240
ALLERLEI.
VERGIFTIGE VOORWERPEN IN HUIS. In weerwil aller waarschuwingen blijven nog steeds vergiftige voorwerpen in huiselijk gebruik. Daartoe behooren vooral de groene, arsenik bevattende kleurstoffen. Talrijk zijn de voorbeelden van vergiftiging veroorzaakt door wiegen, kunstbloemen, bladen papier, toiletartikelen met arsenik bevattende groene verw overstreken. Het is voor de ouders en alle personen, aan wie de zorg over kinderen is opgedragen, een dure pligt hun alle speelgoed te onthouden, dat met eene dusdanige kleurstof beschilderd is. Eene kleine hoeveelheid der vergiftige verwen, waartoe nog de loodhoudende roode en witte moeten geteld worden, kan het teedere leven van een kind schaden en de gezondheid voor altijd doen verloren gaan.
⁂
CITROENEN kan men het best bewaren door ze geheel te bestrijken met een vernis bestaande uit eene oplossing van schellak in wijngeest. Men kan hierdoor in elk jaargetijde versch citroensap verkrijgen. Wil men de citroenschil zelf als specerij gebruiken, kan men de huid van schellak door kneden van den citroen gemakkelijk verwijderen.
⁂
SCHOORSTEENKAP OM HET ROOKEN DER SCHOORSTEENEN TE VERHINDEREN. De schoorsteen, zoo als men weet, dient om een uitweg aan de met rook en aschdeeltjes vermengde lucht te geven en om een luchtstroom naar de stookplaats te doen komen, sterk genoeg om het vuur te onderhouden. Wanneer de schoorsteenen rooken, dan ligt de oorzaak dikwijls daarin, dat hunne middellijn te groot is, dat zij geen genoegzame hoeveelheid lucht opzuigen of optrekken, om de verbranding te onderhouden en dat zij niet hoog genoeg zijn, of in de nabijheid van hooge gebouwen staan, indien de wind zoo gerigt is dat hij eene zich niet verplaatsende luchtmassa tusschen den schoorsteen en de oppervlakte der gebouwen voortbrengt. De druk van deze luchtmassa werkt de kracht tegen, die den rook uit de monding van den schoorsteen zoekt te drijven en verhindert den rook aldus den schoorsteen te verlaten. De inrigting der schoorsteenkap, door deze figuur voorgesteld, moet dat gebrek verhelpen. Over de ronde opening b van den schoorsteen is een mantel cd zoodanig aangebragt, dat de monding van den schoorsteen zich op een afstand ab van den bovensten rand a des mantels bevindt, die gelijk of een weinig grooter is dan de mond des schoorsteens. De as van den kegelvormigen mantel valt zamen met de as van den schoorsteen; op drie of meer punten is de mantel cd aan den schoorsteen bevestigd; beneden en boven is hij open. De geheele toestel kan uit plaatijzer vervaardigd worden. Is de middellijn van de bovenste opening gelijk aan die van den schoorsteen, dan kan in de monding des schoorsteens geen windstroom dringen, die onder een hoek tusschen 0° en 45° tegen den horizon gerigt is. Ten gevolge hiervan strijken de windstroomen; van welke rigting zij ook komen, over de monding van den schoorsteen heen, zonder daarin te stooten en deelen aan de lucht voor de monding eene beweging mede, die den trek des schoorsteens bevordert. Dewijl de werkzaamheid van het toestel onafhankelijk van het inwendige der pijp is, zoo ziet men, dat het toestel even goed geschikt is, om de vermindering van den trek der schoorsteenen door windstooten te verhinderen als om eene zelfwerkende ventilatie in groote ruimten en bergwerken aan te brengen.
⁂
DE FRANSCHEN IN BREMEN. Hoe gruwzaam de Franschen, van de beginselen der beruchte revolutie doortrokken, in het begin dezer eeuw in sommige steden te werk gingen is genoeg bekend; meerendeels bedreven zij hunne snoodheden straffeloos; soms ontvingen zij er echter eene verdiende tuchtiging voor; in Bremen overlaadden zij zich met smaad en hoon.
In het jaar 1808 lag in deze stad een Hollandsch infanterie-regiment; de kommandant daarvan was een jong, trotsch Franschman, die zoo min zijn volk als den vijand spaarde. Hij eischte van de stedelijke regering een exercitieplein; toen hem er een aangewezen was, wilde hij er zich niet mede tevreden stellen, maar eischte eene groote weide. Het was te vergeefs dat de overheid hem poogde te overtuigen dat deze in het bezit was der burgerij, en de regering er niets over te zeggen had. Ook voegde men er bij dat de bewegingen der soldaten de burgers hinderen zouden in het melken hunner koeijen.
De Franschman bleef voor alles doof, en trok den volgenden morgen, toen nog een dikke nevel over het land lag, naar de weide aan het hoofd van zijn regiment en onder luid klinkende muziek. Hij liet door de sappeurs de hekken omverwerpen en trad de weide in. De koeijen stonden als gewoonlijk in lange rijen, op de melksters wachtende; op eens kwam er eene ontzaggelijke beweging onder het vee, veroorzaakt door de muziek en de glanzende wapenen. Brullend en met zweependen staart stormden de kooijen, de ossen voorop, op de kolonne los en doorbrak ze. Daar hielp geen kommando, geen geschreeuw, geen getier van den kommandant; de gehoornde vijand dwong het gansche regiment tot eene ordelooze vlugt en behield zegevierend het veld, terwijl het volk jubelde: „dat hebben onze koeijen gedaan!” Bremens vee had een volkomen, onbloedigen zegepraal behaald en den jongen kommandant geleerd, dat men geen exercitieplaats moet uitkiezen, zonder het terrein te verkennen.
