| ABONNEMENT (bij vooruitbet.) p. KWARTAAL Door geheel Nederl. ƒ4,50 welk bedrag, tenzij in de eerste helft der eerste maand ingezonden, wordt verhoogd met incassokosten. Tweede exempl. Ochtendblad ƒ2.25. O. en W.-Indië [ƒ]8.50. Over. landen (in één zending) ƒ9.—; Voor Duitschland aan een der postk. aldaar ƒ5.—. Verschijnt des Ochtends en des Avonds. Kantoren: Luthersche Burgwal 23 en 25, ’s-GRAVENHAGE. Interc. Telef.: 5970. SCHEVENINGEN„„723. POSTREKENING 14032. LOSSE NUMMERS 7½ CENT. |
De Nieuwe Courant
Hoofdredacteur: Mr. L. J. PLEMP VAN DUIVELAND. — Directeur-Waarnemend Hoofdredacteur J. J. BRUNA. |
PRIJS DER ADVERTENTIEN: Per regel (galj.) 45 cts. (min. 4 regels). Bij reclame-contracten (binnen 1 jaar af te plaatsen) van 500 regels 32 ct., van 1000 regels 28 ct., van 2000 regels 24 ct. per regel. Een vaste plaats kan worden bedongen tegen 25% verhooging. Ingez. meded. per regel (galj.) f1.—, bij 500 regels 64 ct., bij 1000 regels 56 ct., bij 2000 regels 48 ct. (min. 3 r.). Op de vóórpagina van het Ochtendblad resp. f1.50, f0.96, f 0.84, f0.72 p. regel. Boekannonc. en Liefdadigh. adv. 24 ct. p. regel. Dienstaanb. (col.) 20 cts. per regel (min. 3 regels). Bewijsnum. (verplicht) 10 cts. Incassokosten 7½ ct. |
AVONDVLAD.
Dit nummer bestaat uit ACHT Bladzijden
Het nieuws in dit nummer.
Binnenland.
De Koningin heeft de Hofcommissie ontbonden en een comptabele commissie der Kon. Hofhouding ingesteld.
Aan Duitschland zal voor het voldoen van zijn financieele verplichtingen ten opzichte van onzijdigen een termijn (vermoedelijk 15 Augustus) worden gelaten.
Te Leiden is het 17e Natuur- en Geneeskundig Congres geopend.
Bij een anarchist te Amsterdam zijn wapens en benoodigdheden voor bommen in beslag genomen.
Buitenland.
De Italiaansche delegatie verlaat heden Parijs om de publicatie van Wilson’s schrijven. Orlando werpt de verantwoordelijkheid op Wilson alleen.
Te Rome hebben betoogingen plaats gehad voor de Italiaansche eischen.
[1] De Egyptische premier Roessdi Pasja is afgetreden.
De Tsjechische minister van de nationale verdediging bepleitte een verbond tusschen de Polen en Tsjechen.
Debreczin is door de Hongaarsche legers ontruimd.
(Zie verder onder Laatste Berichten.)
BINNENLAND.
De Duitsche credieten.
Naar ons ter oore kwam, beloven de besprekingen te Parijs gevoerd over de regeling van Duitschland’s financieele verplichtingen aan onzijdigen en uit hoofde van het vredesverdrag aan de Entente, een oplossing in dezen geest, dat aan Duitschland een zekere termijn zal worden gelaten. — wij hoorden noemen 15 Augustus — vóór welken het geen betalingen zal behoeven te doen. Men hoopt het op deze wijze mogelijk te maken, dat de betalingen ten deele geschieden in Duitsche nijverheidsproducten.
Vrijheid van handel.
Het Ned. Corr.-Bureau meldt:
Naar wij vernemen, heeft in de gisteren gehouden vergadering van den Nijverheidsraad, welke door den minister van Landbouw Nijverheid en Handel is bijgewoond, zoowel als in de gisteren door den minister met de Uitvoerende Commissie van de N. O. T. gehouden conferentie het vraagstuk van de uitvoerpolitiek na het eventueel tot stand komen van den vrede een onderwerp der besprekingen uitgemaakt.
Zijn wij wel ingelicht, dan wenscht de minister na den vrede aan den handel de grootst mogelijke vrijheid te hergeven voor zoover zulks met de belangen van de verbruikers hier te lande is overeen te brengen.
Embargo opgeheven.
De N. O. T. heeft bericht ontvangen, van het Intergeallieerd Comité te ’s-Gravenhage, dat de Geassocieerde Regeeringen besloten hebben het embargo op te heffen voor den aanvoer naar Nederland van beenderen, boter, kalvermagen en stremsel, kaas, cichorei, gecondenseerde melk, versche eieren, glucose (druivensuiker), jams en marmelades, vleesch en gevogelte, mosterd, aardappelmeel, groentezaden, specerijen en groenten. Voor den aanvoer van deze artikelen kan de N. O. T. dus weder haar bemiddeling verleenen.
