oude en nieuwe bouwkunst den geest te verfrisschen, op te wekken, uit den dagelijkschen sleur wakker te maken. Dat moet indirect ten goede komen aan het werk in den loop van het jaar te verrichten.
Zullen excursies (van verschillenden aard wellicht) haar doel bereiken dan is ’t gewenscht dat het aantal deelnemers uitgebreid zij. Dus is ’t wenschelijk dat men dienaangaande zijn oordeel duidelijk uitspreke. Zouden er oudere of jongere zijn onder de vakgenooten die de hier vooropgezette opvatting niet deelen, dan is ’t in het belang van het Genootschap (of wel van onze Amsterdamsche Bouwkundigen speciaal) zeer gewenscht dat zij hunne zienswijze doen kennen of wel ter vergadering of in dit weekblad ten einde eene gewenschte organisatie door ’t Bestuur te verkrijgen.
De Amsterdamsche bouwmeesters zullen zeker gaarne medewerken tot eene nuttige uitspanning wanneer hunne ondergeschikten daartoe het verzoek zullen doen. Met deze regels werd bedoeld eenige woorden ter verklarende inleiding te zeggen.
AMBACHTS- EN BURGER-AVONDSCHOOL TE ALKMAAR.
Donderdag den 15 april werd de tentoonstelling geopend van de werkstukken en teekeningen, welke in den afgeloopen cursus vervaardigd werden door de leerlingen der bovengenoemde inrichtingen.
Het geheel geeft een zeer getrouw beeld van den gang van het onderwijs, dat aan beide scholen gegeven wordt en toont duidelijk, dat de practische ontwikkeling welke voor den a.s. werkman van het grootste gewicht is, niet uit het oog is verloren.
Geen werkstukken op een vijfde der ware grootte of kleiner treft men hier aan, maar alles is zooveel mogelijk op ware grootte uitgevoerd, zooals de leerlingen het later in de praktijk zullen moeten maken.
Het teekenwerk sluit hierbij ten nauwste aan, waaruit men kan zien, dat er samenwerking bestaat tusschen werkplaats en teekenzaal, juist zooals dit moet zijn, zal dit onderwijs werkelijk vrucht dragen.
Bij aandachtige beschouwing van al de flink uitgevoerde teekeningen, zoowel van het vak- als van het hand- en decoratief teekenonderwijs, en bij nauwkeurige bezichtiging van de zeer vele uitnemende werkstukken, moet ieder kenner gevoelen, dat aan deze onderwijs-inrichtingen, de leeraren, met den Direkteur aan ’t hoofd, zich door bijzondere liefde voor de vakken, niet alle krachten wijden aan de opvoeding der toekomstige ambachtslieden.
Waar het onderwijs gegeven wordt in den geest zooals dit te alkmaar geschiedt, is het onbegrijpelijk, dat er nog enkelen worden aangetroffen, die aan een opleiding in de werkplaatsen van den tegenwoordigen tijd, de voorkeur geven.
Dat aan de ambachtsschool alhier, vele leerlingen, zonen van ambachtslieden zijn, is toch mede wel een bewijs, dat door hen, (de mannen die er toch waarlijk wel een oordeel over mogen en kunnen vellen), dit driejarig schoolonderwijs in elk opzicht beter geacht wordt, dan een eerste driejarig verblijf in de tegenwoordige gewone werkplaatsen.
Welk waarlijk deskundige zal dit dan ook durven of kunnen weêrspreken!
Bij een wandeling door al de zalen, corridors enz. der beide inrichtingen, wordt men getroffen door het zien van zooveel uitgevoerd werk.
Onder meer, geeft de timmerman b.v. goede proeven van bedrevenheid in ’t maken van eenvoudige artikelen voor huiselijk gebruik; van deuren, ramen, kappen en trappen, waarvan de laatste op zich zelf reeds een uitgebreide collectie vormen.
De meubelmaker geeft in verschillende meubels, zooals nachtkastjes, schilder-ezels, étagère- en bloemtafeltjes, boekenkasten, schrijftafel, enz. te zien, dat er met de eischen van den tijd rekening wordt gehouden. De vormen worden niet verwaarloosd maar toonen ook geen inspiratie op bijzondere tijdperken.
Zeer interessant zijn de studies van de schildersleerlingen, die niet alleen onderwijs ontvangen in het vak van den gewonen huisschilder, maar ook in de geheimen van het decoratief schilderen worden ingewijd.