⁂
SCHOENSMEER VOOR GLANSLEDER, Het schoensmeer moet het leder, hetwelk men daarmede overdekken wil, een fraai glanzend en donkerzwart aanzien geven, zonder overigens de elasticiteit, zachtheid en duurzaamheid te benadeelen; het volgende is een voorschrift, welke gezegd wordt aan die vereischten te voldoen.
1 Ned. ons goede potasch wordt in 3 kilo zuiver water opgelost en bij de kokende oplossing 2 ons geel was in kleine stukken gevoegd en zoolang gekookt, onder herstelling van het verdampte water, tot dat het was volledig opgelost is. Deze oplossing wordt nog heet met 10 kilo zuiver ivoorzwart innig vermengd; dan voegt men 2½ kilo Engelsch-zwavelzuur en ⅛ kilo zoutzuur onder omroeren er bij en na eenige uren onder gedurig roeren 5 kilo traan en 5 kilo stroop.
⁂
GRAINSTONE is de geconcentreerde grondstof voor ale- en porter, twee bekende Engelsche bieren. Zij wordt op gewone wijze uit mout en hop bereid en vervolgens tot eene stijve massa gebragt. Om daaruit porter of ale te verkrijgen wordt naar de verlangde sterkte van den drank meer of minder water bijgevoegd, alles aan de gisting onderworpen en verder op de gewone wijze als bier behandeld. De Grainstone wordt als eene vaste massa in luchtdigt gesloten tinnen vaten verzonden; hierdoor worden de transportkosten voor het water, dat bij het gewone bier mede verzonden wordt, vermeden, en de geconcentreerde massa blijft jaren lang onveranderd. Omstreeks een kilo op eene kan water geeft een goed bier.
⁂
BIJBELSCHE OUDHEDEN. De heer Brugsch, Pruisisch consul in Egypte, die zich zoo verdienstelijk heeft gemaakt ten opzigte van de taal en geschiedenis van het oude Egypte, is sedert een paar jaren in het bezit van een papyrusrol, welke hoogst gewigtige inlichtingen bevat omtrent het verblijf der Israëlieten in dat land. Met duidelijke woorden wordt er in die rol gesproken over de door de Israëlieten gebouwde steden Pithon en Rameses, alsmede over het bakken van steenen door de Opura's of Hebreërs.
In het dal van Humanat hebben andere ontdekkers op de rotsen opschriften gevonden, die het bewijs leveren, dat er in de steengroeven ter dier plaatse meer dan 800 Hebreërs zich bezig hielden met het houwen van steenen. Aan deze opschriften zijn figuren in basrelief toegevoegd, welke duidelijk de Joodsche type aanduiden, daar de mannen lange baarden dragen, iets wat bij de Egyptenaars geen plaats vindt. Zie daar twee nieuwe bewijzen voor de echtheid der gewijde oirkonde.
⁂
DE BEREIDING VAN EEN SMAKELIJK BROOD UIT EEN MENGSEL VAN ROGGEMEEL EN PEULVRUCHTEN. Bij den slechten oogst van rogge en een zeer gunstigen oogst van erwten en boonen zijn in Duitschland proeven genomen, om uit mengsels van deze meelsoort, en een smakelijk en licht verteerbaar brood te bakken. De uitslag is zeer bevredigend, indien men bij het mengsel eene genoegzame hoeveelheid zoet voegt. Op 100 pond van een mengsel, bestaande uit, ⅖ roggemeel en ½ boonen- of erwtenmeel worden 2 pond zout gevoegd. Het brood, op deze wijze bereid, blijft langen tijd week en is bijna niet van zuiver roggebrood te onderscheiden.
⁂
PAUS JULIUS II EN RAPHAEL. De wereld heeft het aan dezen beroemden Paus te danken, dat Raphael zooveel meesterstukken schiep, als hij gedaan heeft, ofschoon hij stierf, als anderen eerst van zich doen hooren. Paus Julius liet door de beroemdste kunstenaars de kamers van het Vatikaan beschilderen. Nu kwam Raphael, toenmaals 17 jaren oud, tot Bramante, den bouwmeester en intendant des Pausen met het verzoek van mede te mogen schilderen. Bramante wees hem spottend af. Raphael liet zich evenwel niet ontmoedigen en ontwierp zijne School van Athen, zijne Poësie, zijn Geregligheid en Theologie. Naauwelijks had Paus Julius het eerste nog niet voltooide stuk gezien of hij gaf bevel dat alle reeds vervaardigde schilderijen uit het Vatikaan zouden weggenomen worden en belastte Raphael alleen met het werk. De oude kunstenaars schreeuwden over domheid en tijrannij, over brutaal geweld, maar de wereld en de nakomelingschap hebben geoordeeld dat Julius juist geoordeeld had en hem den verdienden lof toegezwaaid.
⁂
ZEKER HUMORISTISCH SCHRIJVER had een boekhandelaar een bedrieger genoemd. Een proces volgde, en de schrijver werd tot openbare eerherstelling veroordeeld. Om aan het regterlijk bevel te voldoen schreef de humorist in de dagbladen: Ik heb mijnheer B. een bedrieger genoemd — dat is waar. Ik moet hem om vergeving bidden — dat doet mij leed. Hij is een eerlijk man — ik heb gelogen.
⁂
HET WEGNEMEN VAN GRAS TUSSCHEN DE STRAATSTEENEN. Als het best en goedkoopste middel tot het wegnemen van gras tusschen de straatsteenen wordt eene oplossing van kalk met zwavel in water, zwavelcalcium geheeten, aangeraden.