Tengevolge van de achtereenvolgende opheffingen der bestaande embargo’s, hoofdzakelijk als uitvloeisel van de deswege door de N. O. T. gevoerde onderhandelingen, is thans het grootste gedeelte der artikelen, welke aanvankelijk op de lijst der z.g. nil-rations voorkwamen, daarvan afgevoerd.
De eenige artikelen, waarvan de aanvoer van overzee naar ons land thans nog niet is toegelaten, zijn: azijn, azijnzuur, acetaten en aceton, bamboe, riet, rottan (behalve tonkinstokken en bamboeafval), twijgen en biezen (w. o. niet de daarvan vervaardigde artikelen), gedroogd bloed, caseïne (w. o. niet artikelen daarvan vervaardigd), dextrine, gist, leerafval, lijm, vischlijm, lijnwater en gelatine, platina, rubber en balata (ruw), scharpevachten, vlas, zeewier en zeemos.
Levensmiddelen tegen kali.
Hier te lande vertoeft een Duitsche commissie uit Keulen, welke levensmiddelen poogt in te koopen tegen levering van kali aan Nederland. Deze commissie had hedenochtend hierover een onderhoud met den directeur-generaal voor de productie, den heer Lovink.
De broodkaart.
Van goed ingelichte zijde verneemt de Prov. Gron. Ct. dat er vrij zeker nog wel een jaar zal verloopen vóórdat ’t brood weer zonder bon verkocht mag worden.
De omstandigheid, dat de overeenkomsten met vele beambten bij de rijksgraanverzameling dezer dagen voorloopig met een jaar zijn verlengd, leidt het blad tot het vermoeden dat dit bericht juist zou zijn.
Geconserveerde vleeschwaren.
Naar wij vernemen wordt binnen enkele dagen het conserveerverbod van vleeschwaren opgeheven, terwijl met het vrijgeven van den algeheelen vee- en vleeschhandel, ook de handel in slachtafvallen weer geheel vrij komt.
Verhooging van het suikerrantsoen.
Volgens de Tel. zal begin Mei het suikerrantsoen worden verhoogd met 1 ons per week en per hoofd en dus gebracht worden op 3½ ons per week en per hoofd.
Levensmiddelen naar Duitschland.
De Geassocieerden hebben, naar het Hbl. meldt, thans ook de levering van Nederland naar Duitschland toegestaan van 13,500 ton peulvruchten en 7000 bevroren vleesch, terwijl het kwantum spek, dat kan worden geëxporteerd tot 4000 ton is opgevoerd.
Uitvoer van paarden.
Namens de vergadering van Nederlandsche Exporteurs van paarden, te Rotterdam gehouden, is aan den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel een request gericht, waarin den minister dringend verzocht wordt, het daarheen te willen leiden, dat bij den export van paarden naar Duitschland alle bevoorrechting bij ’t verleenen van consenten aan die exporteurs van paarden worde opgeheven en bij den export van paarden naar Duitschland aan alle exporteurs van paarden naar evenredigheid consenten worden verleend.
Tevens wordt den minister verzocht, om een audientie te dezer zake ten einde het voorgaande nader te mogen toelichten.
Naar wij vernemen, is de heer W. C. A. Kok, tot dusver kanselier van het Nederlandsch consulaat te Nice, benoemd tot vice-consul der Nederlanden aldaar, buiten bezwaar van ’s lands schatkist.
De vertraging in het telegrafisch verkeer van uit Den Haag bedraagt thans: met en over Engeland en met Duitschland: 15 uur; met België: 13½ uur.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Uit de Residentie.
Commissie Koninklijke Hofhouding.
Naar wij vernemen heeft H. M. de Koningin met ingang van 1 Mei ontbonden en opgeheven de Hofcommissie en ingesteld met dien datum een Comptabele commissie der Koninklijke Hofhouding, zoomede een commissie inzake het verleenen van het praedicaat „Koninklijke” en het koninklijk wapen.
Hare Majesteit heeft in de Comptabele Commissie der Koninklijke Hofhouding benoemd: tot voorzitter G. Ch. baron Snouckaert van Schauburg, thesaurier-generaal van H. M.; tot leden: jhr. mr. E. N. de Brauw, hofraad en rechtsgeleerd adviseur van Hr. Ms. Huis; mr. W. J. baron van Lynden en mr. C. M. Ritter; tot lid en secretaris F. M. L. baron van Geen, kamerheer en particulier secretaris van H. M.