Ook heeft de smids- en machinebankwerk afdeeling, door het vervaardigen van uitstekend plaat-, vuur-, bank- en machinewerk, recht op de onverdeelde sympathie van hen, die belang stellen in het vakonderwijs. De stoommachine, ontworpen en gedetailleerd in de teekenzalen der Ambachtsschool, aldaar in de werkplaats geheel vervaardigd (behalve het gietwerk), en voor de school zelve bestemd, is mede een bijzonder goed geslaagd werkstuk.
Een ieder raden wij ten zeerste aan, deze tentoonstelling te bezichtisren, waartoe van maandag 19 tot en met woensdag 21 april a.s., alsnog gelegenheid bestaat.
| alkmaar, 16 april 1897. | johs. j. van schuijlenburg. |
| SCHETSPRIJSVRAAG I EN II. | aan het bestuur van het genootschap „architectu- ra et amicitia” |
beoordeeling van de ingekomen antwoorden.
I. ontwerp van een brievenbus, van geslagen en gesmeed ijzer.
Ingekomen drie teekeningen.
1e motto „brief”
2e „ „perseverantie.”
3e „ „30° en 60°.”
Motto brief is van deze drie ontwerpen het minst gelukkig geslaagd, in elkaar gezet van betrekkelijken zwaar T en hoekijzer die elkander snijden en kruisen draagt het geen karakter van ijzersamenstelling, daarbij ontstaan door het terugzetten van de vulplaten, aan de buitenzijde allerlei sprongen en hoeken, die bij zulk een klein werkstuk niet tot verfraaiing bijdragen.
Bovendien is de teekening niet geheid geschikt als werkteekening, zooals in het programma werd gevraagd, het enkele aanzicht en de algemeene doorsneden zijn niet voldoende voor de uitvoering, uitslagen van de onderdeelen zijn daarvoor een eerste vereischte.
Motto „perseverantie” is wat het teekenwerk betreft beter opgevat, hier is alles geteekend wat maar eenigszins ter toelichting dienen kan, het resultaat daarvan is echter minder gelukkig; de samenstelling van de hoofdverbindingen zijn niet voor ijzer geschikt, de vulplaten met allerlei door uitkoppen en omkrullen verkregen versiersels zijn door millimeterschroefjes en klinknageltjes daarmede verbonden. Zoodat het heele werkstuk meer peuterwerk dan flink smeedwerk geworden is, alles is op veel eenvoudiger en degelijker manier te verkrijgen.
Motto „30° en 60°” is meer in overeenstemming met het karakter van het materiaal bewerkt en met weinig middelen samengesteld en versierd. De eenvoudige vlakke plaat, aan de hoeken en randen alleen versterkt, vormt de geheele bus, overbodig en leelijk zijn alleen de sehuinloopende ijzertjes op de zij- en hoekplaten aangebracht, de geringe afmetingen van deze platen maken het aanbrengen van versterkingen niet noodig.
De Jury stelt voor aan dit ontwerp de uitgeloofde prijs toe te kennen.
II. Ontwerp voor een gemetselde open spiltrap.
Ingekomen twee ontwerpen.
1e motto „in Haast.”
2e „ „schaal 1 à 20.”
Zooals blijkt uit deze antwoorden hebben de mededingen zich niet genoegzaam rekenschap gegeven van de gestelde eischen, daardoor zijn ze er niet in geslaagd de meest eenvoudige en voor de hand liggende oplossing te vinden.
„Gemetselde trap, met open spil,” bedoelt volgens de eenvoudigste opvatting: een gemetselde trap om een centrale kern samengesteld zoo, dat die kern niet een massieve spil is, maar zoodanig opengewerkt, dat daardoor zoo weinig mogelijk materiaal en ruimte in beslag wordt genomen, en dat zij toch voldoet aan de te vervullen functie, nl. het steunen van de treden.
Het kan dus zijn, een met de treden oploopende wrong en een cilindrisch opgemetselde spil, die hol en geheel opengewerkt is.
In geen der beide inzendingen is dit resultaat bereikt, beide ontwerpen hebben zonder begrip van de eerste manier, de tweede toegepast, en meenen te volstaan, met alleen een gemetselden koker in het midden van het trapgat als spil te plaatsen.
Beide ontwerpers hebben ook eene slechte en gecompliceerde manier toegepast om de treden te doen dragen; in plaats van de meest eenvoudige, namelijk een met de trap oploopend gewelf, z.g. slakkenvormig gewelf, dat een horizontaal draagvlak heeft, heeft de een: onder den achterkant van elke trede een boogje gemetseld en daarop de trede als rollaag gelegd, de ander van elke trede een boogje gemaakt van expres daarvoor te bakken profielsteenen met vooruitstekend wel, en binnen de daardoor ontstane tympans een vulling gemetseld als stootbord, telkens gedragen door de onderliggende trede.
