212/213
HET BIJZONDERE LEVEN VAN DEN H. VADER.
Het moet als een groote, ja onwaardeerbare weldaad der Voorzienigheid beschouwd worden, dat sinds meer dan twintig jaren op den Pauselijken Stoel een man gezeteld is, wiens levenswandel zoo rein en vlekkeloos is, dat zelfs de onbeschaamdste laster er niets op durft aanmerken. Ieder, die er den moed toe heeft (en hun getal wordt bij millioenen geteld), kan zooveel hij wil den lof van den nooit volprezen Pius IX verkondigen, zonder dat hij voor tegenspraak bevreesd behoeft te zijn. Elk schrijver, die zijn pen aan de goede zaak wijdt, kan de schoonste eeretitels voor den H. Vader uitdenken; hij kan hem een der grootste Pausen, een der edelste menschen , het licht zijner eeuw, de grootsche figuur der 19e eeuw noemen, en geen vijandige pen zal hem van overdrijving durven beschuldigen. Hij mag een vergelijking maken tusschen het Hoofd der Katholieke kerk en de hoofden der revolutie en die ten voordeele van het eerste doen uitvallen, in de zekerheid dat tijdgenoot en nakomeling hem zullen toejuichen.
Vinnig en hardnekkig is de strijd, die de revolutie tegen de Kerk en haar eerbiedwaardig Opperhoofd voert; alIerlei argumenten, het eene al ongerijmder en hatelijker dan het andere, werpt zij op om te betoogen, dat beiden, als vijandig aan verlichting en vooruitgang zijnde , moeten ophouden te bestaan. Hoeveel sterker zouden die argumenten worden en hoeveel meer schijn van waarheid zouden zij hebben, als de Paus ook in zijn bijzonder leven kon aangevallen worden , als men hem ondeugden, hartstogten of misdaden verwijten kon! De gevolgtrekkingen, die uit zijn gedrag tot de Kerk zouden gemaakt worden, al waren zij desniettemin valsch en ongerijmd, daar de heiligheid der Kerk niet afhankelijk is van die harer bedienaren, zouden menigen eenvoudige in een doolhof van twijfelingen brengen. Maar, God lof! de onbeschaamdste laster, wij herhalen het, kan niet het minste aanmerken op het bijzondere leven des Pausen. Integendeel, het is zoo rein, zoo voorbeeldeloos, zoo verbazingwekkend in deze bedorvene eeuw, dat de vijanden van den Heiligen Stoel zich genoodzaakt zien tot de verklaring, dat de persoon des Pausen aller achting en eerbied verdient. Ja, zóóver gaat hunne bewondering, dat zij ons zelfs van de moeite ontslaan, het bijzondere leven van Pius IX te beschrijven; zij doen het zelf en wel zóó dat de grootste katholieke ijveraar voor den Paus het moeijelijk beter zou kunnen.
Ten bewijze hiervan willen wij mededeelen, wat het Parijsche blad, la Liberté, dat als een tegenstander van Kerk en Paus bekend staat, onlangs van Pius IX verhaalde.
„Paus Pius IX uit het grafelijke huis Mastai-Ferretti is den 13 Mei ll. in zijn 75ste jaar getreden. Hij is van meer dan middelmatige lengte, heeft wit maar zwaar hoofdhaar, een breed en vooruitstekend voorhoofd (het gewone kenmerk van een verhevenen geest) heldere oogen, die een zonderlingen glans van zich geven; al de trekken van zijn gelaat zijn sterksprekend, maar zuiver harmonisch. Geen rimpel is er op waar te nemen; wel een eenigzins gebruind, ofschoon doorschijnend vol. De mond, een weinig vooruitstekende, geeft aan zijn wezen een uitdrukking van zachtheid en buitengewone welwillendheid.
„De gezondheid van den Paus is uitmuntend. In 1860 maakten het verdriet en de zorg voor de toekomst hem nu en dan opgewonden; dikwijls was hij koortsachtig, en in den winter van 1863 vreesde men voor zijn leven. Maar het sterke gestel van Pius IX behield de overhand, weldra verdwenen de koortsen, en de Paus mogt zich weder in eene volkomene gezondheid verheugen.
„De Mastaï-Ferreti's leven honderd jaren; de lange duur van hun leven is te Sinagaglia spreekwoordelijk. In Rome zegt men, dat de Paus nog slechts twee jaren leven zal, omdat nooit een Paus even als de H. Petrus vijf en twintig jaren op den Opperpriesterlijken Stoel gezeteld heeft.