In de commissie voor de verleening van het praedicaat „Koninklijke en het Koninklijk wapen heeft H. M. benoemd: tot lid en voorzitter mr. W. P. graaf van Bylandt, opper-hofmaarschalk van H. M.; tot lid jhr. mr. E. N. de Brauw voornoemd; tot lid en secretaris F. M. L. baron van Geen, vorenbedoeld.
Salarisherziening der ambtenaren.
De afd. ’s-Gravenhage van den Centralen Nederlandschen Ambtenaarsbond, den Bond van Werklieden in Openbare Diensten en Bedrijven, den Algemeenen Bond van Politiepersoneel in Nederland en den Algemeenen Nederlandschen Opzichters- en Teekenaarsbond beleggen op Zondag aanst. een vergadering in den tuin van het Volksgebouw, Prinsegracht, in verband met de a.s. Maandag in den gemeenteraad aan de orde komende voorstellen inzake de salarisherziening.
Als sprekers zullen optreden de heeren L. Buurman, lid van den gemeenteraad, voorzitter der afd. van den Werkliedenbond, G. van Putten, voorzitter van den Politiebond en W. Nieuwhoff, afdeelingssecretaris van den Ambtenaarsbond.
Concert in het Duitsche gezantschap.
Door den Duitschen gezant te ’s-Gravenhage, dr. F. Rosen, en mevr. Rosen werd gisteren in het gebouw der Duitsche legatie aan een aantal op den voorgrond tredende persoonlijkheden uit onze parlementaire en politieke kringen een concert aangeboden. Het bekende Dresdener Trio Franz Wagner (piano), Fritz Schneider (viool) en Hans Bottermund (cello) bracht het C-dur trio van Haydn en het groote B-dur trio op. 97 van Beethoven ten gehoore.
Krijgswetenschap.
In een op Dinsdag 29 April a.s. te houden bijeenkomst van de Vereeniging ter beoefening van de Krijgswetenschap in de Vrijmetselaars-loge te ’s-Gravenhage zullen de heeren W. E. van Dam van Isselt, majoor van den generalen staf en A. van Hengel, luitenant ter zee 1e kl. inleiden het onderwerp: Heeft Nederland als zelfstandige staat en als koloniale mogendheid een weermacht te land en ter zee noodig, ter bescherming van zijn belangen en rechten in Europa en andere werelddeelen?
Zoo ja, aan welke eischen zal die weermacht moeten voldoen en volgens welke beginselen zal zij behooren te worden ingericht?
De nieuwbenoemde gezant van Perzië bij ons hof Mehdi Nezami Choa ed Dovleh werd heden ontvangen door den minister van Buitenlandsche Zaken.
Naar wij vernemen, is de toestand van den Perzischen zaakgelastigde en van den attaché bij de Perzische legatie, die, zooals gemeld, tengevolge van het slippen van hun motorrijwiel verwond werden, zeer bevredigend.
Uit Rijswijk.
Ten overstaan van de notarissen P. C. L. Eikendal en mr. L. Eikendal te ’sGravenhage, werden in het hotel Kuys-Witzenburg geveild de volgende perceelen weiland, gelegen in den Plaspolder, naast het stoomgemaal en strekkende van het Jaagpad tot den Keiweg onder Rijswijk:
Perceel I, groot 1.53.41 H.A.; prov. kooper F. W. J. Heel, voor ƒ 11,800 (verhoogd met ƒ 200).
Perceel II, groot 2.13.78 H.A.; prov. kooper R. H. Hoogenraad, voor ƒ 17,700 (verhoogd met ƒ 300).
Perceel III, groot 2,08.80 H.A., prov. kooper W. J. Heel voor ƒ 12,100 (verhoogd met ƒ 1900);
Perceel IV, groot 1.00.50 H.A., prov kooper F. W. J. Heel voor ƒ 4600;;
Perceel V, groot 1,82,70 H.A., prov. kooper Joh. Blonk voor ƒ 8100.
Perceel VI, groot 2,02,90 H.A., prov. kooper P. Wijsman voor ƒ 9100 (verhoogt met ƒ 500);
Perceel VII, groot 2,15,70 H.A., prov kooper Joh. Blonk voor ƒ 11,200;
Perceel VIII, groot 1,18,30 H.A., prov. kooper W. G. van Dop voor ƒ 6300.
