Pagina:De Duinen en Bosschen van Kennemerland, Van Eeden 1868.djvu/87

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

69

De denneboom bereikt hier eene vrij aanzienlijke hoogte. Ook eiken, berken en popels vindt men hier en zelfs eenige lage elzen, op de plaatsen, waar de grond door kleine beekjes of smalle watergeulen doorsneden is.—In en langs die geulen prijken in den zomer duizende lichtviolette bloemen van de watermunt (Mentha aquatica L.) en hier en daar de breede, zwaardvormige bladen der gele iris. Onder de dennen, op de kleine heuveltjes, groeijen geheele troepen van het sierlijke wintergroen (Pyrola rotundifolia L.) en daartusschen een enkele Anacamptis pyramidalis rich., met hare donkerroode bloemen, een van de zeldzaamste en schoonste der Nederlandsche Orchideën. De Heerenduinen grenzen ten zuidoosten aan de reeds genoemde buitenplaats Duin- en Kruidberg, een zeer oude plaats, wier naam reeds doet blijken, dat dit oord ten allen tijde rijk aan planten geweest is. De grond heeft hier, gelijk vooral ook onder Velsen en Santpoort, een roode tint van de klei, die daar is achtergelaten door vroegere overstroomingen van het IJ of door den veronderstelden verzanden rivierarm.

Hoe meer wij noordwaarts gaan, hoe meer ook de plantengroei een ander karakter aanneemt. De bosschen van Waterland en Watervliet hebben op vele plaatsen het vochtige, sombere karakter van het Haagsche Bosch, welk karakter wij in de oudste bosschen rondom Haarlem hier en daar hebben wedergevonden. Een der meest talrijke planten in en bij de Velser bosschen is de pinksternakel (Pastinaca sativa L.) met hare gele bloemschermen, maar vooral het purpere huislook of de smeerwortel (Sedum purpurascens koch) met sierlijke, vette, zeegroene bladen en laat ontluikende, purperroode bloemen. Deze plant, die wij reeds in den Hout hebben gevonden, komt in al de oude bosschen van Holland, Zeeland en Friesland voor, zonder daarom zoo gemeen of alledaagsch te zijn, als de paardebloem, het maagdeliefje en de gewone weegbree. Zij kan op eene lijn geplaatst worden met de bosch-anemone, het lelietje der dalen en den duindoorn. De Sedum purpurascens is een echte Rijnplant. Zij groeit van Zwitserland af langs de beide Rijnoevers tot in de Nederlanden en is