Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/185

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

gewone fabrieksmeisjes wordt gevonden, die de meisjes van de kleine burgerij trekt; aan de prostitutie van naaisters, modistes, winkeljuffrouwen, enz. is in de grootere steden een behoefte, die, naar het schijnt, den prijs doet stijgen en haar vergelijkenderwijs ruimt beloont. Het mannenbezoek dat zij een maal per week ontvangt, zal een arbeidster van deze soort zich wellicht hooger laten betalen dan haar loon bedraagt van een geheele week. In sommige gevallen wordt het eerlijk bedrijf alleen nog aangehouden wijl het de vrijheid geeft voor de uitoefening van het oneerlijke en den schijn helpt bewaren, die het voordeeliger maakt.

De prostitutie, willen wij zeggen, sluit den arbeid voor de industrie geenszins uit, evenmin als omgekeerd. Zoo is het duidelijk dat inderdaad voor één bedrag aan levensmiddelen niet slechts een hoeveelheid van ééne waar: de arbeidskracht of de vrouwelijke bekoorlijkheid, maar van beide kan worden geleverd. Dit is van andere goederen niet mogelijk. Geen twee waren worden voortgebracht door één en hetzelfde produktieproces. Slechts de mensch, door zijn levenskracht te vernieuwen, produceert daarmee zoovele waren als zijne geschiktheden en vermogens in de warenwereld een rol vervullen. Sommige van deze krachten, behalve hare zeldzaamheid, hebben een moeilijke en langdurige speciale oefening noodig en kunnen gezegd worden de geheele levenskracht in zich op te nemen, en andere funkties zoo goed als uit te sluiten. Het talent van een kunstenaar, ongerekend de onmisbare studie, blijft werkzaam door het verbruik van de benoodigdheden welke zijn levenskracht onderhouden, maar het is zeldzaam dat verschillende talenten de vrucht zijn van één en hetzelfde produktieproces.

Geschiktheid voor prostitutie en arbeidskracht zullen daarentegen niet alleen elkaar als fyzieke gesteldheden gewoonlijk vergezellen, maar bovendien in dezelfde persoon geruimen tijd vereenigd kunnen blijven. Binnen zekere grenzen bestaat er bij de industriëele arbeidsters de fyzieke mogelijkheid van prostitutie, en binnen die

181