Ten overstaan van dezelfde notarissen werden eveneens in hotel Kuys-Witzenburg geveild de volgende perceelen wei- en bouwland, gelegen in den Tedingerbroekpolder aan en nabij den Vlietweg, tegenover de buitenplaats Arendsburg:
Perceel I, groot 1,51.08 H.A., prov. kooper W. J. Heel voor ƒ 10,100;
Perceel II, groot 1,74,15 H.A., p. k. R. H. Hoogenraad voor ƒ 6500;
Perceel III, groot 2,21.15 H.A., p. k. Joh. Blonk voor ƒ 9400;
Perceel IV, groot 2,15,40 H.A., p. k. R. H. Hoogenraad voor ƒ 7200 (verhoogd met ƒ 800).
Uit andere Gemeenten.
UTRECHT, 23 April. Alhier is in den ouderdom van 63 jaar overleden de heer Geert Renkema, oud-directeur der Gemeente-reiniging.
APELDOORN, 24 April. Door het gemeentebestuur is aangekocht van de erven Houtjes voor ƒ 59,975 de boerderij „Westenenk” met bijbehoorende gronden, gelegen aan den Houtweg en den Arnhemschen weg te zamen ongeveer 19 H.A., met bestemming ten deele voor arbeiderswoningen, ten deele voor den aanleg van een villapark.
LEEUWARDEN, 23 April. Het bestuur der plaatsel. afdeeling van de Christelijke Sociale Partij heeft afgewezen het voorstel van de afdeeling van den Economischen Bond, om, voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen, de lijsten met elkander te verbinden.
Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde.
Groote keuring en voorjaarstentoonstelling.
(Van onzen verslaggever).
Hedennacht wordt de laatste hand aan de tentoonstelling gelegd!
De drukte, de bedrijvigheid zijn voorbij, maar sommige inzenders blijven liever òp. The finishing touch, ziet u. Het oog van den meester....... Hij blijft er bij, hij helpt mee, hij werkt zelf het hardst. Want ’t moet mooi worden, iets bijzonders.
De meeste inzenders zijn uit de omgeving. Haarlemmers in de eerste plaats, handelaars uit de bollenstreek, firma’s uit Bloemendaal, doch ook uit Boskoop en Aalsmeer En een enkele stadgenoot, de N.V. Clingendaalsche Kweekerij.
De directeur, de heer Th. J. Dinn, is persoonlijk druk in de weer. Met beide handen wroet hij rond in de geurige aarde, stampt de planten vàster aan, ’t moet mooi worden!
Arme planten, wat hebben ze met jullie gesjouwd vandaag! Gunnen ze je geheel geen nachtrust? Zien ze niet dat je één voor éen staat te knikkebollen, oogknippend tegen ’t felle kunstlicht?
Komen ze jullie nù al bekijken, terwijl je nog verreisd bent, dus volstrekt niet in conditie?
Natúúrlijk zijn ’t’ weer journalisten, de mannetjes die overal het eerst met den neus bij zijn!
Och, zoo héél natuurlijk is dit nu niet. ’t Gebeurt ons niet allen dag, dat comité of bestuur ons in de gelegenheid stelt expositie-of-zoo à tête reposée te bezichtigen.
Meestal worden wij tegelijk met de autoriteiten ontvangen. Dan is ’t een gevlieg van heeren met hooge hoeden zònder hoofd, autoriteiten, die hun heele kop kwijt zijn, maar geen minuut te verliezen hebben. De pers moet zich zèlf maar redden. De catalogus is zeer overzichtelijk, maar de genoodigden loopen dusdanig in de weg, dat van een totaal-indruk geen sprake is.
Het bestuur der Ned. Mij. voor Tuinbouw- en Plantkunde maakt echter een lofwaardige uitzondering op den regel: H.H. vertegenwoordigers van de pers werden hedenavond in de gelegenheid gesteld zich omtrent alle onderdeelen der tentoonstelling te oriënteeren.
Oriënteeren — dat was wel het juiste woord. De inzendingen zijn nog niet compleet, — bij een eventueele opsomming zouden wij licht een of meer deelnemers — zonder opzet — over het hoofd zien.
Vermoeide, overspannen planten, wij zullen jullie niet lang uit den slaap houden. Wij willen maar heel even rondneuzen.
De groote zaal van de societeit Vereeniging in de Begijnestraat is, om een gemeenplaats te bezigen, „in een bloemtuin herschapen.”
Om dien bloemtuin naar waarde te schatten, moet men eigenlijk een deskundige zijn. Welke leek ziet prima vista onderscheid tusschen die tallooze narcis-tuilen? Hij heeft slechts oog voor lijn en kleur.
Kleur vooral! — Kleine, lage plantjes gedempt bruin van tint, tusschen mat blauwe — Heeten de dingen niet Hortensia’s?
