Cyzicenus, vluchtende voor den Koning Lathyrus, uit d'Arabische Zee afgestooken, liep voor Gibraltar ten anker.[1] Voorts verdient het onse bysondere aenteikening, dat der Suaeben Koning, gelijk Cornelius Nepos verhaelt[2], aen de Roomsche onder Burgemeester Metellus Celer ten geschenk sond ettelijke Indiaenen, die by swaere stormen in de Noorder Oceaen vervielen: en, na veel zukkelen en droevige schip-breuk, den Duitschen boodem onder de voet kregen. Doch lang voor dese voorval heeft Menelaus[3] Griex Koning door de Middellandsche Zee zeil gemaekt: de stevens gewend rondom Africa: Indien besichtigt: en is na acht jaer t'huiswaerd gekeert; indien Aristonicus Grammaticus in dese vertelling geloof verdient. 't Geen de Griexe histoorie schryvers getuigen van Ptolomæs Euergetes Koning over Egypten dient geensints over geslaegen.[4] Zijn opsigters langs de strand der Arabische Inwijk ontdekten een verlaeten schip, binnen welk een halfdood mensch vonden, onder verscheide lijken. De half doode, door spijs te mets vequikt, wist geen aenwijsing te doen van waer en waer na toe streek sette? Niemand konde hem verstaen, uit wat landschap herkomstig was. De vreemdeling dan word aen Euergetes over-geschikt: dewelke bysondere vlijd aenwende, ten einde kundschap kreeg van de Griexe tael, om alsoo achter de geschaependheid der gantsche zaek te komen. Te mets in de geseide spraek gevordert, beduide: hoe hy een Indiaen was, door storm by de'Arabische Inwijk ingedreven. Op de togt had hy alle zijn metgesellen verlooren, van ongemak en honger. Beloofde voorts de weg na Indien te wijsen. Euergetes sliep hier niet op: hy rust een vloot toe, voorsien van heerlijke geschenken: voor welke de vloot eindelijk te rugge bragt kostelijke droogeryen en gesteenten. Na de dood des Koninx Euergetes hervatte zijn gemaelinne Cleopatra[5] de voorige togt, met meerder aental schepen, die buiten de Roode Zee een steven vonden, wiens top een paerd vertoonde, overgebleven uit schip-breuk: uit het paerd wierd bekendk dat het een Gibraltars schip was geweest, welk Afrika omgezeild, aldaer bleef. De steven is zedert tot geheugenis op de markt als Memphis geplaetst.
In de laetste eeuwen hebben de Venetianen, voor alle andere Europeers, sich onderwonden met 't afgelegen Indien koophandel te dryven.[6] Zy waeren dan eertijds gewend door d'Adriaetische na de Middellandsche Zee streek te houden op Alexandria : alhier stapten ze te land, in de Arabische Inwijk wederom scheep, ea vervorderde voorts haer reis na Oost-Indien. Langs dit vaerwaeter en dese land-togt, voerdenze d'Indische waeren soo lang na Europe, tot eindelijk d'Egyptische Sultan die weg door strooperyen bekommerde[7]: weshalven haer benoodsaekt vonden Alexandria te laeten leggen, en voor Antiochien (nu Aleppo) te ankeren. Uit Antiochien vertrokken ze na Babylon, van Babylon na Balsarum, van Balsarum na Ormus. Alhier maekten-ze zeil in de Persische Zee, om met d'Indiaenen te handelen. Venetien voorsag dan Euroope van alle gewasschen en kostelijkheden, welke onder d'Ooster Sonne vallen.
En zy waeren noch in besit gebleven, ten zy aldereerst de Portugeesen sich beweegd hadden, ten einde met schepen Indien ontdekten, sonder de goederen op kameelen over land te sleepen.[8] 't Werk dient weinig hooger aengehecht. Joan de eerste Portugaels Koning had d'Africaensche stad Septa den Mooren stormender hand afhandig gemaekt. Onder zijn vijf zoonen munten bysonder uit de vierde zoon Henrik: die in 't inneemen van Septa sich boven gemein manhaftig droeg: zedert uit de verheerde stad sterke uitvallen op de Mooren deed: en, met buit verrijkt, twee schepen toe-ruste tot vordere ontdekking van Afrika ten zuiden. 't Voorneemen evenwel ging langsaem voort, ter oorsaek veel tijd en geld spilde aen 't bouwen van een nieuwe stad Terzanabali. Doch, in een droom bestraft wegens dit uitstel, vervaerdigt eerlang twee zeilen, op
- ↑ van Eudoxus. Strabol 2.
- ↑ Wondere reis van sommige Indiaenen:
- ↑ van Menelaus:
- ↑ Gedenkwaerdige togt van een Indiaen in Egypten gehad:
- ↑ als ook van Cleopatra.
- ↑ De Venetianen dryven d'eerste in Europe handel op Oost-Indien:
- ↑ hoe zy haer reise voortsetteden.
- ↑ By wat gelegendheid de Portugesen alder eerst onderstondende kusten van Africa en Indien te ontdekken.
