20
MAXIMILIAAN, KEIZER VAN MEXIKO.
In de laatste tijden zijn zware stormen over het roemrijke Habsburgsche huis losgebroken, en een tal van rampen heeft aan de keizerlijke kroon van Oostenrijk eene zwaarte gegeven, die den edelen Frans Joseph dreigt te verpletteren. Sinds een tal van jaren beukt de hamer der revolutie met immer aangroeijende kracht tegen zijn troon: hij is begonnen met er de versierselen van weg te slaan; daarop verbrijzelde hij de armen, waarop hij gedeeltelijk steunde; thans beproeft hij zijn vermogen tegen de voetzuilen, op welke hij rust, om die omver te werpen en den troon te doen instorten.
Aanvankelijk beroofde de revolutie den Oostenrijkschen keizer van zijne schoone Italiaansche provincien; vervolgens joeg zij den koning van Pruissen tegen hem in het harnas, die hem allen duitschen invloed ontnam en nu woelt zij met grootere kracht dan ooit in het hart zijns lands en gaat voort met zijne bevredigde en niet bevredigde onderdanen tegen hem op te ruijen.
Maar ook op nog andere wijze treft de hand Gods het keizerlijke huis; bijna op den zelfden stond ontrukt zij er door den smartelijksten dood twee beminde leden aan. Mathilda, de dochter van den overwinnaar van Custozza, sterft ten gevolge van vreeselijke brandwonden; Maximiliaan, de broeder des keizers, ontvangt een kogel uit de hand eens negers en laat eene krankzinnige gade achter.
Waaraan moet de edele, ridderlijke monarch, die over Oostenrijk gebiedt, het tal van jammeren toeschrijven, dat zelfs zijnen vijanden medelijden en deelneming inboezemt? Wordt Frans Joseph geslagen om de zonden zijner vaderen? Worden de zedeloosheid en misdaden van een niet onaanzienlijk deel zijner onderdanen in hem en zijn geslacht gewroken? Wordt zijne deugd op de proef gesteld, opdat der wereld getoond zoude worden welke kracht men kan putten uit de ware beginselen van regt en regtvaardigheid? Wordt…. maar wij vragen niet meer, want wie zal treden in Gods raadsbesluiten?
Wij meenen onzen lezers eene dienst te doen met in korte trekken het leven te beschrijven van den man, wien een kalm levenslot scheen voorbestemd en die, helaas, op jeugdigen leeftijd het onbestendige van het ondermaansche heeft moeten ondervinden; ook zal het hun niet onwelkom zijn iets te vernemen van hem, die door Maximiliaan te dooden, het Habsburgsche huis in diepen rouw dompelde.
Ferdinand Joseph Maximiliaan van Oostenrijk werd op den 6 Julij 1832 geboren; hij was de tweede zoon van den aartshertog Frans Karel van Oostenrijk en Prinses Sophia van Beijeren; van af zijne jeugd legde hij eene groote neiging aan den dag voor het zeeleven, en al wat op de marine betrekking had trok steeds zijne belangstelling; in 1854 trad hij als Vice-Admiraal op aan het hoofd der Oostenrijksche marine; de studie, waarin hij zich verdiept, de lange zeereizen, waarop hij veel gezien en ondervonden had, stelden hem in staat in het zeewezen zijns vaderlands belangrijke verbeteringen aan te brengen. Verscheidene Europesche landen, Noord-Amerika, Brazilië waren reeds door hem bezocht geworden; zijn scherpziend oog en denkend brein hadden er veel ontdekt wat aan de Oostenrijksche marine ontbrak; daarbij had hij zich in betrekking gesteld met de voornaamste mannen dier verschillende gewesten, en terwijl hij hunne taal aanleerde, bestudeerde hij de zeden, gewoonten en gebruiken van hun land, die hij getrouw beschreef, en waarvan hij het verhaal voor de nakomelingschap bewaarde. Reeds zien vier deelen zijner reisbeschrijvingen het licht, die, den lezer bekend makende met de onvermoeide togten en nasporingen van den jeugdigen zeereiziger, tegelijk een diepen blik in zijn karakter doen slaan. Door eene zonderlinge speling des toevals is het juist het fregatschip Novarra, dat afgezonden is om zijn lijk uit Mexico naar Oostenrijk over te brengen, waarmede hij de meeste zijner reizen deed.
Maximiliaan.
Op den 27 Julij 1857 trad de aartshertog te Brussel in den echt met de begaafde princes Charlotte, dochter van den Belgischen koning Leopold I, en in hetzelfde jaar werd hij benoemd tot gouverneur-generaal van het Lombardisch-Venetiaansch koningrijk. Zoodra hij deze betrekking aanvaard had, stelde hij alle pogingen in het werk om den band tusschen Lombardijë-Venetië en het keizerrijk, die tengevolge der revolutionnaire woelingen veel aan hechtheid verloren had, weder naauwer toe te halen: hij putte zich uit om Oostenrijk met zijne vijandig gezinde onderdanen te verzoenen; ter bereiking van dat doel deed hij den laatsten belangrijke concessiën, waardoor hij toen den naam van den liberalen Habsburger kreeg en de beschuldiging op zich laadde van verder te gaan dan zijne positie hem toeliet. In weerwil zijner bemoeijingen mogt het hem niet gelukken zijn doel te bereiken, en toen de oorlog van 1859 Lombardijë van Oostenrijk afscheurde, trok hij zich met zijne gade terug op zijn kasteel Miramar bij Triëst.
Terwijl hij zich hier in verschillende studiën verdiepte en deze door de jagt en andere vermaken afwisselde, kwam in Napoleons brein het plan tot rijpheid om Mexico te veroveren; hij had hiervoor een tweeledig doel, het een wat hij de wereld openbaarde, namelijk: de bescherming der Europeanen, die in Mexiko veel van de inwoners te lijden hadden en de overbrenging der Europesche beschaving, het tweede wat hij verzweeg: de opwerping van een dam tegen de uitbreidingszucht der Vereenigde Staten. Aanstonds noodigde hij Engeland en Spanje uit tot deelname aan eene expeditie naar Mexiko; beide mogendheden lieten zich vinden en hielpen den Franschen autocraat ijverig in het volvoeren van zijn plan; zoodra Napoleon evenwel vasten voet in Mexico had, scheidde zich zijne bondgenooten van hem en matigde hij zich al de vruchten der onderneming aan. De Fransche troepen bereikten de hoofdstad des lands; Juarez, de door de Mexicanen gekozen president der republiek, ging op de vlugt en, bij de Vereenigde Staten steun vindende, begon hij een guerilla-oorlog tegen de Fransche overheerschers, ongeveer gelijk aan die der Spanjaarden tegen den eersten Napoleon.
Welligt heeft de Fransche keizer reeds zeer spoedig ingezien, dat het betrekkelijk gemakkelijk veroverde land niet gemakkelijk te behouden zou zijn, waarom hij het dus niet raadzaam vond Mexico als eene Fransche provincie te beschouwen; liever wilde hij op den Mexicaanschen troon een Europeeschen vorst plaatsen, die, geheel onder zijne leiding, onder zijne voogdij, het land besturen, de moeijelijkheden voor zich zelven hebben en de voordeelen en eer naar Frankrijk zou doen vloeijen.
Napoleons oog viel op den aartshertog; Hij zond een geheim gezant naar Miramar met den last aan Maximiliaan den Mexicaanschen troon aan te bieden; de aartshertog kon niet spoedig besluiten; hij bezweek echter weldra voor de verleidelijke aanbiedingen van zedelijken en stoffelijken onderstand en voor de eerzucht