Wat kan de leek die nieuwe namen schelen?! Hij houdt van bloemen, deze bloemen zijn mooi, hij geniet. Uit! Bloemen, overal bloemen! Achter in de zaal, op het podium, de heerlijkste rozen, de sierlijkste seringen! Vóór het podium: vreemdsoortige bloemen, haast te mooi om echt te zijn. Precies namaak-bloemen. Amarilis? Sinneraria’s? „Gooi ’t maar in mijn pet, — ”k zal ’t thuis wel uitzoeken,” zouden de soldaten hebben gezegd, die nog kort geleden in deze zelfde zaal logeerden.
Inderdaad — het is nog niet zoo heel lang geleden dat hier, waar maar een plaatsje vrij was, een stroozak lag. En nu bloeien overal bloemen, in bonte verscheidenheid, zoet-geurende blauwe regen, geneeskrachtige kruiden, koddige cactussen.
De aannemers Fa. Hagen & Zoon (Haarlem) brachten voor een breede trap aan naar de galerij. Boven aan de trap: een open houten huisje, wit gelakt met gouden biesjes, Het heilige der heiligen. Daar komt het bestuur, daar prijkt de „leestafel” van de -Ned. Mij. voor Tuinbouw- en Plantkunde.
Een koepeltje, afgedekt met wit en violet gaas. Paarse en sneeuwwitte hortensia’s, frissche ranken van asperge-groen. Een aardig kijkje in de zaal. Tuinlieden modelleeren de laatste gazons, een jurylid staat in een hoekje een broodje met vleesch te verorberen
Kom, we verdwijnen. We weten dat we welkom zijn, — toch is ’t net of we de menschen hier van hun werk houden.
Gelukkig dat de feestelijkheden alle binnenshuis plaats hebben. ’t Is druilerig weertje, — we kunnen elk oogenblik regen verwachten.
Op straat krijgt men nauwelijks den indruk dat er „iets te doen” is.
’k Zag tot nu toe drie versierde wegwijzers, hooge witte masten, van oranje richtingspijlen („Naar de tentoonstelling”) voorzien, — vroolijk opgetoomd met groen en bloemen. Eén op de Groote Markt, de beide anderen aan ’t einde van de Groote Houtstraat, tusschen de twee bekende „dobbelsteentjes.”
De beugels der trams zijn in groot tenue, dragen ijsclub-vlaggetjes. Verschillende winkeliers hebben veel werk gemaakt van hun étalages. Hier en daar een vlag.
Maar dat is ook alles.
Voor de bevolking begint het feest eigenlijk eerst Zaterdag. Dan wordt het groote bloemencorso gehouden en zal Fokker vliegen!
*
De tentoonstelling zal hedenmiddag om half drie officieel worden geopend door jhr. mr. dr. A. Röell, commissaris der Koningin in de provincie Noord-Holland.
Om halfvijf heeft de offcieele ontvangst ten stadhuize plaats.
Tusschen de droppeltjes champagne dóór, zal de jury uitspraak doen.
GODSDIENST en KERK.
Nederlandsche Hervormde Kerk.
Beroepen te Purmerend ds. S. A. Baljon, te Spaarndam; — te Termunten ds. A. de Boer, te Wapserveen; — te Wijngaarden ds. J. Ronge, te Hoogblokland; — te Schoonhoven ds. C. J. Leenmans H.Azn:, te Oosterwolde.
Bedankt voor Barneveld door ds. T. Lekkerkerker te IJselmuiden; — voor Zijderveld door ds. M. L. Verkerk, te Polsbroek.
KUNST.
Mededeelingen.
Wij ontvangen het eerste nummer van een keurig geïllustreerd tijdschrift, uitgegeven door den Dienst voor Kunsten en Wetenschappen der gemeente ’s-Gravenhage. Geregeld zullen er mededeelingen in worden gedaan, dezen dienst betreffende en de directeur van den Dienst hoopt daardoor voeling te houden met hen, die op de een of andere wijze doen blijken van hun belangstelling in de gemeentelijke verzamelingen. Voorloopig zal het tijdschrift om de drie maanden verschijnen. In het eerste nommer vindt men het programma, dat de directeur van den nieuwen dienst heeft aanvaard en dat hij nog hoopt uit te breiden. Verder vindt men er mededeelingen in over de gemeentelijke eereplaquette, over werk van Haverman in het gemeentemuseum, over damesportretten van David Bles en Alma Tadema in het gemeentemuseum voor moderne kunst, over teekeningen van David Bles enz. enz. Tot slot eenige mededeelingen met betrekking tot personalia, de aanwinsten enz. Deze keurige uitgave zal er zeker toe bij dragen bij ’t kuntzinnig publiek belangstelling te wekken en te onderhouden voor de gemeentelijke instellingen van Kunsten en Wetenschappen.
