.
Het eerste voorbeeld ontleenen wij aan den zijdeworm (Bombyx Mori), het diertje, dat de gewone zijde levert en waarvan millioenen nijvere individu's jaarlijks bezig zijn om hunne cocons te spinnen, onbewust dat zij niet anders zijn dan arbeiders in dienst van den mensch, die zich het voortbrengsel van hunnen arbeid ten nutte maakt, terwijl de arme spinners zelve aan zijne zucht tot weelderige kleeding worden opgeofferd. Vermoedelijk hebben mijne lezeressen nimmer bedacht, wanneer zij zich in een zijden kleed doschten, dat dit alleen heeft kunnen verkregen worden ten koste van het leven van vele honderden van dieren [1], die zelve vroeger ook zich in een zijden kleed hadden gedoscht, maar in een zijden kleed, dat hun weldra tot lijkwade zoude worden!
En toch, met hoeveel zorg hadden zij dit kleed bereid! Eerst eene laag van los spinsel, van gele floszijde, waarmede de rups tevens de cocon tegen eenig voorwerp bevestigt, onder een blad of tak in de vrije natuur, in een papieren zakje in de zijdeworm-kweekerijen. Daarbinnen tegen aan legt zij dan een digter en regelmatiger weefsel van witte kleur, gevormd door eenen enkelen draad, die, in zijn geheel afgehaspeld, eene lengte van 290 tot meer dan 300 Ned. ellen heeft. Het is dit gedeelte van de cocon, welke de eigenlijke zijde levert. Eindelijk volgt dan de derde, inwendige laag, die, zamengesteld uit draden, welke onderling door uitgestorte spinstof zamengelijmd zijn, een dun, maar stevig bekleedsel daarstelt voor het kamertje, waaien de zijdeworm zich nu ter ruste legt om helaas! te ontwaken in het heete water, waarin de voor afhaspeling bestemde
- ↑ Vierduizend cocons leveren hoogstens een Ned. pond zijde.