Z. H. Paus Pius IX.
„Pius IX is in het 22ste jaar van zijn pontificaat, en alles doel; vermoeden, dat het zijne zoo langdurig zal zijn, als dat van den H. Petrus, ofschoon 256 Pausen het zoover niet hebben kunnen brengen. Zijn Pausschap is een der langdurigste uit de geschiedenis. Pius VII is 24 jaren en eenige maanden Paus geweest.
„Toen bij de troonbestijging van Benedictus XV de Kardinalen hem zeiden: „wij wenschen uw Pausschap den duur toe van dat van den H. Petrus, dat gij niet overschrijden zult, antwoordde hij: „dat is geen geloofsartikel.” Hij was jong en genoot de beste gezondheid; toch regeerde hij slechts 18 jaren.
„Ik heb (het is altijd de korrespondent van de Liberté, die spreekt) gisteren den Paus bij de Porta-Angelica ontmoet; hij was te voet en vergezeld van eenige kamerheeren; ik had groote moeite hem te volgen, zoo snel liep hij. Alles in hem getuigt van eene buitengewone kracht; de langdurigste plegtigheden kunnen hern niet vermoeijen. Dagelijks wandelt hij hetzij op den Pincio, hetzij buiten de muren.”
Alvorens verder de Liberté te volgen, een woord over die wandelingen naar aanleiding van onze gravure. De Paus is bekend als een groot liefhebber van wandelen; nu doet hij het in de tuinen des Vatikaans, dan door de stad, soms ook naar buiten , in den naasten omtrek, Heeft hij veel tijd ter zijner beschikking, dan doet hij een uitstapje in een rijtuig, dat door vier paarden getrokken en door een eeregeleide vergezeld wordt. Gewoonlijk heeft hij twee Kardinalen bij zich In het rijtuig en het meest Mgr. de Merode en Mgr. Ricci of Mgr. Stella, aan welke prelaten hij bijzonder gehecht is. Koetsier, paarden, rijtuig, eerewacht , alles is in groot tenue en doet bij den eersten oogopslag aan een vorstelijken stoet denken. Maar te scherper komen daardoor ook de vriendelijkheid en goedheid van den edelen grijsaard uit. Die pracht is hij aan zijne waardigheid verschuldigd, maar deze belet hem niet welwillend te zijn. Onophoudelijk voldoet hij dan ook aan de behoefte zijns harten. Het heerlijke landschap schijnt hem minder bezig te houden dan de landlieden, die langs den weg nedergeknield liggen; hij strekt zijne hand uit en zegent hen. De vorsten der aarde groeten hunne onderdanen; Pius zegent de zijnen.
Menigvuldig zijn de ontmoetingen, die de Paus op zijne uitstapjes heeft; gewoonlijk doen zij eene Zijner verhevene eigenschappen als in het helderste daglicht treden. Eens ontmoette hij een priester, die het Allerheiligste naar een zieke bragt; aanstond wierp hij zich op de knieën, deed het rijtuig keeren en volgde , steeds geknield, den stoet, die voor eene hut stil hield. De priester ging naar binnen; de Paus volgde hem was getuige van een tooneel van droefheid en smart. Eene jonge vrouw lag op haar uiterste; haar echtgenoot met haar kind van eenige weken op den arm, stond snikkend aan haar bed. De priester reikte haar de H. Teerspijs toe, terwijl Pius op den aarden grond in aanbidding verzonken lag. Wat vroeg hij aan God? Toen hij opstond, gaf hij de vrouw zijnen Apostolischen zegen, den man woorden van hoop en troost en verwijderde zich zeer aangedaan. De vrouw stierf niet maar herstelde , ofschoon de geneesheer haar veroordeeld had. Was het omdat Pius voor haar had gebeden?
Een ander maal kwam hij aan een klooster, dat op zijne kosten werd gerestaureerd. Na alles in oogenschouw genomen te hebben, zeide hij tot den bouwmeester; „mijn heer, ik heb een brief voor u.”
De man kon zijne ooren niet gelooven en werd bedremmeld. Wie had den H. Vader met een brief voor hem belast? Hij nam hem aan zonder hem te durven openen. Toen de Paus vertrokken was, verscheurde hij het couvert en vond eene som van 100 scudi (ƒ 250), om die onder het werkvolk te verdeelen.
Eens ontmoette hij een priester, die, al wandelende, zijn brevier las. De priester was zeer armoedig gekleed, en wel zoo dat onmiddelijk 's Pausen oog op zijn kalen toog viel. De H. Vader deed stilhouden en zeide schertsend tot den priester: „mijn zoon, hebt gij de gespen van uwe schoenen vergeten?”
De priester zweeg.
„Staat welligt een geheim in verband met die gespen?” vervolgde de Paus Iagchend. „O Neen, H. Vader,” antwoordde de priester, die meende niet