Koninklijke subsidie.
Naar wij met groote vreugde vernemen heeft H.M. de Koningin voor het aanstaande speelseizoen een subsidie verleend aan de Naaml. Vennootschap „Het Tooneel”, directeur dr. Willem Royaards.
Residentie-orkest.
Op het 10e Volksconcert van het Res. Orkest, onder leiding van mr. J. A. H. baron van Zuylen van Nijevelt op 26 April zullen uitsluitend werken van Wagner worden uitgevoerd.
Vondels Lucifer.
Onder groote belangstelling werd gisterenavond in de Remonstr. kerk te Groningen Vondels Lucifer door den heer Anton Verheijen met medewerking van den heer en mevrouw Secrève (muzikale illustratie) voorgedragen.
Jozef Pembaur.
Het programma van het middag-concert dat Josef Pembaur 27 April a.s. geeft bevat o.a. de sonate op. 53 en het Thema met Variaties op. 142 van Schubert, verder Ballades en Sonate op. 5 in f kl. t. van Brahms.
Nagedachtenis van Therèse van Duyl-Schwartze.
Men vraagt ons opneming van het volgende:
Het overlijden van Therèse van Duyl—Schwartze heeft allen, die belang stellen in de Nederlandsche schilderkunst en de Nederlandsche beeldende kunstenaren, ongetwijfeld diep getroffen. Als mensch en als kunstenares bezat zij groote gaven die in en buiten Nederland terecht op hoogen prijs gesteld worden. Doch niet alleen de Nederlahdsche kunst, doch ook de Nederlandsche kunstenaren verliezen veel in haar. Haar hartelijke belangstelling in alles wat het lot van haar mede-kunstenaren betrof, haar groote bereidvaardigheid om te helpen waar zij kon, en de tactvolle en delicate wijze waarop zij die hulp verleende, hebben haar een plaats verzekerd in het hart van haar collega’s, wien zij onvergetelijk zal blijven.
Het zijn dan ook haar mede-kunstenaren, waaronder in de eerste plaats de Vereeniging St. Lucas, die het initiatief hebben genomen tot het maken eener stichting, die den naam zal dragen van „Therèse van Duyl—Schwartze-Stichting”, waarvan het Hare Majesteit de Koningin behaagd heeft als beschermvrouwe te willen optreden. De stichting zal tot doel hebben het werk van de overledene — het steunen van behoeftige kunstbroeders — voort te zetten, waardoor ook op die wijze haar naam zal blijven voortleven.
Om dit doel te bereiken echter is een vrij aanzienlijk bedrag aan geld noodig, omdat het de bedoeling is de stichting een kapitaal te geven, waarvan de rente hoofdzakelijk zal worden uitgekeerd aan het Nederlandsch Steuncomité voor Beeldende Kunstenaren, waarin Therèse van Duyl—Schwartze ook zitting had en aan welk werk zij zoo veel heeft bijgedragen.
De stichting zal bovendien ter herinnering aan de kunst van Therèse van Duyl—Schwartze een drie-jaarlijkschen prijs van ƒ 500 uitloven voor het beste geëxposeerde portret door een jong Nederlandsch schilder vervaardigd. De bedoeling is dengene, aan wien de prijs ten deel valt, daardoor in staat te stellen buitenlandsche musaa te bezoeken en aldaar goede portretkunst te bestudeeren.
Ten slotte zal de stichting een geschikt middel zijn om schilderijen, teekeningen enz. van Therèse van Duyl—Schwartze ten geschenke te ontvangen, te verzamelen en bv. in bruikleen te geven aan musea, of andere instellingen.
Gelden der stichting zullen hiervoor alleen mogen gebruikt worden voor zoover het mogelijk is dit te doen zonder het hoofddoel, t.w. het ondersteunen van behoeftige Nederlandsche beeldende kunstenaren, uit het oog te verliezen.
De commissie doet derhalve een beroep op uw medewerking om het boven uiteengezette doel te bereiken en ziet met vertrouwen het hierbij gevoegde inschrijvingsbiljet door u geteekend en ingevuld aan het adres van den penningmeester der commissie, mr. A. F. van Hall, Keizersgracht 279-281 te Amsterdam, van u tegemoet.
Een zeer talrijke commissie werkt voor dit doel.
Valori Plastici-De Stijl.
Men meldt ons:
Te Rome werd in November 1918 een tijdschrift voor nieuwe kunst „Valori Plastici” opgericht, onder redactie van Mario Broglio en met medewerking van de belangrijkste Europeesche moderne kunstenaars. In het eerste nummer verschenen artikelen van Carzà, Savinia, Folgoro, De Ghirico, Melli, Clavel, Do Pisis, Pratella, Broglio en reproducties in lichtdruk naar werken van Carzà, De Chirico, Melli en Mancuso. Het dubbelnummer ⅔ is uitsluitend gewijd aan de moderne Franschen. Hierin worden 12 groote afbeeldingen in lichtdruk gegeven van de nieuwste, onuitgegeven werken van de groep der Fransche cubistische schilders. Het nummer is verrijkt met een serie Fransche gedichten, die tot dezelfde richting gerekend kunnen worden. Uit alles spreekt het vertrouwen in de herleving der Westersche kunst. Picasso, Braque, Gris, Severini, Leger, Herbin, Laurens, Lipchitz, Metzinger, Blanchard, Salmon, Cocteau, Cendras, Jacob, Dermee, Birot, Soupault, Breton, Aragon, al deze niet nieuwe namen voor hen, die de nieuwste schilder- en dichtkunst volgden, zijn in dit dubbel nummer vertegenwoordigd.
Verwantschap, zoowel artistiek als cultureel, tusschen het streven van „Valori Plastici” en dat van het Hollandsche kunsttijdschrift „De Stijl” deed tusschen beide bladen een samenwerking tot stand komen, welke zal bestaan in een uitwisseling van denkbeelden en reproducties naar werken der wederzijdsche medewerkers.
Tijdschriften van zuivere schepping, van op onderzoek berustende getuigenissen, zullen „Valori Plastici” en „De Stijl” een voldoende documentatie zijn van alle werken en denkbeelden, die kunnen medewerken tot het ontstaan van bewustheid en stijl in de kunsten, met de bedoeling het gebied van de idee de overhand te doen krijgen op alle aanslagen van materialisme, willekeur en mode.
De Duitsche schilder Theo von Brockhuzen voorzitter van de Freie Sezession is in den ouderdom van 36 jaar aan een longontsteking overleden.
INGEZONDEN STUKKEN.
Van ingezonden stukken wordt de copij Buiten verantwoordelijkheid der Redactie niet teruggegeven.
Het schitterend succes voor de dierenbescherming.
Geachte Heer Redacteur,'
In een der laatste nummers van uw blad komt onder den titel: „Een schitterend succes voor de dierenbescherming” nog eens een bespreking voor van het geval der twee, ergerlijk mishandelde paarden, waarop de heer Solleveld de publieke aandacht gevestigd heeft. Tevens wordt aan het slot dier bespreking opgenomen een rondschrijven van den hoofdcommissaris van politie alhier, gericht aan de afdeelingabureau’s en waarin hij deze verzoekt „afdoende hulp te willen verleenen aan degenen die aan de politie een geval van dierenmishandeling bekend maken”.
Nu zien wij in het gebeurde wel een schitterend succes voor den heer Solleveld, aan wiens ijver en belangstelling in deze wij dan ook gaarne hulde brengen, maar wij ontdekken er heel niet in een schitterend succes voor de dierenbescherming. Deze toch is er geen stap verder mede gekomen. Want het is en was van algemeene bekendheid, dat tal van menschen zeer veel voelen voor het lijden van het dier en steeds bereid zijn geld te offeren voor verzachting of wegneming daarvan.
Bovendien wil het ons voorkomen dat het geval anders behandeld had moeten worden.
De zaak is deze: de heer Solleveld ontdekte ergens een paar verschrikkelijk mishandelde paarden, ondergebracht in een geheel onvoldoenden, armzaligen stal. Hij roept het publiek op om hem door giften in de gelegenheid te stellen de paarden los te koopen, teneinde ze te kunnen doen afmaken. Het geld stroomt hem toe.
Nu is in algemeenen zin het opkoopen van mishandelde dieren om ze te laten afmaken, niet aanbevelenswaardig. Want waar is het einde? Het kweekt zorgeloosheid en onverschilligheid aan, soms zelfs bevordert het mishandeling. Maar, niet waar? geven op straat, we weten het allen, is uit den booze. Doch, als men zoo’n erg-armoedig-uitziend, diep-ellendig mensch tegenkomt, is alle wijsheid vergeten en geeft men toch. Zoo hebben wij ook in dit geval, in strijd met de grauwe theorie, ons penningske geofferd, onder den indruk van de afschuwelijke mishandeling.
Maar dit alles neemt niet weg, dat begonnen had moeten worden met de hulp van de politie in te roepen, teneinde te pogen vervolging en veroordeeling te krijgen.
Nu weten wij zeer goed, dat van de politie geen of weinig hulp is te verwachten inzake dierenbescherming, niet omdat zij onwillig is, maar omdat alles afstuit op gemis van steun bij justitie en rechtspraak. Wel bestaat er een volmaakt duidelijk artikel in ons strafrecht dat zegt: „mishandeling van een dier wordt gestraft met enz.”, een artikel dus waaronder iedere mishandeling van een dier valt, maar bekend is het, dat de Hooge Raad der Nederlanden, in strijd met de taalkundige beteekenis dier woorden; in strijd met de geschiedenis van het artikel; in strijd met elk menschelijk gevoel van medelijden; in strijd zelfs met het gezond verstand, dat artikel toegepast wil hebben op een wijze (de speciaal ten opzichte van dieren verkondigde dolusleer) dat daardoor elke bescherming van het paard en van den trekhond (want daar gaat het voornamelijk om) zoo goed als uitgesloten is. En aangezien de Hooge Raad in hoogste instantie beslist, gaat er ten deze een verlammende invloed uit op alle lagere rechtbanken, op het openbaar ministerie en op de politie, zeer ten nadeele van de dieren. Niemand toch wil noodeloos werk doen.
Maar... in dit geval was er zulk een verregaande mishandeling, was er geen sprake van een verschoonend (!) „dwingen tot een oprit” dat de kans had moeten worden beproefd om een vervolging te verkrijgen. Dat is niet gebeurd.
Had deze poging gefaald en had de politie ook niets kunnen doen voor afmaking der dieren met of zonder toestemming van den eigenaar, dan had met dezen onderhandeld moeten worden omtrent de afkoopsom, om te weten hoeveel men van het publiek had te vragen als hulp. En kwam er meer binnen dan noodig was, dan had het verder ontvangen van geld kunnen en moeten worden stopgezet. Nu is zonder behoorlijke basis gevraagd; het geld is toegestroomd en het zeer veel meerdere is afgedragen aan een adres, waar het heel niet voor bestemd was; waarvoor zelfs door velen niets gevoeld wordt, omdat zij van oordeel zijn, dat een Bond van daadwerkelijke dierenbescherming een volmaakt noodelooze vereeniging is, aangezien hier ter stede reeds 3 lichamen bestaan die volkomen hetzelfde beoogen, zoodat die Bond slechts kracht- en geldverspilling veroorzaakt.
Tevens had openbaarheid moeten worden gegeven aan den naam van den man, die de paarden zoo mishandeld heeft, of die toestond dat zij zoo mishandeld werden. Op die wijze trad destijds de heer W. Boomgaard op te Rotterdam; dat was een zeer groote verdienste van hem. Wij herinneren o. a. aan den mishandelden trekhond van Pétrolifère.
Wat o. i. zeker niet strekken zal om een volgenden keer weer bij te dragen is, dat de heer Solleveld verzuimd heeft rekening en verantwoording te doen van de hem toevertrouwde gelden. Wel heeft hij, meenen wij, in totaal het ontvangene opgegeven en in annonces bedankt voor de hulp, maar dit laatste komt ons voor geld vermorsen te zijn. Want wie voor dierenleed geld geeft, verlangt geen bedankje, maar wil weten of zijn geld zijn bestemming bereikte en hoe het verder besteed is. Voor die opgave had het geld moeten worden gebezigd, dat nu aan de bedoelde annonces weggegooid is.
Wat de circulaire van den hoofdcommissaris betreft, waarin vooral het schitterend succes gezien wordt, we veroorloven ons ter zake een vraag. Heeft eerst dit geval de oogen van den hoofdcommissaris en van de politie geopend? Wel spreekt de hoofdcommissaris van meer mishandelingen die hem den laatsten tijd zijn aangebracht, maar er werd en wordt steeds gruwelijk mishandeld, tegenwoordig niets meer dan vroeger. Alleen schijnt er in de laatste dagen meer geslagen te worden op de oogen der paarden, zoodat zelfs groote tegenstanders van oogkleppen van hun opvatting in deze zijn moeten terugkomen, omdat anders het voordeel der afschaffing den dieren het grooter nadeel der blindheid zou brengen.
En dan! de hoofdcommissaris weet toch uit de eerste hand dat de politie inzake dierenbescherming onmachtig is. Daarbij komt nog de prachtige regeling, dat hij niet het hoofd der Haagsche politie is, want de commissarissen van politie zijn evenals hij, hulp-officier van justitie en in dat opzicht niet aan hem ondergeschikt. Het klinkt belachelijk, echt Nederlandsch[.] De hoofdcommissaris kan ze inzake strafzaken geen orders geven! ’s-Gravenhage is verdeeld in 5 hulp-officiersatrapiën!...
En dan verbaast men zich nog dat zooveel misdrijven onopgelost blijven! Welk nut heeft
- ↑ Alleen te dezer plaatse vermeld.
